Amsterdam beschikt weer over een vondelingenkamer, waar radeloze moeders hun pasgeboren baby achter kunnen laten. Vondelingenkamers zijn een moderne variant van de vondelingenmolens die in vroeger eeuwen in kloosters werden gebruikt.
>Elke maand zet het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk in de schijnwerpers. Deze keer: een register van het weeshuis van Texel. In het boek werd geregistreerd wanneer kinderen het weeshuis binnenkwamen en wanneer ze het weer verlieten – en ook waarom. Er waren bijvoorbeeld kinderen die uit het weeshuis werden gezet vanwege een zwangerschap, en weesjongens die moesten dienen in het leger van Napoleon. Achter iedere inschrijving in het boek gaat zo een verhaal schuil.
>
5 min
Op zondagmiddag 27 november 2022 kunt u vanuit het Honig Breethuis onder leiding van een gids wandelen langs een bijzonder deel van het Zaans cultureel erfgoed. Het thema van de wandeling is het doopsgezinde leven in Zaandijk. Duur circa anderhalf uur, start 13.30 uur op Lagedijk 80 in Zaandijk. Wandelt u mee?
> 2 min
Vanaf eind zeventiende eeuw monsterden weesjongens uit het Haarlemse Burgerweeshuis aan bij de VOC, waar ze als matroos of timmerman op de schepen aan de slag gingen. Van de 161 jongens die tussen 1691 en 1805 vertrokken, zijn er 75 overleden tijdens de lange reis. Van 30 weesjongens zijn behalve de vertrekdatum en het schip geen gegevens bekend. Slechts 39 van de jongeren die naar Indië waren vertrokken keerden naar Haarlem terug. Dick van Gijlswijk dook in de archieven om het lot van deze Indiëgangers vast te leggen.
>In het Archief van het Aalmoezeniersweeshuis van Amsterdam zijn de namen van twee nieuwe Rooswijk opvarenden opgedoken. Het gaat om Jacob Boon en Jan Lindesmit. Zij zijn beiden omgekomen op het VOC-schip de Rooswijk dat één dag na vertrek op 9 januari 1740 verging vlak voor de Engelse kust.
> 2 min
In Medemblik lijkt de tijd stil te hebben gestaan. Tijdens de Gouden Eeuw was deze havenstad van onmisbaar belang voor de handel. Tegenwoordig kun je je hier nog steeds vergapen aan prachtige pakhuizen, schilderachtige straatjes en prominente poorten. Wandel in gedachten met ons mee door de kleinste en oudste stad van West-Friesland. Welkom aan de West-Friese kust: de Goudkust.
>Een merklap is een linnen oefenlap waarop het alfabet, cijfers en motieven zijn geborduurd. De merklap van Johanna Sikking (1799) behoort tot de oudste, bewaard gebleven gedateerde merklappen van het Burgerweeshuis in Amsterdam.
>In het verarmde Amsterdam van de negentiende eeuw werden jaarlijks honderden kinderen te vondeling gelegd. Nanda Geuzebroek verdiepte zich in het droevige verhaal van deze kinderen. Haar onderzoek resulteerde in een boek en een bijzondere tentoonstelling, die tot 4 oktober 2020 in het Amsterdamse Stadsarchief te zien is.
>Een wonderlijk idee dat eeuwen geleden bijna 200 ouden van dagen en weeskinderen hier samen in één eetzaal ontbeten. In een tehuis aan de gracht in Amsterdam. Een stuk brood met kaas kregen ze. Met een slap biertje. Met dank aan volgelingen van Luther. Het nog jonge Luther Museum presenteert het verhaal van het Luthers erfgoed.
>Rond 1800 werden in het verarmde Amsterdam jaarlijks honderden kinderen te vondeling gelegd. Zij werden opgenomen in het Aalmoezeniersweeshuis aan de Prinsengracht. Bij de te vondeling gelegde baby’s werd vaak een persoonlijk briefje van de moeder aangetroffen. Deze hartenkreten geven een indringend en ontroerend beeld van het lot van de kinderen en het verdriet van de moeders, de armste bewoners van de stad. Het archief van het Aalmoezeniersweeshuis is één van de meest bijzondere en aangrijpende archieven in het Stadsarchief. De persoonlijke bronnen uit dit archief vormen de basis van deze familietentoonstelling die gaat over moederliefde, armoede en de zorg voor de ander. Thema’s die universeel zijn én actueel.
> 2 min
Het Weeshuis van Medemblik was van oudsher ondergebracht in het voormalige Sint-Catharijneklooster. Na de Reformatie werden de kerkelijke eigendommen namelijk overgenomen door de Staat.
>Achter een groot smeedijzeren hek aan de westkant van de Rooms Katholieke Sint-Franciscus Xaveriuskerk, bevindt zich Het Kleine Weeshuis te Enkhuizen. Bij dit relatief recent opgetrokken gebouw, kan men zo de Gouden Eeuw van Enkhuizen binnen stappen.
>Een van Purmerends oudste gebouwen is het weeshuis aan de Willem Eggertstraat. Eeuwenlang zaten er kinderen in het weeshuis die onder moeilijke omstandigheden leefden. Veel kinderen werden wees doordat ouders kort leefden, door ziektes en slechte hygiënische omstandigheden. Gelukkig kwam daar later verandering in en werden wezen ook makkelijker opgenomen in pleeggezinnen. Uiteindelijk werd de verzorging van wezen dus overbodig. Het laatste weeskind vertrok in de jaren zestig van de vorige eeuw.
>Donderdag 12 maart 1895, zes uur ’s morgens. Wat zou ik graag nog even blijven liggen, denkt Johanna Wijnberg als ze om zes uur gewekt wordt door de groothuismoeder. Om zich heen hoort ze de andere meisjes uit bed stappen, de houten vloer van de slaapzaal maakt krakende geluiden.
>