2 min

De Fransen legerden in Naarden een flink garnizoen. Omdat de vesting bij lange na niet over voldoende kazernes beschikte werden de soldaten bij de Naarders zelf ingekwartierd. In 1809 werd de Compagnie Rijdende Artillerie verhuisd naar Amsterdam. In Naarden-Vesting kwamen zeven of acht compagnieën van het Eerste Bataljon Velites, in totaal zo’n 650 soldaten.

Weeshuis werd kazerne

Dit waren natuurlijk veel te veel soldaten om onder te brengen bij de inwoners. Daarom werd het stadsbestuur van Naarden opgedragen om uit te zien naar andere huisvesting. Het stadsbestuur zag de uitbreiding van het garnizoen met lede ogen aan en probeerde zich hiertegen te verzetten. Echter tevergeefs. Het stadsbestuur ging overstag en besloot een paar gebouwen te vorderen, waaronder het weeshuis. De weesmeesters kregen de opdracht de weeskinderen ergens anders onder te brengen. Een speciale commissaris voor de kazernering zorgde voor de verhuizing en de huisvesting. Nog jaren na het vertrek van de Fransen regelde hij de dagelijkse gang van zaken. Hij stond voor de lastige taak om een weeshuis te veranderen in een kazerne.

Jacob Bolten, Gezicht op Naarden. Foto: Stadsarchief Naarden.

Schuld van 100.000 gulden

Op rekening van Naarden werden honderden kribben en evenzoveel matrassen en dekens aangeschaft. Het was onmogelijk voor de Naarders om dit zelf te bekostigen. Het stadje telde amper 2000 inwoners en leefde in armoe. De inkomsten van de weefindustrie liepen terug (de textielhandel was eeuwenlang heel belangrijk voor Naarden). Het oude gebouw vereiste veel onderhoud en de kosten van de huisvesting liepen hoog op. Na de Franse bezetting bleef de stad dan ook achter met een schuld van 100.000 gulden; een schuld die de stad nog vele jaren zou volgen.
Op de bovenverdieping aan de kant van de Jan Massenstraat waren de slaapzalen ingericht. Op de begane grond waar nu het Comenius Museum is gevestigd was de keuken. De kapel werd gebruikt als gevangenis.

Gebouw van het Comenius Museum aan de Kloosterstraat 33, Naarden. Beeld: Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Zware schade

Het weeshuis diende nu wel als kazerne maar in het heetst van de strijd bood het zeker niet de bescherming die nodig was. Bij het Beleg van Naarden in april 1814 werd het gebouw tijdens de hevige artilleriebeschietingen dan ook zwaar beschadigd.

Comenius Museum

In 1986 waren alle soldaten uit Naarden vertrokken. Daarmee kwam een einde aan de oudste en grootste kazerne van Naarden.
Nu is in het gebouw het Comenius Museum gevestigd, gewijd aan het gedachtegoed van de beroemde Tsjechische geleerde Jan Amos Comenius. Open: di t/m zo van 12-17 uur.

Bron:

David Kips, De Weeshuiskazerne van Naarden (1809-1986), in: De Weeshuiskazerne van Naarden, red. A.M. As-Vijvers en H. Schaftenaar, 1994.

Publicatiedatum: 20/10/2011