Welke plaats vind jij het meest kenmerkend voor Noord-Holland? ‘Mijn Plek is de Roode Steen.’ Tineke Blok neemt ons mee naar het plein in het hart van Hoorn. ‘Hier,’ zegt ze, ‘voel je te midden van gebouwen uit de VOC-tijd, je een nietige schakel in een reeks van eeuwen.’ Dit plein met een enigszins lugubere naam staat voor haar centraal in de geschiedenis van dit deel van Noord-Holland.
>Non-profitorganisatie BOEi is op 29 januari officieel gestart met de bouw rond het grootste Rijksmonument van Amsterdam: de Centrale Markthal uit 1934. De werkzaamheden zijn naar verwachting begin 2023 afgerond. De Centrale Markthal, lang een verborgen parel in de hoofdstad, heeft dan meteen een record in handen: op het dak wordt 2500 m2 aan zonnepanelen geplaatst die 400.000 kwh aan stroom leveren, het grootste energieleverende dak van Amsterdam.
>Soms kan je er tijdelijk niet op uit trekken om een frisse neus te halen. Ga dan in gedachten even mee op een tochtje door diverse eeuwen – een tour voor thuis. Van het weilandje bij een torenfort naar de middeleeuwse heerlijkheid Calslagen. Dat doen we in twee etappes. Vandaag is de vraag: waarom doet de vlag van een bloemendorp denken aan een aardbei?
>Als je een bezoek brengt aan Grote Kerk Naarden zie je hoog boven je een uniek kunstwerk; het beschilderde tongewelf uit 1518. Het is vanaf de grond al vijf eeuwen te zien, op 25 meter hoogte. Dit najaar doet de unieke kans zich voor om elk detail, elke gezichtsuitdrukking en de meest fantasievolle fabelwezens van dichtbij te ontdekken. Met een trap ‘bestorm’ je de geschilderde hemel. Stichting Grote Kerk Naarden laat tegelijkertijd een onderzoek uitvoeren naar de schilderingen.
>Je rijdt er langs, je vaart er voorbij, je vliegt er overheen, maar stap eens even uit de trein. Halverwege Amsterdam en Haarlem. Eeuwenlang niet meer dan een smal strookje land tussen grote watervlakten. Trekschuit, tram, trein – al het doorgaande verkeer wurmde zich door de flessenhals. Ga (in gedachten) mee op een ommetje door Halfweg met het verhaal van storm, stoom, schuiten en suikerbieten.
>Op vrijdag 13 december maakte gedeputeerde Zita Pels van de Provincie Noord-Holland de subsidies bekend, die verschillende rijksmonumenten dit jaar zullen ontvangen. Projecten in onder meer Heemskerk, Nieuw Vennep en Zaandam zijn in de prijzen gevallen.
>Waaraan denk je bij Purmerend? ‘Eentonige buurten.’ ‘Saai uit de kluiten gegroeid dorp.’ Zo luiden de reacties gewoonlijk. Saai? Stap het Purmerends Museum binnen en kijk welk prachtig sieraardewerk hier is gemaakt. Hier groeiden creatieve architecten op. Trek die denkbeeldige grauwsluier over de stad weg en je ziet zowaar een kasteel.
>Twee heuvels in het groen. Hemelsbreed enkele honderden meters van elkaar gelegen. De hoge ligt in het Amsterdamse Bos, de kleine heeft zich verscholen in een park. Beide hebben te maken met Jac. P. Thijsse. Hoe dat zo?
>Aalsmeer is bekend als watersportcentrum. Maar wist je dat in de plassen een meerval zwemt, een joekel van wel twee meter lengte. Deze vis schuilt in het rietland, ‘de Wildernis’.
>In het dorpje Noordeinde hebben ze de drie-eenheid – kerk, pastorie (1862) en kosterswoning (1881) – weten te behouden. Tegenwoordig is dat een zeldzaamheid. De Vermaning in Noordeinde is dan ook niet voor niets een rijksmonument. De geschiedenis van de Vermaning is nauw verbonden met de familie Blaauw. Nazaten van deze familie wonen nog altijd in het dorp.
>