2 min

Op de Zaanse Schans staat onder meer oliemolen De Os, die rond 1634 werd gebouwd. De eigenaar en bewoner van deze molen uit zijn zorgen in een brief aan de gemeenteraad.

“De molen heeft altijd op deze plek gestaan en is beeldbepalend voor de molenrij op de Schans,” schrijft hij. “Ik probeer De Os zo origineel mogelijk te behouden voor toekomstige generaties. Daarbij neem ik geen deel aan toeristische activiteiten en ben ik niet aangesloten bij het huidige exploitatiemodel.”

Verlies van monumentenstatus dreigt

Volgens de eigenaar brengt het plan om het gebied af te sluiten risico’s met zich mee. Hij vreest dat zijn molen, evenals andere historische gebouwen op de Schans, de beschermde Rijksmonumentenstatus kan verliezen. Deze status is essentieel, onder andere vanwege de financiële steun voor onderhoud.

Voorbeeld uit openluchtmusea roept vragen op

De zorgen zijn ingegeven door recente ontwikkelingen elders. In openluchtmusea in Arnhem en Enkhuizen hebben gebouwen geen monumentenstatus. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed probeerde zelfs een molen die was verplaatst naar een museum van de monumentenlijst te schrappen.

“Het verlies van die status betekent een grote financiële aderlating en vormt daarmee een directe bedreiging voor het behoud van erfgoed”, aldus de moleneigenaar.

Molen de Os, Zaandam, 2015. Beeld via Wikimedia Commons, Engnib, CC BY-SA 4.0.

Gebrek aan onderzoek door gemeente

De eigenaar stelt dat het risico tot nu toe niet serieus is genomen. Tijdens een informatiebijeenkomst van de gemeente bleek volgens hem dat er geen onderzoek is gedaan naar de mogelijke gevolgen voor de monumentenstatus.

“De monumentenlijst is een levend document. De waarde van monumenten kan heroverwogen worden, wat in dit geval een groot risico vormt voor de duurzame instandhouding van ons erfgoed,” waarschuwt hij.

Oproep aan gemeenteraad

Tot slot roept de moleneigenaar de gemeenteraad op om het risico op verlies van de monumentenstatus grondig te laten onderzoeken, voordat verdere stappen worden gezet richting een afgesloten en betaald toegankelijk gebied.

Bron: De Erfgoedstem

Publicatiedatum: 11/05/2025