3 min

De ontwikkelingen en de bijbehorende verhalen uit de Post 65-periode vormden afgelopen jaren de basis voor een lijst van bijna 1.500 locaties die is samengesteld door erfgoedverenigingen, gemeenten, burgers en deskundigen. De nu geselecteerde vijftien locaties geven inzicht in wat Post 65-monumenten kunnen zijn en vormen tezamen een illustratie van het verhaal van Nederland in de periode 1965-1990.

Van de drempelloze Rodahal in Kerkrade tot het kleurrijke hightech station Lelystad Centrum, van een brutalistisch hoogtepunt in het zuidwesten van het land tot een Koude Oorlog tijdmachine in het noordoosten. Van de grootste watertoren van Nederland (Eindhoven) tot aan een wereldvermaard landschapskunstwerk in Emmen: deze objecten zijn toonbeelden van de Post 65-periode (1965-1990).

Aanwijzing

De aanwijzingsprocedure voor rijksmonumenten wordt uitgevoerd door de RCE, namens de minister van OCW. Gedurende de aanwijzingsprocedure kunnen zienswijzen worden ingediend. Vervolgens wordt het voornemen tot aanwijzen per object voorgelegd aan de betreffende gemeente en provincie. Binnen een half jaar volgt een formeel besluit.

De vijftien Post 65 objecten

Het gaat om de volgende aan te wijzen rijksmonumenten:

• Ecokathedraal, Mildam (1965)
• Rodahal, Kerkrade (1966)
• Watertoren ‘de witte bollen’ Eindhoven (1970)
• Broken circle/ Spiral hill, Emmen (1971)
• Gebouw Elektrotechniek, Delft (1972)
• Centraal Beheer, Apeldoorn (1972)
• Stadhuis, Terneuzen (1972)
• De Kasbah, Hengelo (1973)
• Eemsmondgebouw, Delfzijl (1973)
• Yunus Emre Moskee, Almelo (1974)
• Blauwe Golven, Arnhem (1977)
• Emmauskerk, Nieuwegein (1977)
• Hubertushuis (Moederhuis), Amsterdam (1980)
• De Musketon, Utrecht (1984)
• Station Lelystad Centrum (1988)

Hubertushuis: Exterieur voorgevel. Plantage Middenlaan 33-35, Amsterdam, november 1987. Beeld via Wikimedia Commons, vervaardiger: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0.

Post 65: erfgoed van vooruitgang

De periode 1965–1990, ook wel Post 65 genoemd, was er een van economische bloei, sociale experimenten en democratisering. Overal in Nederland verrezen nieuwe steden, woonwijken, snelwegen, groengebieden, kunstwerken en publieke voorzieningen. Het rijk, gemeenten en burgers investeerden in een toekomstgericht Nederland.

De RCE start het aanwijzingsprogramma Post 65 om deze nog jonge bouwwerken, kunstwerken en landschappen te waarderen als volwaardig erfgoed. Met de waardering als rijksmonument krijgen ze maximale bescherming en worden ze behouden voor toekomstige generaties. De genoemde vijftien objecten vormen een eerste selectie. In 2026 zullen er meer volgen.

De selectie laat de volle breedte van de tijdgeest zien: van burgeractivisme en inclusie tot een veranderende religieuze beleving. Zo is de Yunus Emre Moskee in Almelo de eerste moskee in Nederland met koepel en minaret en de Emmauskerk in Nieuwegein een toonbeeld van de democratisering van de kerken. Blauwe Golven in Arnhem symboliseert de integratie van kunst in de openbare ruimte en de Ecokathedraal het ontstaan van milieubewustzijn. Ook bevat de selectie beeldbepalende werken van architecten als Jaap Bakema (stadhuis Terneuzen) en Herman Herzberger (Centraal Beheer), Aldo van Eyck (Hubertushuis) en een experimentele woonwijk op palen: de Kasbah van Piet Blom.

De uitgebreide toelichtingen en waarderingen per object zijn te vinden op deze website.

Eigenaren en vertegenwoordigers van de gemeenten van de 15 voorgedragen Post 65 rijksmonumenten samen met SG van het ministerie van OCW Loes Mulder (7e van links) en algemeen directeur van de RCE Susan Lammers (6e van links).Beeld: ©RCE / Jarno Kraayvanger.

Tentoonstelling

Vanaf dit najaar reist de tentoonstelling De jongste rijksmonumenten van Nederland langs gemeenten en culturele instellingen. Het publiek wordt uitgenodigd om Post 65-erfgoed te ontdekken, waarderen en beschermen. De opening is in het najaar in het stadhuis van Terneuzen.

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Publicatiedatum: 09/09/2025