In 1999 kozen de lezers van het Haarlems Dagblad de in 1971 overleden Godfried Bomans tot de belangrijkste Haarlemmer van de eeuw. Weinig schrijvers hebben zóveel over Haarlem en de Haarlemmers geschreven als de man die steevast met een pijp en een warrige haardos werd afgebeeld.
Haarlemmermeer is ouder dan men denkt. Waar nu de polder ligt was 9000 jaar geleden een wadden- en kweldergebied. Vanaf 3000 voor Chr. werd de invloed van de zee minder. Er ontstond een kustgordel met strandwallen waar mensen woonden. Dit weten wij door archeologische vondsten bij het vroegere eiland Abbenes. Deze en andere bodemschatten zijn tot 20 mei 2024 te zien in het Historisch Museum Haarlemmermeer.
De huidige Grote of St. Bavokerk was niet het eerste godshuis in het hart van de middeleeuwse stad Haarlem. Onder de zerkenvloer van de kerk werd onlangs voor de tweede keer het tufstenen muurwerk van een voorganger blootgelegd. Met daarbij een deel van een skelet, het oudste dat tot nu toe is gevonden in Haarlem. Wie was deze Haarlemmer en wanneer leefde hij?
Vanaf vandaag presenteert Museum Haarlem een nieuwe permanente tentoonstelling ‘Allemaal Haarlemmers’. Ontmoet Haarlemmers uit het heden en verleden, van wereldberoemd tot doodgewoon. En bekijk de stad door hun ogen.
Het water vormde al in de vroege Nederlanden een belangrijke partner bij het weerstaan van vijandelijke invallen. Zo ook het Haarlemmermeer. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) vervulde het meer verschillende keren een belangrijke rol in de verdediging van steden tegen de Spanjaarden.
Wist jij dat Haarlemmers ook wel gekscherend ‘muggen’ worden genoemd? Het woord ‘mug’ werd in de veertiende en vijftiende eeuw nog als scheldwoord gebruikt, maar inmiddels dragen de inwoners van Haarlem het als eretitel. Overal duikt de bijnaam op: De Groene Mug is een online platform waar Haarlemmers ideeën kunnen uitwisselen voor een beter klimaat, Snuffelmug is een Haarlems kringloopwarenhuis, de Roze Muggen organiseren feesten voor vrouwen en de Stekende Muggen zijn een wandelgroep. Muggen zijn een team van de Rugby Club Haarlem en jaarlijks wordt de Grote Haerlem ‘Mug’-prijs door de Historische Vereniging Haarlem aan het beste profielwerkstuk met als basis geschiedenis uitgereikt. Maar waar komt deze bizarre bijnaam eigenlijk vandaan?
Scheepvaart over zee heeft altijd een grote rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis, vooral tijdens de Gouden Eeuw. Dit gold ook voor de binnenvaart via het Haarlemmermeer, die Amsterdam en Haarlem met de grote steden in Zuid-Holland verbond. De vaarroutes gingen dwars door rivieren en vaarten, en langs kolken en sluizen.
In de Haarlemse textielindustrie viel in de zeventiende eeuw veel geld te verdienen. Koopman IJsbrand Staats bouwde een enorm vermogen op met de handel in stoffen en garen. Hiermee kon hij in 1730 een hofje voor oudere vrouwen stichten aan de Jansweg.
Bijna niemand kent nog de klopjes van Haarlem. De zestiende-eeuwse kloppengemeenschap en hun schuilkerk Sint-Bernardus bestaat al lang niet meer. Toch waren deze ongehuwde katholieke vrouwen in heel Nederland bekend vanwege hun prachtige borduurwerk op kerkelijke gewaden en ander kerkelijk textiel. Stille getuigen van de vele geduldige handen, die bidden door te borduren.
Het jaar 1572 bracht een belangrijke omwenteling in de Tachtigjarige Oorlog: het ontstaan van een nieuwe staat, de Republiek der Verenigde Nederlanden. Deze geboorte van Nederland als staat krijgt dit jaar zowel nationaal als regionaal de aandacht. De tentoonstelling Haarlem 1572-1573 De stad belegerd en verdedigd schetst de zeven maanden durende belegering van Haarlem door de Spaanse troepen onder aanvoering van don Frederik, zoon van de hertog van Alva. Niet alleen de Haarlemse heldendaden worden belicht maar ook de Spaanse kant van het verhaal wordt verteld. De tentoonstelling is te zien van 15 april tot 12 september 2022.
Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘De Haarlemmermeer als typisch poldergebied’.
Met stadsgezichten, wetenschappelijke instrumenten en noodmunten uit de eigen collectie besteedt Teylers Museum aandacht aan het 775-jarig bestaan van Haarlem.