2 min

Museum in Qatar

Ton Bijkerk begon in 1960 al met het verzamelen van zijn collectie, die uitgroeide tot één van de grootste van het land. Na sluiting van het Nederlands Sportmuseum Olympion in Lelystad, in 2004, kreeg hij zijn verzameling tijdelijk terug in huis in Friesland, totdat hij in 2012 een groot deel verkocht aan het Qatar Olympic & Sports Museum. Deze instelling in Doha werkt aan een permanente expositie over de olympische beweging. De overgebleven collectie schenkt hij nu aan de HvA, domein Bewegen, Sport & Voeding. De HvA-collectie bestaat uit duizenden boeken, originele fakkels, een digitale fotocollectie en memorabilia van de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam.

Cover van Tijdschrift De Sportwereld, 2015. Beeld: De Sportwereld

‘NOC wist van niets’

In het fraaie sporthistorische tijdschrift De Sportwereld (#75) vertelt Ton Bijkerk over zijn olympische verzameling. Aanvankelijk was er weinig historisch besef bij het Nederlands Olympisch Comité (NOC): Bijkerk merkte dat met name het vooroorlogse archief van het comité grote lacunes vertoonde. Zo ontdekte hij in 1960 dat Nederland al in 1900 aan de Spelen van Parijs had deelgenomen. Bijkerk: “Het toenmalige NOC wist hier helemaal niets van en ik had het geluk dat ik jaargang 1900 van het tijdschrift Nederlandsche Sport kon bemachtigen. Daarin stonden tal van artikelen over die Nederlandse deelname in Parijs.”

Zeldzame poster van nooit gehouden Spelen in Helsinki, 1940. Foto: De Sportwereld

‘Klein onooglijk boekje’

Sinds die eerste ontdekking was Ton Bijkerk bevangen door de verzamelkoorts. Hij begon een decennialange zoektocht naar de namen en geboortedata van alle Nederlandse deelnemers aan de Olympische Spelen. Nog altijd koopt hij memorabilia, zoals onlangs bij de veiling van de ‘collectie Treurniet’ nog twee borden van Amsterdam 1928 en een zilveren sigarettenkoker. Het zit Bijkerk nog altijd dwars dat hij het originele Officiële Rapport van de Olympische Winterspelen van 1928 nooit heeft kunnen vinden, hoewel het ‘een klein onooglijk boekje’ is. Zeldzaam in zijn collectie zijn onder meer de officiële poster van de nooit gehouden Olympische Spelen van 1940 in Helsinki, evenals de twee fakkels van Londen (1948) en Tokyo (1964). Persoonlijk hecht Ton Bijkerk meer aan de fakkel van Athene 2004. In dat jaar mocht hij zelf meelopen tijdens de fakkelloop door Amsterdam, met zijn kinderen en kleinkinderen in het publiek.

Fakkel met opschrift uit de collectie Bijkerk. Beeld: De Sportwereld

Nieuw studiecentrum

Bijkerks schenking aan de HvA wordt ondergebracht in een nieuw studiecentrum aan de Dr Meurerlaan, bij de Sloterplas. Daar zullen ook tijdelijke exposities komen. HvA-studenten kunnen research- en afstudeeropdrachten maken op basis van de olympische bibliotheek, die ontsloten zal worden door sporthistoricus Wilfred van Buuren, aldus Het Parool.

Olympisch vuur.

Publicatiedatum: 21/10/2015