Ooit telde Noord-Holland zo’n tachtig kastelen, die vrijwel allemaal verdwenen zijn. Een handvol staat nog overeind en is doordrenkt van legenden over dappere ridders, rijke edelmannen en schone jonkvrouwen. Maar ook over de gruwelen die er de afgelopen eeuwen hebben plaatsgevonden en de merkwaardige verschijningen die er nog altijd rondwaren. Maak kennis met de vier spookachtigste kastelen van onze provincie.
>Veel kerkelijke gemeenten hebben in de afgelopen jaren hun historische kerkzegel van zolder gehaald om te gebruiken op brochures, websites en briefpapier. Dat verbindt kerken met hun geschiedenis. Wat Schagen betreft gaat die historie terug tot 1572. Het kerkzegel van de Protestantse Gemeente Schagen vertelt een bijzonder verhaal over de verbinding van kerk en staat in het Noord-Hollandse plaatsje.
>Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: de Kop van Noord-Holland.
>Wie meer wil weten over de vroegste geschiedenis van Noord-Holland, en dan vooral over de tijd dat mensen het schrift nog niet machtig waren, kan sinds kort bij de ‘Canon van de Noord-Hollandse archeologie’ terecht.
>De druk op grond in Noord-Holland is immens. Economische activiteiten rukken op en natuur verliest al jaren terrein. Reden voor Landschap Noord-Holland vorig jaar een crowdfunding actie te beginnen voor uitbreiding en versterking van de provinciale natuur. Doel: het aankopen van grond en het veilig stellen ervan binnen het Natuurnetwerk Nederland.
>
3 min
Niet poepen op het kerkhof, geen baldadigheden rondom de school en niemand op straat beledigen of bespotten. In 1639 lieten de schout en schepenen van Schagen keuren oftewel verordeningen voor het leven in de stad optekenen in een boek. Dat oudste bewaarde keurboek van Schagen, dat later in de zeventiende eeuw nog is aangevuld, is het stuk van de maand van Regionaal Archief Alkmaar.
> 2 min
Stolpboerderijen worden beschouwd als de piramides van het Noord-Hollandse landschap. Toch blijft het aantal stolpen teruglopen. Het Stolpenteam inventariseert en waardeert alle stolpen van Noord-Holland, om behoud in de toekomst te stimuleren. Oneindig Noord-Holland ging mee op stolpenjacht in Schagen.
>In 2018 werden twee kanonnen opgegraven op landgoed Croon en Bergh te Burgerbrug. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier schonk ze aan de gemeente Schagen, om ze in het Zijper Museum tentoon te stellen. Maar wat is er in de tussentijd eigenlijk met de kanonnen gebeurd?
> 1 min
Jarenlang keken de bezoekers van de McDonald’s en de bioscoop in Schagen uit op een grote grijze steenklomp, die als een ufo op industrieterrein De Witte Paal leek te zijn neergedaald. De transformatorbunker is een van de 92 bunkers, die ooit in het kleine provincieplaatsje Schagen stonden. Sinds 2016 is in de bunker een kantoor gevestigd waardoor het grauwste gebouw van Schagen een van de opvallendste gebouwen van Schagen is geworden.
>Elk, maar ook voor Lutjewinkel. In dit kleine Westfriese dorp met 700 inwoners draait alles om zuivel. Hier is in 1916 de coöperatieve zuivelfabriek West-Friesland opgericht, tegenwoordig een van de drie zuivelfabrieken die Noord-Holland telt. Voor de Tweede Wereldoorlog telde de provincie nog 258 zuivelfabrieken. Wat maakt de 100-jarige zuivelfabriek van Lutjewinkel uniek?
>Hoe is het om in een stolpboerderij te wonen? Nettie Stoop uit Schagerbrug kan erover vertellen. Samen met haar man Wim woont ze in boerderij De Surinaamsche Vriend, een provinciaal monument.
>Paasvee in Schagen. Sinds 1893 een jaarlijks officieel evenement waar mensen uit de wijde omtrek op af komen. Centraal staat de veekeuring van dikbillen: enorme runderen met veel en mals vlees. De slager met de beste dikbil verdient eeuwige roem, wat daarna op de Markt uitgebreid gevierd wordt. Waar komt dit vandaan en wat heeft het (nog) met Pasen te maken?
>Het mag op deze dag in maart stralend weer zijn, voor luieren op het Lutjestrand van Wieringen is het veel te fris. Laat staan voor een bezoekje aan de Beach Bar ‘Brandend zand’. Het was een memorabel moment toen hier zand werd opgespoten, want Wieringen was tot dan toe het enige Waddeneiland zonder strand.
De aanleg van het Lutjestrand hing samen met het dempen van het zeegat tussen Wieringen en de Anna Paulownapolder in de kop van Noord-Holland. De komst van de Amsteldiepdijk in 1924 was de eerste fase van het veranderen van het Amstelmeer in een zoet watergebied.
Onderzoekers van de universiteiten in Leiden en Groningen zijn in 2009 een groot onderzoek begonnen naar opgravingen in West-Friesland en ‘De Gouw’, die unieke kennis opleveren over de prehistorische mens. De regio werd al vele duizenden jaren geleden bewoond. Er zijn vele menselijke sporen teruggevonden, waaronder het skelet van ‘Mies’.
>