Holland heeft oneindig veel gezichten. Dwaal mee door de tijd op deze tocht langs een oude veenrivier. Tientallen kilometers verderop mag een wereldberoemde stad zijn gebouwd, hier, bij Fort aan de Drecht, kijk je uit over weids polderland. Langs de sloot sluipt een grote zilverreiger. Een aalscholver duikt plots op in de fortgracht.
>Op een mooie zondagmiddag zit de Fruittuin van West vol met jonge gezinnen. Hier, omringd door weilanden, sportvelden en volkstuintjes, kunnen ze even bijkomen van de drukte in de hoofdstad. Wat ze niet weten, is dat dit groene stukje van de Osdorper Binnenpolder een van de laatste oorspronkelijke veenweidelandschappen is onder de rook van Amsterdam. Een landschap dat al eeuwenlang min of meer hetzelfde is, maar de stadsgrens steeds dichterbij heeft zien kruipen.
>Het lijkt misschien onmogelijk: in één van de drukste provincies van Nederland méér ruimte voor natuur maken. Toch kan het, zo bewijst Landschap Noord-Holland met de aankoop van grond in natuurgebied Ilperveld boven Amsterdam.
>
0 min
Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een met de hand getekende kaart van de nieuwe polder de Zijpe van rond 1600. Op de kaart staat genoteerd wie de eigenaren van het verkavelde land waren.
> 3 min
Straten, bruggen, scholen, ziekenhuizen, plantsoenen, torens en zelfs een fietsenbos. Naar de geliefde koningin Juliana (1909-2004) is heel wat vernoemd. Van alle leden van de koninklijke familie heeft zij de meeste straten op haar naam staan: in 2013 telde Nederland ruim 284 kilometer aan Julianawegen, -singels en -straten. Maar van de twaalf provincies heeft alleen Noord-Holland een heus Julianadorp, dat zijn geboortejaar deelt met de voormalige koningin.
>Van ‘Mooi Schagen’ tot ‘Ontheemde Zaanse Molens’ en van ‘Amsterdamse Wintergezichten’ tot ‘Een poëtische wandeling door Laren en Blaricum’, Uitgeverij Noord-Holland, die boeken over erfgoed uitgeeft, bestrijkt waarlijk de hele provincie.
>In de negentiende eeuw heerste er een ware strijd tussen ‘Hooglanders’ en ‘Laaglanders’ in de Haarlemmermeer. Steeds meer eigenaren van laagland dienden verzoeken in om hun land te mogen inpolderen en onderbemalen, maar het polderbestuur had daar ernstig bezwaar tegen.
>Boven Vijfhuizen ligt een vreemdsoortig stukje land: de eendenkooi van Stokman. Het oude land ligt een stuk hoger dan de bodem van het Haarlemmermeer en kent een bochtig landschap met andere vegetatie dan in de rest van de polder. Als een van de zeldzame overblijfselen van voor de drooglegging is de achttiende-eeuwse eendenkooi echt een vreemde eend in de bijt.
>Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872) is van grote invloed geweest op de vormgeving van het Nederlandse staatsrecht in de negentiende eeuw, met als hoogtepunt ‘zijn’ beroemde grondwetsherziening van 1848. Ook heeft hij zich als jurist en als politicus actief bemoeid met waterschappen en de toekomst van de Haarlemmermeerpolder.
>De geschiedenis van de familie Weijtingh is onlosmakelijk verbonden met Volendam. Drie opeenvolgende generaties bestierden als ‘meereboer’ de boerderij met bijbehorende molen in de Volendammer Meer. In deze zeventiende-eeuwse polder maakten ze lief en leed door en deden ze ondertussen hun best om de voeten droog te houden.
>Ze vindt ze prachtig: de uitgestrekte bomenrijen langs de Haarlemmermeerse polderwegen. Wethouder Mariëtte Sedee: “Voor de lockdown reed ik dagelijks vanuit Nieuw-Vennep over de Hoofdweg naar Hoofddorp. Elk seizoen is dat anders. Je ziet de kale takken in de winter, het tere groen in het vroege voorjaar, de bomen vol in blad in de zomer en de gele en bruine bladeren in het najaar.” Dit jaar start een project voor het behoud van de typisch Haarlemmermeerse polderlinten.
> 3 min
Helaas zijn de musea voorlopig nog even gesloten. Gelukkig kun je wel een virtueel bezoek brengen aan Haarlemmermeermuseum de Cruquius. Bekijk de online tentoonstelling ‘Haarlemmermeer in kaart gebracht’ en dompel je onder in de historische kaarten en droogmakingsplannen van het Haarlemmermeer.
> 1 min
De Haarlemmermeer is een gebied met een bijzondere geschiedenis: een polder onder de zeespiegel, die rond 1852 is drooggelegd. De mentaliteit van de eerste pioniers is er nog goed te proeven. Onlangs is er een nieuwe publicatie verschenen over de identiteit en de cultuurhistorie van de Ringdijk en Ringvaart rondom de polder.
> 2 min
Wie vandaag door het snel veranderende Amsterdam-Noord fietst, kan zich nauwelijks voorstellen dat Noord een aparte plaats heeft in de nationale luchtvaartgeschiedenis. Met een internationale luchtshow, drie vliegvelden en een vliegtuigfabriek. Ga kijken naar het luchtvaartverleden van Amsterdam Noord in de tentoonstelling Noord Vliegt. Nu wegens succes verlengd tot en met 5 april!
> 3 min
In het jaar dat kunstenaar Dirk Breed honderd jaar zou zijn geworden, brengt Kunstconsult in Amstelveen een bijzondere verkoopexpositie met de schilderijen die hij naliet in zijn huis en atelier in de polder van Waverveen.
> 3 min
Elke maand presenteert Huis van Hilde, het archeologiecentrum van de provincie Noord-Holland, de vondst van de maand. Daar krijgen deze bijzondere bodemvondsten een eigen vitrine, op Oneindig Noord-Holland worden ze met een verhaal in het zonnetje gezet. Deze maand staat een zweep uit de Middenbeemster centraal.
>Maar liefst drie pogingen zijn er gedaan om het Naardermeer droog te leggen, maar dit moerasgebied liet zich niet gemakkelijk temmen. Aan de tweede ontginningspoging danken we molen De Onrust (1809), die vanuit Muiderberg nog altijd de waterstand van het meer regelt.
>Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘Langs de Zaanstreek’.
>Deze zomer neemt Jan Feith je mee op reis door onze provincie. Zijn historische teksten uit het album ‘Zwerftochten door ons land: Noord-Holland’ (1933) geven een beeld van zonnige duinen, drukke pleinen en pittoreske polders. Deze week: ‘De Haarlemmermeer als typisch poldergebied’.
>In het kader van 200 jaar Noordhollandsch Kanaal schreef historicus Maarten Hell voor ons een aantal verhalen over de geschiedenis van dit bijzondere kanaal. Dit tweede verhaal gaat over de grondwerkers die het kanaal met de hand hebben uitgegraven.
>