Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Bijzonder water uit de Wezenputten op Texel

Huize Brakestein op Texel, nabij Oudeschild, is sterk verbonden met het maritieme verleden van het eiland. Huize Brakestein dateert uit de 17e eeuw. Volgens de overlevering vertoefden in dit huis de admiraals Michiel de Ruyter en Maarten Tromp tijdens hun bezoeken aan Texel.

Barokke Franse tuin

Eind 18e eeuw laat de toenmalige eigenaar Leendert den Berger een beeldentuin in Franse stijl aanleggen. In de 19e eeuw raakt Brakestein in verval. Een gedeelte is afgebroken en het huis is verbouwd tot zijn huidige vorm. Het huis, nu in privébezit, is nog vrij oorspronkelijk. Van de barokke tuin is alleen nog de hoofdstructuur herkenbaar.

Wezenputten

Tegenover Huize Brakestein ziet u de Wezenputten. Oorspronkelijk waren er vijf putten, twee zijn er nog over. Deze putten danken hun naam aan de eigenaar, het weeshuis in Den Burgh. De regenten verkopen in de 17e eeuw het water vooral aan scheepskapiteins, die vanaf de Rede van Texel voor een lange reis naar de Oost vertrekken. De geldkist waarin de regenten van het weeshuis de opbrengst van de waterverkoop bewaarden, is te zien in het Maritiem & Juttersmuseum in Oudeschild.

Skilsloot en Skillepaadje

Een schip varend voor de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), met een bemanning van 250 ‘koppen’ neemt in die dagen ruim 100.000 liter water mee aan boord. Vanaf de putten wordt het drinkwater in vaten per sloep vervoerd, via de Skilsloot naar de dijk, waarna werklieden de vaten over de dijk takelen en in kleine scheepjes naar de VOC-schepen vervoeren. In 1795 is de dijk doorbroken en is de Skilsloot verlengd tot aan de in 1780 aangelegde haven van Oudeschild.

Kaap de Goede Hoop

Door het hoge ijzergehalte (zichtbaar aan de bruine kleur) blijft het putwater lang houdbaar. Het blijft zelfs goed drinkbaar tot de aankomst van het VOC-schip op Kaap de Goede Hoop (in Zuid-Afrika). Aan de Tafelbaai maken de schepen hun eerste stop voor vers drinkwater en voedsel.

Proef

In 2002 voert het laboratorium van het PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland zes weken lang een proef uit. In het museum bootst men de situatie na zoals in de scheepsruimten van de VOC-schepen van weleer. Een aantal eikenhouten vaten is gevuld met water uit de Wezenputten. En een aantal is gevuld met ‘gewoon’ leidingwater. De vaten staan vervolgens zes weken lang  in een donkere ruimte. Uit de proef blijkt inderdaad dat het water uit de Wezenputten, ook in 2002, aanmerkelijk meer ijzer bevat dan leidingwater. Daarnaast blijkt dat het water uit de putten – waarschijnlijk door het hoge ijzergehalte – na zes weken minder bacteriën bevat dan ‘gewoon’ leidingwater.

Publicatiedatum: 29/09/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.