2 min

Zeldzame ziekte

Tegenwoordig zouden wij de oorzaak zoeken in voeding (eiwit, calcium e.d.) maar op het menu van Trijntjes tijdgenoten van de zeventiende eeuw hebben heel andere ingrediënten gestaan: groentezooi met de naam warmoes, labberdaan (gezouten kabeljauw), pekelharing, dijkmanszoet en pippeling (fruit), met gerst en bier vetgemeste kip. De ziekte waaraan zij leed, acromegalie (acra = lichaamsuiteinden, megalie = vergroting) is een zeldzame aandoening, die gepaard gaat met een buitenproportionele groei van lichaamsdelen zoals armen, benen, handen, voeten, neus, kaak en jukbeenderen. Dit verschijnsel ontstaat als een hypofysegezwel veel groeihormonen produceert.

Portret van Trijntje Keever, toegeschreven aan Herman Meijnersz. Doncker, 1633/1635. Edams Museum

Langste vrouw ooit

Trijntje: dat klinkt eigenlijk vreemd voor de langste vrouw van Nederland ooit. Maar ze werd ook niet ouder dan 17 jaar, en werd ook wel de Lange Meid genoemd, wat nou ook weer niet direct flatteus klinkt. Trijntje dus, om precies te zijn Trijntje Cornelisdochter Keever, reisde met haar vader Cornelis Keever, bijgenaamd Langman, en moeder Anna Pouwels de Hollandse kermissen en jaarmarkten af “om sich te laten besien”. Tussen dansende beren, de poffertjeskraam, ‘het geheim van den Maharadja’, de schiettent en de ‘koek-hak tent’ werd Trijntje om haar extreme lichaamslengte bewonderd en op de hak genomen. De kermis van Edam concentreerde zich in die tijd op de Botermarkt (de colonnade en terras bij het Damhotel).

Prent van kermis, 19e eeuw.

Amalia van Solms

In 1625, het inhuldigingsjaar van stadhouder Frederik Hendrik is Trijntje in Den Haag en wordt daar voorgesteld aan en aanschouwd door Frederik V, bekend als de Winterkoning van Bohemen en zijn vrouw Elizabeth Stuart. Frederik V was erg onder de indruk van haar. Een hofdame uit hun gezelschap, Amalia van Solms, schreef een brief over Trijntje, waarvan exemplaren nog altijd te vinden zijn in museum-bibliotheken van Amsterdam, Leiden en Londen.

Portret van Amalia van Solms door Rembrandt, 1632. Beeld: wikiart / privécollectie

Bootje of poppebedje?

Kunt u zich voorstellen, dat je schoenen zó groot zijn (maat 55), dat je er een poppenbedje in kan opmaken? Als Trijntje dat deed op de kermis, was er grote hilariteit onder de toeschouwers. En dan was er het verhaal dat haar laarzen vol zouden zijn gelopen tijdens de watersnood van 1602: zo hoog stond dus het water… alleen Trijntje was toen nog niet geboren!  Beroemd werd ze wel en veelbesproken. Als Trijntje op kermissen te kijk werd gezet, was ze gekleed in een jurk van een rijke welgestelde vrouw: met een voorname kanten kraag, een ‘chatelaine’ voor reisbestek en een sleutelbos die uiting gaf aan haar gezag.

Schoenen van Trijntje Keever. Edams Museum

Jong gestorven

Trijntje is in Ter Veen, het latere Veere in Zeeland gestorven, slechts 17 jaar oud. Ze werd begraven in de Grote Kerk te Edam.

Auteur en samenstelling: Robert J. Lammers (Edams museum).

Publicatiedatum: 14/05/2014