Beroemde Zandvoorters: van keizerin Sisi tot Dingetje

Op het eerste gezicht hebben Keizerin Sisi, Toon Hermans en Alain Clark weinig gemeen. Wat ze wel gemeen hebben is hun band met Zandvoort, zo blijkt uit de nieuwe tentoonstelling 'Beroemd Zandvoort' in het Zandvoorts Museum.

5 min

Keizerin Sisi (1837-1898) kuurde in Zandvoort en logeerde dan in Pension Paula. De Limburger Toon Hermans woonde tussen 1951 en 1968 in de Noord-Hollandse badplaats en de ouders van zanger Alain Clark wonen er nog steeds.

Toon Hermans, één van de grootste komieken die Nederland heeft gekend, associeer je vooral met Limburg, maar minder bekend is dat hij tussen 1951 en 1968 in Zandvoort woonde, en nog wel op twee adressen: in de Thorbeckestraat en op Boulevard Paulus Loot.

Toon Hermans was ook actief in de Zandvoortse gemeenschap. Hij zat in de jury van de miss-verkiezingen en was actief in het comité dat de Sinterklaasintocht organiseerd. Leon van Esch, één van de twee mensen die de tentoonstelling heeft gemaakt, vertelt er het volgende over: “Privé was hij gewoon Toon. Dan was hij even niet die beroemde man op dat podium. Als hij door het dorp liep en ergens een biertje dronk, werd hij met rust gelaten. En zo hoort het ook.”

Toon Hermans wordt weliswaar met Limburg geassocieerd, maar woonde tussen 1951 en 1968 in Zandvoort. Foto via Museum Zandvoort.

John Kraaijkamp

Op de tentoonstelling hangen ook foto’s van John en Johnny Kraaijkamp. Komiek John Kraaijkamp (1925-2011), naar wie zelfs een musicalprijs is vernoemd, woonde er van 1960-1967, en zijn zoon Johnny, die samen met zijn vader in de comedyserie ‘Het Zonnetje in Huis’ speelde, woont er nog steeds.

Aanvankelijk was het de bedoeling om de huisbar van de familie Kraaijkamp in de tentoonstelling op te nemen, maar dat is er niet van gekomen. Van Esch: “Die huisbar pastte niet in een klein museum als het onze.” Maar de contacten met de familie hebben wel iets anders opgeleverd. “We zijn bezig om geld op te halen voor een film over Simon Paap, de kleinste Zandvoorter die ooit geleefd heeft. Toen we Johnny Kraaijkamp vroegen of hij daar een rolletje in wil spelen, zei hij meteen: ‘Ja, natuurlijk, dat doen we.’

Bij de voorbereiding van de tentoonstelling deed Van Esch nog een aardige ontdekking. “We hebben hier een foto hangen van de acteur Hans Boskamp, die oorspronkelijk bij Ajax voetbalde en in Zandvoort naast Toon Hermans woonde. Wat ik niet wist is dat Boskamp door zijn buurman op het podium terecht is gekomen.” Hans Boskamp bracht in 1966 de musical ‘Anatevka’ op de planken, speelde Alfred Doolittle in de musical ‘My Fair Lady’ en zong het liedje ‘Stroei-voei’ in de legendarische tv-serie ‘Ja zuster, nee zuster’.

Johnny Kraaijkamp woonde in zijn jeugd een tijd in Zandvoort en woont er nu weer. Foto: Arnoud van Soest.

Roy Schuiten

Eén van de aardigste attributen van de expositie is de fiets van Roy Schuiten (1950-2005), die op de fietspaden door de Zandvoortse duinen zijn passie voor de wielersport ontwikkelde, zeven maal Nederlands kampioen achtervolging en twee maal wereldkampioen werd. Van Esch: “Die fiets is helemaal door zijn zoon gerestaureerd.” Een andere sportman waar aandacht aan wordt besteed is Jan Lammers, die in 1956 in Zandvoort werd geboren en op het Ten Kateplantsoen woonde. Lammers was ooit de best geclassificeerde Nederlandse Formule 1-coureur en geeft nog steeds tv-commentaar bij racewedstrijden.

Ook de Zilveren Harp van cabaretier Sietze Doustra wordt getoond. “Dat is een heel klein speldje, maar het zijn wel leuke dingen om te laten zien. Zoals we ook het koffertje laten zien van de bekende Zandvoortse dj Raymundo, die de hele wereld over reist. Dat koffertje zit vol met stickers.”

De fiets èn de bekers van wielrenner Roy Schuiten. Foto: Arnoud van Soest.

De pet van Alain Clark

Leon van Esch heeft de tentoonstelling samen met Karina Veeren gemaakt, die les geeft op openbare basisschool Hannie Schaft. Veeren: “Ik was verbaasd om te ontdekken hoeveel artiesten, schrijvers en kunstenaars in Zandvoort hebben gewoond. Ik vond het leuk om Johnny Kraaijkamp te ontmoeten, want als kind keek ik al naar de tv-komedie ‘Het zonnetje in huis’. We mochten van hem een foto van Paul Huf lenen, waar hij samen met zijn vader op staat. Die foto is hem heel dierbaar, dus daar moeten we heel zuinig mee omgaan.”

Behalve foto’s heeft ze ook naar attributen gezocht. “Van de zanger Alain Clark mochten we bijvoorbeeld de pet lenen die hij droeg in de videoclip van het nummer ‘Father and friend’. Clark komt ook uit Zandvoort en zijn ouders wonen hier nog steeds, dus je ziet hem nog wel eens op het strand wandelen.”

Dat veel mensen graag in Zandvoort woonden, begrijpt ze wel. “De zee trekt. Je zit dicht bij Amsterdam, maar je bent toch even uit de drukte.”

De tentoonstelling Beroemd Zandvoort is tot 4 juni 2023 in Museum Zandvoort te zien. Van links naar rechts: keizerin Sisi, zanger Alain Clark en modeontwerper Frans Molenaar, aan wie het museum al eerder een expositie wijdde.

Louis Davids

Over de zee gesproken. Op de tentoonstelling hangt ook een foto van de beroemde revue-artiest Louis Davids (1883-1939), die weliswaar nooit in Zandvoort heeft gewoond, maar de badplaats wel onsterfelijk heeft gemaakt met het lied ‘Zandvoort bij de zee’: ‘Oh het is zoo’n zaligheid, wanneer je van de duinen glijdt.’

De Zandvoortse artiest Dingetje, die in het dagelijks leven Frank Paardekoper heet, mag natuurlijk ook niet ontbreken. Hij maakte een persiflage op de reggaehit ‘Cocaine in my brain’ (‘Ik ga wel Leen’) en behaalde ooit de derde plaats van de Top40 met het nummer ‘Kaplaarzen van Rubber.’

Ook een èchte Zandvoorter was beeldhouwer Kees Verkade (1941-2020), die aanvankelijk voor de Zandvoortse Courant tekende, maar uiteindelijk beelden ging maken. Van de opbrengst van zijn eerste expositie, kocht hij een atelier in Zandvoort en in de openbare ruimte zijn nog steeds beelden van hem te bewonderen, zoals ‘Zandvoorts meisje op een skippybal’, het ‘Verzetsmonument’ en ‘De oude garnalenvisser’.

Simon van Collum (1919-1989) maakte dertig jaar tv-programma’s over film, in welke hoedanigheid hij Alfred Hitchcock nog mocht interviewen. In de Zandvoortse Haltestraat bezat hij samen met zijn vrouw een in filmsferen ingerichte bistro, ‘De Oude Draaidoos.’

Tot slot hangt er op tentoonstelling nog een vrij bizarre foto van de Duitse modefotograaf Erwin Blumenfeld (1897-1969), die vanaf de jaren twintig met zijn gezin aan de Boulevard de Favauge in Zandvoort woonde. In augustus 1929 plaatste het blad Spiegelbeeld een foto van hem nadat de marechaussee hem had gearresteerd omdat hij – hou je vast – ‘het bovendeel van zijn badpak naar beneden had getrokken.’ Dat leverde hem een strafblad op, waardoor hij, weliswaar met een Nederlandse vrouw getrouwd, niet meer in aanmerking kwam voor het Nederlanderschap.