Duurzaamheid is het thema van Open Monumentendag (OMD) 2022. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed neemt daarom samen met het Nationaal Restauratiefonds en Nederland Monumentenland het initiatief voor de OMD Duurzaamheidsprijs. Hiermee willen ze een monument belonen dat toonbeeld is van verduurzaming. Zo’n monument voordragen kan nog tot en met 1 juni.
Onder de naam Lab op pad slaat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een brug tussen wetenschap en kunst en cultuur. Met onderzoeksapparatuur uit het Rijkserfgoedlaboratorium wordt in musea door het hele land onderzoek verricht naar objecten uit hun collecties. Museumbezoekers kunnen het onderzoek op locatie volgen en vragen stellen.
Vier voorwerpen, zogenoemde ‘artefacten’, afkomstig van wraklocaties van Nederlandse schepen in de Javazee, zijn naar Nederland overgebracht. Het gaat om een granaathuls en afsluiter van Hr.Ms. Kortenaer en een granaathuls en wijnfles van Hr.Ms. Java.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed deed op verzoek van de Tweede Kamer onderzoek naar gezonken en vermiste schepen van Nederlands eigendom in de wereld. De gegevens van in totaal 1626 schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), West-Indische Compagnie (WIC), de Admiraliteiten en de Koninklijke Marine en ook WW1 en WW2 schepen zijn bij elkaar gebracht en gepubliceerd in het rapport ‘Wrakkentelling. Een kwantitatief onderzoek naar Nederlandse scheepswrakken in de wereld’.
Negen musea in de Gooi en Vechtstreek presenteren 2000 bijzondere objecten uit hun collecties via de nieuwe collectieportal Gooisemuseumschatten.nl. Dit is een co-productie tussen de Gooise musea en het platform Collectie Nederland. Door samenbrengen en koppelen van data kunnen collecties gezamenlijk, per thema of afzonderlijk voor iedereen online toegankelijk worden gemaakt.
Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft 2,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het herstel en de restauratie van Joodse begraafplaatsen. Het gaat om de grootste herstel- en restauratieoperatie van Joods erfgoed ooit. Nooit eerder werden zoveel historische Joodse objecten in het kader van één besluit gerestaureerd.
Recent is een drieweekse zoektocht begonnen naar het Nederlandse schip De Leusden. Dit slavenschip van de WIC zonk in 1738 vlak voor aankomst in Suriname. Hierbij kwamen 664 tot slaaf gemaakten om het leven die door de bemanningsleden opgesloten waren in het ruim. Nooit eerder werd het wrak van een compleet slavenschip gevonden. De expeditie wordt gefinancierd door de gemeente Amsterdam, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en Frankrijk. Bij Nieuwsuur werd er aandacht besteed aan de zoektocht. Volgens maritiem archeoloog Martijn Manders is het vinden van de Leusden van groot wetenschappelijk belang.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) organiseert de fotowedstrijd #MijnPost65. Ze nodigen iedereen uit om kenmerkende objecten uit de periode tussen 1965 en 1990 (Post65) te fotograferen, met fotocamera of smartphone. Meedoen kan door de foto kort te beschrijven en te posten op Instagram of in te sturen via de website cultureelerfgoed.nl. De wedstrijd loopt van 20 september tot en met 29 oktober.
In een brief aan de Tweede Kamer heeft minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap deze maand laten weten dat ze stopt met het actief bijhouden van de registratie van blauw-witte schildjes in het Rijksmonumentenregister.
De Nederlandse geschiedenis is een verhaal van water. Het landschap is door waterbeheer gevormd. Gemalen, kanalen en sluizen tonen onze inventiviteit en pogingen om het water naar onze hand te zetten. De omgang met water en de ingrepen van vroeger kunnen kennis leveren voor opgaven van nu. Daarom onderzoeken de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA, het kenniscentrum voor de waterschappen) hoe kennis over de bodem, het watersysteem en cultuurhistorie voordelen oplevert voor de opgaven van vandaag en morgen.
Vier rijkscollecties onder een dak vormen samen het fysieke geheugen van Nederland. Demissionair minister Van Engelshoven (OCW) heeft het CollectieCentrum Nederland in Amersfoort officieel geopend. Zij deed dat door het historische draaiorgel De Blauwe Mortier aan te zetten, het grootste object dat in het depot wordt bewaard.
Ken je een jong archeologietalent met een neus voor innovatie en verbinding? Dan kun je deze persoon tot 14 oktober voordragen voor de Archeologietalentprijs! De prijs, een ontwikkeltraject ter waarde van €7.000, wordt uitgereikt tijdens de Reuvensdagen. Vorig jaar ging de prijs naar Jesper de Raad.
Welk vrijwilligersteam verdient de Erfgoedvrijwilligersprijs? Vanaf nu kunnen vrijwilligersteams worden genomineerd voor de nationale Erfgoedvrijwilligersprijs 2021. Het winnende team ontvangt uit de handen van demissionair minister Ingrid Van Engelshoven van Ministerie van OCW een bedrag van 10.000 euro. De prijs is in het leven geroepen om een vrijwilligersteam die zich uitzonderlijk inzet voor het cultureel erfgoed in Nederland te belonen.
Het derde nummer van het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2021 is klaar. Het magazine is online te lezen. Heeft u een abonnement, dan ligt het tijdschrift binnenkort op uw deurmat.
Eigenaren van rijksmonumenten met klinkend erfgoed kunnen per 1 september subsidie aanvragen voor de restauratie van klinkende onderdelen. Het doel van deze nieuwe regeling is het stimuleren van de restauratie van klinkend erfgoed (beiaarden, orgels, maar ook kleinere klinkende onderdelen van rijksmonumenten zoals luidklokken en uurwerken).
De afgelopen dagen heeft een duikteam van ADC/Baars-CIPRO in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een duikend onderzoek verricht naar een schip dat mogelijk betrokken is geweest bij de Slag op de Zuiderzee (8 tot 11 oktober 1573). In de strijd van het toenmalige Nederland tegen de Spaanse overheersing werd voor de kust van Hoorn een grote zeeslag geleverd. Archeologen zijn al jaren bezig resten van deze slag te achterhalen. Met dit duikend onderzoek in het Markermeer komt de slag wel heel erg dichtbij.
In de jaren ’80 werd in de Waddenzee nabij Texel het wrak van een zeventiende-eeuws schip – de ‘Burgzand Noord 9’ – ontdekt. Het schip was vermoedelijk een straatvaarder die handel dreef met het Middellandse zeegebied. In 2013 is dit deel van de Waddenzee, waarin 16 scheepswrakken liggen, aangewezen als Rijksmonument. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) voert in het kader van de instandhouding van archeologische rijksmonumenten, diverse activiteiten uit om het erfgoed van Nederland te beschermen en te behouden. Vanuit deze missie heeft de RCE besloten dit wrak, dat bloot staat aan enorme (natuurlijke) erosie, op te graven om de kennis niet verloren te laten gaan en het maritieme erfgoed te behouden en te ontsluiten voor huidige en toekomstige generaties. De opmerkelijkste vondst tijdens het onderzoek is een enorme hoeveelheid scheepstouw.
In het Archief van het Aalmoezeniersweeshuis van Amsterdam zijn de namen van twee nieuwe Rooswijk opvarenden opgedoken. Het gaat om Jacob Boon en Jan Lindesmit. Zij zijn beiden omgekomen op het VOC-schip de Rooswijk dat één dag na vertrek op 9 januari 1740 verging vlak voor de Engelse kust.
De inzet van het kabinet is om zoveel mogelijk roofkunst aan de rechtmatige eigenaren terug te geven. Daartoe is eerder de manier van beoordelen van restitutieverzoeken, naar aanleiding van een advies van de Raad voor Cultuur en de commissie Kohnstamm, aangepast. Het uitgangspunt blijft dat objecten teruggegeven moeten worden aan particulieren aan wie het toebehoort. Het structurele herkomstonderzoek moet hiervoor gaan zorgen.
Stolpboerderijen worden beschouwd als de piramides van het Noord-Hollandse landschap. Toch blijft het aantal stolpen teruglopen. Het Stolpenteam inventariseert en waardeert alle stolpen van Noord-Holland, om behoud in de toekomst te stimuleren. Oneindig Noord-Holland ging mee op stolpenjacht in Schagen.