Onderzoek rechtsherstel Joodse inwoners afgerond

Op 10 februari werden in het Regionaal Archief te Alkmaar de resultaten gepresenteerd van twee rapporten over de rol van acht Noord-Hollandse gemeentes tijdens en na de Tweede Wereldoorlog bij de onteigening van de Joods onroerend goed en de afhandeling van deze kwestie na afloop van de oorlog. Het betreft de gemeentes Alkmaar, Bergen, Castricum, Dijk en Waard, Heiloo, Hollands Kroon, Schagen en Texel. Ook de gemeente Den Helder liet een onderzoek naar de kwestie uitvoeren en bracht vandaag het rapport naar buiten.

> 5 min

Podcast: Romeins beton weer actueel

De Romeinen waren hun tijd ver vooruit met hun bouwwerken. Lange tijd was het een raadsel hoe het Romeinse beton zo lang mee kon gaan. Onderzoekers van onder meer MIT en Harvard hebben nu het geheim ontdekt.

> 0 min

Een speciale kerstviering voor woonwagenbewoners

Een jongetje met een baard van watten en een kartonnen kroon overhandigt een geschenk. Tegenover de Wijzen uit het Oosten staat een groepje herders, verkleed met doeken en baarden aan touwtjes. Aan de zijkant van het podium, tussen de coulissen, kijken kleine kinderen toe. Ondertussen wiegt een meisje het kindeke Jezus, een pop met een flinke bos haar. Het lijkt een kerstvoorstelling van een kerk of school, maar de beschrijving in de collectie van fotopersbureau De Boer luidt: ‘Kerstfeest woonwagenbewoners, IJmuiden, 20 december 1967’. Waar kijken we precies naar? Wie zijn deze kinderen en wie organiseerde deze avond?

>

Goud van de Gouden Koets afkomstig uit Suriname

Het Amsterdam Museum heeft samen met de Vrije Universiteit Amsterdam, Netherlands Institute for Conservation+Art+Science+ (NICAS) en Naturalis Biodiversity Centre onderzoek gedaan naar de herkomst van het goud van de Gouden Koets. Lang was onbekend waar het bladgoud waarmee de koets is verguld vandaan kwam. De samenstelling van het goud is in een uitgebreid onderzoek vergeleken met monsters uit Suriname en Zuid-Afrika. Een mysterie is opgelost: het goud blijkt afkomstig uit Suriname.

> 5 min

Noord-Hollands Archief coördineert onderzoek naar onteigend Joods vastgoed

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn duizenden panden van Joodse burgers door de bezetter onteigend en doorverkocht. Na de oorlog zagen de teruggekeerde eigenaren of hun nabestaanden zich bij de restitutie in een aantal steden met langdurige procedures en soms hoge kosten geconfronteerd. Ons beeld van deze bijna vergeten onteigeningen en het proces van rechtsherstel is onvolledig en kent aanzienlijke verschillen per gemeente. Daarom coördineert het Noord-Hollands Archief (NHA) voor de bij het archief aangesloten gemeenten het onderzoek naar de onteigening van Joods vastgoed dat door onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen wordt uitgevoerd.

> 2 min

Lab op pad

Onder de naam Lab op pad slaat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een brug tussen wetenschap en kunst en cultuur. Met onderzoeksapparatuur uit het Rijkserfgoedlaboratorium wordt in musea door het hele land onderzoek verricht naar objecten uit hun collecties. Museumbezoekers kunnen het onderzoek op locatie volgen en vragen stellen.

> 1 min

Rijksmuseum doet onderzoek naar vrouwen in de collectie

Het Rijksmuseum ontvangt meerdere genereuze schenkingen van 300.000 euro voor een grootschalig onderzoek naar vrouwen in de collectie. Hiervoor wordt samen met de particuliere begunstigers het Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds opgericht, dat op 8 maart wordt gelanceerd. Het meerjarige onderzoek heeft tot doel vrouwelijke makers en beschrijvingen in de Rijksmuseumcollectie te inventariseren en een meer evenwichtige representatie in de collectie en presentatie te bewerkstelligen.

> 2 min

Kennis uit het verleden bewijst nut voor wateropgaven van nu

De Nederlandse geschiedenis is een verhaal van water. Het landschap is door waterbeheer gevormd. Gemalen, kanalen en sluizen tonen onze inventiviteit en pogingen om het water naar onze hand te zetten. De omgang met water en de ingrepen van vroeger kunnen kennis leveren voor opgaven van nu. Daarom onderzoeken de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA, het kenniscentrum voor de waterschappen) hoe kennis over de bodem, het watersysteem en cultuurhistorie voordelen oplevert voor de opgaven van vandaag en morgen.

> 1 min

Nieuw werk Van Gogh ontdekt

Het Van Gogh Museum heeft een nieuw werk van Vincent van Gogh ontdekt. Studie voor ‘Worn out’ is aan het oeuvre van Vincent van Gogh toegevoegd. Het werk is vanaf nu te zien in het museum.

> 3 min

Maritiem archeologisch onderzoek in het Hoornse Hop

De afgelopen dagen heeft een duikteam van ADC/Baars-CIPRO in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een duikend onderzoek verricht naar een schip dat mogelijk betrokken is geweest bij de Slag op de Zuiderzee (8 tot 11 oktober 1573). In de strijd van het toenmalige Nederland tegen de Spaanse overheersing werd voor de kust van Hoorn een grote zeeslag geleverd. Archeologen zijn al jaren bezig resten van deze slag te achterhalen. Met dit duikend onderzoek in het Markermeer komt de slag wel heel erg dichtbij.

> 3 min

Veel touw bewaard gebleven in 17e-eeuws scheepswrak Texel

In de jaren ’80 werd in de Waddenzee nabij Texel het wrak van een zeventiende-eeuws schip – de ‘Burgzand Noord 9’ – ontdekt. Het schip was vermoedelijk een straatvaarder die handel dreef met het Middellandse zeegebied. In 2013 is dit deel van de Waddenzee, waarin 16 scheepswrakken liggen, aangewezen als Rijksmonument. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) voert in het kader van de instandhouding van archeologische rijksmonumenten, diverse activiteiten uit om het erfgoed van Nederland te beschermen en te behouden. Vanuit deze missie heeft de RCE besloten dit wrak, dat bloot staat aan enorme (natuurlijke) erosie, op te graven om de kennis niet verloren te laten gaan en het maritieme erfgoed te behouden en te ontsluiten voor huidige en toekomstige generaties. De opmerkelijkste vondst tijdens het onderzoek is een enorme hoeveelheid scheepstouw.

> 2 min

Onderzoek onthult de geheimen van de oudste jurk van Nederland

Het oudste bekende kledingstuk van Nederland is een felrood en blauw geblokte wollen jurk van bijna 2800 jaar oud, zo blijkt uit recent onderzoek. Fragmenten van dit
kledingstuk zijn samen met bronzen en ijzeren sieraden in 2010 gevonden in een rijk graf uit de ijzertijd, tijdens opgravingen van een grafveld op de Maashorst bij Uden. Een reconstructie van de jurk is samen met de originele sieraden en wolresten te zien in Museum Jan Cunen in Oss.

> 2 min

Nieuwe ‘bewoners’ in Huis van Hilde: een zeventiende-eeuwse Amsterdamse koopman en vrouw

In Huis van Hilde is een nieuwe vaste tentoonstelling geopend over de zeventiende eeuw. Er zijn bijzondere archeologische vondsten te zien. Speciaal voor deze nieuwe expositie zijn twee mensfiguren gemaakt: een Amsterdamse koopman en vrouw. De figuren zijn gemaakt door Mieneke van Gogh en de bijbehorende historische kleding is gemaakt door Suzanne Spruijt van Het Atelier van Toen.

>

Flessenpost blijkt vondst van historische waarde

De mogelijk oudst gedocumenteerde flessenpost van Nederland spoelde in de zomer van 1888 aan op het Bakkumse strand. Het was historicus (en samenwerkingspartner van het strandvondstenmuseum) Koen Marijt uit Noordwijk aan Zee, die al een poosje geleden de flessenpostbrief en reactie van de Castricumse Burgemeester in het Noordwijks archief bij Erfgoed Leiden en Omstreken voorbij zag komen. Zijn ontdekking blijkt bij nadere bestudering van grote historische waarde te zijn.

> 4 min

‘Een sattijnen knechtges mutzien’ – kinderkleding uit de boedel van Maria Lienaertz (1624)

De eerste resultaten van ‘Crowd Leert Computer Lezen’ waren nog maar net online, toen kunsthistorica Saskia Kuus via twitter liet weten wat een goudmijn dit was voor haar onderzoek naar historische (kinder-)kleding.

>

Bronnen geven steeds meer geheimen prijs

Historisch onderzoek in oude handschriften kan met de nieuwe technieken voorgoed veranderen! Op 17 mei vindt een online symposium plaats over de resultaten van het project over automatische handschriftherkenning ‘De IJsberg zichtbaar maken’.

> 3 min

Oude waterkelder ontdekt onder Betty Asfalt Complex

Bouwlieden stuitten tijdens hun werkzaamheden in de kelders van de Nieuwezijds Voorburgwal 282 op een grote verrassing. Onder de kelderverdieping bleek zich namelijk een nóg dieper gelegen kelder te bevinden, om meer specifiek te zijn: een grote 18e-eeuwse waterkelder: “Ik gooide een steentje in het gat, hoorde even niets en toen: plons!”

> 5 min

Provincie ondersteunt onderzoek naar kastelen

Dit jaar starten vier nieuwe onderzoeken op kasteelterreinen in Noord-Holland, met steun van de provincie Noord-Holland. Archeologen zetten moderne onderzoekstechnieken in om meer te weten te komen over de kastelen Brederode (Santpoort-Zuid), Assumburg (Heemskerk), Ter Wijc (Beverwijk) en Aelbrechtsberg (Bloemendaal).

> 3 min

Van aard­se stof tot he­mels lof: hoe 18e-eeuw­se ja­pon­nen trans­for­meer­den tot pries­ter­ge­wa­den

Een priestergewaad waarvan de zijden stof al eerder over een dansvloer heeft gezwierd. In de achttiende eeuw kwam het voor dat galajaponnen (robes à la française) werden vermaakt tot priestergewaden. Maar hoe kon deze transformatie van wereldlijke kleding naar sacraal gewaad vorm krijgen? Of met andere woorden: hoe werd ‘aardse stof tot hemels lof’?

>

De Historische Tuin Aalsmeer op tv

In het programma ‘Het geheim van de Meester’ reconstrueert een vierkoppig team van experts de werken van Nederlands grootste kunstenaars. Voor het schilderij ‘Vaas met bloemen’ uit 1700 van Hollandse meester Rachel Ruysch werd de hulp ingeschakeld van de Historische Tuin Aalsmeer. Bekijk de aflevering op 9 februari, 20:25 uur op NPO 2.

> 1 min