Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Stuk van de maand: brandspuitpenningen

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een grote verzameling zogeheten brandspuitpenningen. In het archief van de Alkmaarse brandweer wordt een map bewaard met daarin meer dan 130 penningen. Het zijn metalen ‘muntjes’ in allerlei soorten en maten met daarop een nummer, tekst en soms ook een afbeelding. Met zulke penningen – brandspuitpenningen genoemd – kregen brandweermannen toegang tot een plek waar brand was én konden ze bewijzen dat ze waren komen opdagen om te blussen. Brandspuitpenningen waren vanaf de late zeventiende eeuw tot in de twintigste eeuw in gebruik.

> Book 3 min

Stuk van de maand: rijmdicht van de grote brand van Kolhorn

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een gedicht van een ooggetuige van de grote brand van Kolhorn in 1788. Op 15 september 2023 was het precies 235 jaar geleden dat een groot deel van Kolhorn verwoest werd door een brand. De brand ontstond aan het eind van de middag in de bakkerij aan de Oude Streek, al is de oorzaak van het ontstaan van de brand nooit duidelijk geworden. In een paar uur tijd werden 24 huizen, een schoolgebouw, de gereformeerde kerk en de mennonietenkerk (doopsgezinde kerk) in de as gelegd.

> Book 2 min

Spaanse furie legt Naarden in de as

Op 1 december 1572 beleefde Naarden de grootste catastrofe uit haar geschiedenis. Spaanse troepen richtten een bloedbad onder de bevolking aan, om vervolgens de vestingstad in brand te steken. De Gooise hoofdstad werd als afschrikwekkend voorbeeld gesteld voor de andere opstandige steden. Maar dat had niet het effect dat de Spanjaarden voor ogen hadden…

>

Korenmolen Ceres keert terug als monument

Na de verwoestende brand op Oudejaarsavond 2019, vrijwel zeker veroorzaakt door het afsteken van vuurwerk, stond van korenmolen Ceres in Bovenkarspel nog slechts een karkas met wiekenkruis overeind. Maar de molen (1618), eigendom van de Stichting de Westfriesemolens, blijft als monument behouden. Volledige herbouw/restauratie mag, constateerde de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) na gedegen onderzoek.

> Book 1 min

Help de koeien van het Rundveemuseum uit de brand

In het Noord-Hollandse dorpje Aartswoud is sinds 8 jaar een Rundveemuseum gevestigd, dat als uitgangspunt heeft om oorspronkelijke Nederlandse koeienrassen te handhaven en te kunnen laten zien. In de nacht van 7 op 8 februari brak er brand uit in de stal van het museum. In de stal stonden 10 oorspronkelijke Hollandse koeienrassen met kalfjes. In alle haast zijn de koeien bevrijd en naar een logeerstal gebracht. Helaas hebben een Blaarkop en een Baggerbonte koe het niet overleefd. Ook werden er in de nieuwe stal een Lakenvelder en een Fries Roodbont kalfje levenloos geboren.

> Book 1 min

Marbon: het Amsterdamse Tsjernobyl

Het is een zonnige zomerdag in 1971 als één van de reactoren op de latex-afdeling van het chemische bedrijf Marbon begint te lekken. Een heftige explosie volgt, met rampzalige gevolgen. Voor de Amsterdamse brandweer betekent het de grootste ramp sinds de Tweede Wereldoorlog.

>

Crowdfundactie voor molen De Ceres

Op Oudejaarsavond raakte de historische korenmolen Ceres uit 1848 in Bovenkarspel zwaar beschadigd door een ernstige brand. De brand is vermoedelijk het gevolg van vuurwerk. De schade aan de molen is enorm. Vereniging De Hollandsche Molen is met stichting De Westfriese Molens een grootschalige crowdfundactie begonnen om de historische en monumentale korenmolen Ceres te herstellen.

> Book 1 min

Zaans Industrieel Erfgoed: Top vijf stukken uit het gemeentearchief

De Zaanstreek kent een zeer uitgebreide industriële geschiedenis en is daarmee één van de meest bekende plekken waar het Hollandse industriële erfgoed zijn sporen heeft achter gelaten. Het geheugen van de Zaanstreek is in het Gemeentearchief Zaanstad te vinden, waar boeken, tekeningen, verslagen, prenten, kaarten en foto’s over het gebied van vroeger tot nu verhalen. Hier een dwarsdoorsnede van de Zaanse industriële geschiedenis aan de hand van vijf waardevolle stukken uit het archief.

>

Paleis voor Volksvlijt gaat in vlammen op

In de nacht van 17 op 18 april 1929 brandt één van Amsterdams mooiste gebouwen af: het Paleis voor Volksvlijt. Op dezelfde plek staat nu het gebouw van de Nederlandsche Bank. De roep om de herbouw van het Paleis leeft nog steeds.

>

60 jaar Vrijwillige Brandweer op Marken

Voor 1950 was de brandweer van Marken een plichtbrandweer die bestond uit weerbare mannen die niet in militaire dienst waren en daarom op het eiland moesten werken. Wie geen interesse had kon zich afkopen door storting van van 25 gulden in de gemeentekas. Wanneer deze plicht werd ingesteld kon men in de stukken niet meer terug vinden. Deze brandweer kwam eenmaal per jaar bijeen en ontving daar kwartje per uur voor. Een brand kan ik mij nog wel herinneren, in 1946 tijdens het bevrijdingsfeest op het kerkplein. Een vuurpijl was terecht gekomen in een hooistolp en dat was brand. Dit alles tijdens het gemaskerd bal dat plaatsvond naast de hooistolp. Even later liepen alle deelnemers met een masker op emmertjes water door te geven om de brand te blussen.

>