3 min

Anders vissen

Honderd jaar geleden kónden wadvissers niet anders: meebewegen met de natuur en vissen op wat de zee te bieden had. De visser ging op zeil het havengat uit, hij was flexibel, had een gemengd bedrijf. Hij viste niet alleen op garnalen of mosselen maar, afhankelijk van aanbod en seizoen, ook op ansjovis, zeebaars, mosselen, spiering, sprot en kokkels. Er was vis genoeg. Dit is honderd jaar later wel anders. Veel visbestanden zijn sterk achteruit gegaan. De oorzaken zijn legio en complex: de aanleg van Amstelmeerdijk en Afsluitdijk, verandering van zeestromen, vervuiling, grotere schepen, zwaardere vistuigen, nieuwe opsporingsmethoden, klimaatverandering, enzovoort. Wat kun je als visser doen? ‘Gewoon beginnen’, zegt stichting Goede Vissers, die het anders wil. Slimmer vissen bijvoorbeeld. Alleen grote volwassen vissen vangen. Met vistuig dat zo weinig mogelijk schade toebrengt aan bodem, zeemilieu, vogels en zeezoogdieren. En ook belangrijk: korte lijnen tussen visser, handel en consument. Drie voorbeelden van vissers die het anders gingen doen en de kost verdienen met ‘mooie vis’ of nieuwsgierige gasten.

Historische foto van de WR60. De WR 60 is gebouwd in 1840 en is het enige nog overgebleven Wieringer ‘skuutje’. Zie ook: Stichting Vrienden van de Wieringer Aak, www.wr60.nl Beeld: Stichting Wieringer Aak.

Aanpassing van vistuig

Dries Wiersma vist met zijn WR16 Deo Volente vanuit Den Oever op het wad. Hij ging slimmer vissen door zelf bedachte aanpassingen aan het vistuig. Wiersma zet fuiken bij de Spuikom voor wolhandkrab, weer een andere fuikensoort (kubben) voor de strandkrab. Hij gebruikt staand want voor harder en zeebaars en spieringkamers voor spiering.  Voor de fuiken waarmee hij de wolhandkrab vangt, bedacht hij een aanpassing. Nu kan de bijvangst, jonge of kleine vis die ‘per ongeluk’ de fuik inzwemt, ontsnappen. Mosselkwekers vragen hem om de strandkrabben weg te vangen op de plekken waar mosselzaad groeit. Wiersma brengt zo een nieuw product op de markt want strandkrabben werden voorheen niet gevangen op het wad.

Dagverse garnalen

Voor de komst van de Afsluitdijk zwommen de garnalen overal in de Zuiderzee, ook op de westelijke Waddenzee. Op Wieringen en Texel zaten rond 1900 maar weinig vissers in de garnalenvangst, de afvoer van de eilanden bracht toen te veel extra werk mee. De vergunningen voor de garnalenvisserij op het Wad zijn schaars, toch zijn vanuit de haven van Den Oever en Oudeschild nog steeds een garnalenvissers actief op de Waddenzee. De Texelse boomkorvisser Dirk Albert bijvoorbeeld. Hij vist op garnalen met de TX35 Everdina. Visser Albert vangt de garnaal met een zwevend net, dat zorgt voor minder bodemberoering en dat is weer goed voor een onverstoord bodemleven. Hij is de eerste garnalenvisser in Nederland die zijn garnalen in een eigen pellerij op Texel verwerkt. Dagverse garnalen, verpakt zonder conserveringsmiddelen. Puur natuur.

Vis in handen van visserman. Beeld: Robert Posthumus, http://www.2xkijken.nl

Demonstratievissers

Beroepsvissers hebben verstand van vissen en vis. Maar ook van de schoonheid van de Waddenzee. Want is er zoveel om van te genieten op het wad: eb en vloed, vogels, zeehonden, drooggevallen platen en schelpenbanken. Op Wieringen en Texel kunnen burgers opstappen bij beroepsvissers die hen laten delen in hun kennis over die waddenpracht. Deze vissers zijn visserman in hart en nieren, maar zij vertellen graag hun verhaal over het wad aan de gasten. Meevaren betekent lekker buiten zijn, de zee en de zilte lucht ervaren, zelf vissen vangen of een stukje wadlopen, kortom het wad beleven. Vanuit Oudeschild en Den Oever zijn er meerdere mogelijkheden om een dagje mee te varen met deze kenners. Die trouwens opvallend vaak Jan heten…

Auteur: Anita Blijdorp

Informatie

• Wadvissersgilde: http://wadvissersgilde.nl/
• Stichting Goede Vissers: http://www.goedevissers.nl/home.html
• ZeeVerse Vismarkt in Den Oever. Op deze markt kunnen consumenten rechtstreeks de vangsten van Wieringer vissers kopen. http://www.versevis.nl/

Publicatiedatum: 18/03/2014