De Wieringermeerdirectie nam, zoals bij de hele inrichting en opbouw van de jonge polder, ook in het culturele leven het voortouw. De overheid zorgde jaarlijks voor een dag van vermaak en vertier voor iedereen. 21 Augustus – de dag waarop in 1930 de polder droog viel – werd uitgeroepen tot Polderdag.

De toenmalige Wieringermeerdirectie spaarde kosten noch moeite om het gemeenschapsleven van de grond te krijgen. Zij schonk bijvoorbeeld geld aan de allereerste Wieringermeerfanfare voor de aanschaf van instrumenten. En bedacht een heuse feestdag: Polderdag. Feest vieren deed men op de zaterdagmiddag en -avond, want er moest door de week uiteraard hard gewerkt worden. Vanaf 1937 is er voldoende organisatorisch talent in de polder. Een Permanente Commissie, met leden uit bedrijfsleven en verenigingen, krijgt de taak om Polderdag jaarlijks tot een groot feest te maken.

Slootdorp bijt spits af

In 1932 werd in Slootdorp op zaterdag 27 augustus voor de eerste keer feest gevierd door de poldergemeenschap: de polder telde toen ‘maar liefst’ 371 inwoners. ’s Middags waren er hinderniswedstrijden met-en-zonder-rijwiel voor volwassenen en voor oudere, schoolvrije jeugd. Speciaal voor de dames was er een wedstrijd in “het ophangen van luiers aan een waslijn”. Aan het eind van de middag was er een 2000 meter-loop door het dorp, de winnaar kreeg een wisselbeker. Het avondprogramma werd gevierd op het schoolplein, met medewerking van muziek- en zangverenigingen, toen al aanwezig dus! Er was een bijzonder optreden van “de alom bekende telepaat Maloitz, beroemd op het gebied van gedachtelezen, blindlezen, massasuggestie enzovoort”. Tot besluit was er een prachtig vuurwerk. Voor de schoolgaande kinderen was er feest op 31 augustus, in die jaren hét moment voor Koninginnedag, want de verjaardag van Koningin Wilhelmina.

Op feestdag geen overwerk

Op zaterdag 26 augustus 1933 is Middenmeer aan de beurt als feestlocatie. Om iedereen de gelegenheid te geven ’s avonds mee te feesten heeft de Directie opgeroepen om die dag niemand te laten overwerken. En dat midden in de oogsttijd! Op het schoolplein zijn ’s middags de kinderen al vermaakt met een poppenkastvoorstelling, een buikspreker en een traktatie. De kinderen van Slootdorp zijn over het water vervoerd naar en van Middenmeer.

Burgemeester als chef Polderdag

Vanaf zes uur zijn er wedstrijden voor de volwassenen: ringsteken op de fiets, touwtrekken, hindernisloop, kruiwagenrace, mastklimmen en – tot besluit – een 2000 meter-loop. ’s Avonds  worden enkele vrolijke films vertoond, is er een goochelaar, en vuurwerk sluit het feest af. Dat jaar is er voor het eerst “bal na in Hotel Smit”. De feestcommissie, onder voorzitterschap van burgemeester Peters van Medemblik (waaronder de polder voor het grootste gedeelte viel) had eer van haar werk.

Dansen in Hotel Smit

Dorpsleven beperkte zich in die eerste jaren tot Slootdorp en Middenmeer. In 1934 is Slootdorp weer aan de beurt om Polderdag te organiseren, dit keer op zaterdag 25 augustus. Door drukke oogstwerkzaamheden viert de polder op bescheiden schaal feest. De arbeiders krijgen niet eerder vrij dan vanaf 17 uur. De schoolkinderen vierden feest op 31 augustus, Koninginnedag.

Voor het vervoer is de WACO-busdienst ingehuurd, die Medemblik, Middenmeer en Wieringen als vertrekpunt heeft. Ook is er de mogelijkheid om een kraam in te richten “met dranken, rookartikelen, fruit en suikerwerk, vis en ijs”. ’s Avonds verhuist het feestterrein van het grasveld achter de Kerkstraat naar de speelplaats van de school. De Wieringermeerfanfare en de zangvereniging ‘Harmonie’ treden op en de telepaat Maloitz is ook weer van de partij. Traditiegetrouw is er vuurwerk tot besluit. Hotel Smit te Slootdorp adverteert in de Wieringermeerbode: al  vanaf 4 uur ’s middags konden feestgangers daar terecht voor een dansje.

Eerste Lustrumfeest in Middenmeer

Woensdag 21 augustus 1935: het eerste lustrum van de Wieringermeer! Verenigingen en de bewoners – inmiddels 2400 – organiseren het programma nu veel meer zelf. De schoolkinderen mogen dit keer meedoen op Polderdag zelf. Om 10 uur komen de kinderen van Slootdorp met motorboten aan in Middenmeer; 400 kinderen genieten daar op het schoolplein van goochelaar Palma en van het mooie weer.

Toespraken, optredens en muziek

De ongeveer duizend arbeiders kregen in 1935 om 12 uur vrij – met behoud van 5½ uur dagloon! – zodat ze vanaf 14 uur mee konden doen met de feestelijkheden. De Wieringermeerfanfare treedt op en ook Christelijke Muziekvereniging Soli Deo Gloria. Er zijn behendigheidswedstrijden voor motoren en voor Caterpillar-tractoren. Er is een acrobaat die zijn kunsten laat zien. Tussendoor komt de minister van Waterstaat jhr. mr. Van Lidt de Jeude op bezoek. Een uur lang moet het publiek – in de brandende zon! –  naar de toespraken van burgemeester Peters van Medemblik, de minister van Waterstaat en dr. ir. S. Smeding (directeur en landdrost van de Wieringermeer) luisteren. Volgens de Helderse Courant “hadden de kolonisten bitter weinig aandacht voor de vele woorden tot hen gericht”.

Gelukkig biedt het programma na dit oponthoud een optreden van verscheidene ruiterverenigingen uit de omgeving. De inmiddels bekende 2000 meter-loop is het begin van het avondprogramma. Muziekverenigingen zijn weer van de partij en de gymnastiekvereniging treedt eveneens op. Voordrachtskunstenaar Jan van Riemsdijk vult de avond met liedjes en voordrachten onder begeleiding van piano en harmonica.

Andere datum

21 augustus als feestdatum hield geen stand, de dag viel midden in de drukke oogsttijd. In 1939 viert de polder daarom al op 15 juli feest. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog is er “wegens de tijdsomstandigheden” geen polderdag. Pas in 1950 pakt de gemeenschap haar jaarlijkse feestdag weer op.

Auteur: Pier Montsma, redactie De Kroniek. Bewerking: redactie Oneindig Noord-Holland, Anita Blijdorp

Bron

Meer feesthistorie? In De Kroniek no. 58, 19e jaargang, 2011/1, kunt u het volledige artikel lezen over de viering van Polderdagen tussen 1930 en 1940. In no. 59, 2011/2 staat het artikel over de viering in de jaren 1950. De Kroniek is het periodiek van het Historisch Genootschap Wieringermeer. Een abonnement op De Kroniek is aan te vragen bij: secretaris@wieringermeer.nl.

Publicatiedatum: 19/07/2011