Jeugdherinneringen in Wieringer dialect

Genevend menske (…). Nou hew ik docht: sal ik maar wat van vroeger loabe, ut de ouwe dòòs sal ik maar sège. Ik ben in de Butterhoek geboren as boerendochter. Dat boeren van vader was ien sak erremoed. Dat, toen ik twie jaar was, binne we verhuusd naar de Elftstreet, de ‘Poepenbuurt’, en deer hèw ik mien jonge jaren deurbrocht. En deer wou ik ut over hèwe.

We woende in en huuske van Dekker. An de iene kangt woende Lientje Koelema, deer is nou de Dagmarkt. An de are kangt, in de boerderij, woende Jaap en Neeltje Dekker. Teugeover ongs woende Dijkshorn en later Klaas Dekker. Deer woent nou een Chinese familie en ken je Chinees eten kòpe (ries en sò). Deer naast hadden Jacob en Anne Bakker een sigarenwinkelke. Deer naast woende Jurry en Anne Halfweeg, deer staat nou ut reisbureau van Jan Rasch en die woent nou self in het huus van Jannus en Sjaan Bosker. Deer naast woende Geertje en Simon de Jong, de bottelaar. Deer woene nou Jan en Janny de Jong. Dur teugeover was café Scheltus, deer woent nou Kees Overtoom. Deernaast buurvrouw de Beurs, die had een boeskippe winkelke, deer woenen nou Jan-Jaap en Gré van Rijn en die hèwe deer een kèswinkelke.

Indiaan

Wij hèwe deer miserabel gesellig woent en deer is puur wat beurt, mooi en lilek. Ik speulde deer met Riet en Raddie Bruul en de madjes van Waltert. Mun vriendjes waren Jan-Jaap van Rijn en Simon Wilms. Alie is deer geboren en die was nagal ondògendug. Moeder het heel wat met ur beleefd. Ze speulde mit de buurjongens, madjes waren dur niet van heur leeftijd, dus se was anwezen op Jan de Jong en Dik Bosker.

So het ze op een sundagmiddag Jan de Jong zun snoet helegaar met rooie vurf volsmeerd. hun moeder is dur eigen rot verschoten. Jan was net een indiaan op oorlogspoad. Ze hadden die vurf vongen bij de werkplaas van Jan Bruul, die had deer de resjes buten set. Sun moeder docht: “Nou het die snotneus Jan mit een mes sneden, maar ut was vurf. Ze zat er self òk helegaar òngder. Dur jurk weer moeder so dur best op dèèn had, dur erreme en Jan sun snoet, alles vurf. Ik weet genies hoe moeder dat spul dur oafkregen het.

Dirk Bosker kwam òk oalle dagen te speulen. Wieringers benne miserabel nuuwsgierig wat een aar eten het. Moeder vroeg an Dirk: “Wat hèwe jullie vemiddag eten ?”Weerop Dirk (zeuven jaar jong) zeit: “erepels met pieten” en toen haalde ie zun snotdorrel op.

We gingen om boeskippe naar buurvrouw de Beurs. Den zeit moeder: “Haal jij dur us een peperhuus suker of sout.” Den beurde u, dat we ur helegaar niet mee thuus kwame, want den gingen we speule op ut Kerkplein, of wegkrupertje om de herberg van Siemen Scheltus . Deer binne den ok puur wat ruten stik raakt.

Pak slaag

Achter ongs huus sting een moerbeiboom, deer klommen we in om ze te plokken. Die moebeien gaven furskrikkelijk oaf, den kreeg je van die blauwe vlekken in je klere en dat ging er sewat niet meer uut. So kon het beuren, dat Jan-Jaap en Siemen met witte wrokjes ankwamen en met grote blauwe vlekken naar huus weerom gingen. Ongs moeder zat dur wel mee an, maar ze had immers zeit, dat ut niet mocht en we deden ut toch. Die dingen waren ok so lekker.

Mun vader was als boer mislukt en buschauffeur worre. Hij nam de bus mee naar huus tusken zun diensten deur. Den sting de bus voer ongs huus en speulden wij erin. Op ien keer hèwe we de versnelling per ongeluk raakt en ging de bus an de rijt. Vader zag ut, die vloog op koese deur de voerdeur naar buten en kon hem nog net tot staan kriege voer dat ie de skutting van Jacob Bakker stik reden had. Riet Bruul en ik skreuwde moord en brangd, maar ut kwam goed oaf.

Af en toe kreeg ik wel eens een pak op mun barst van Wim de Jong, een buurjongen die een paar jaar ouwer was. We skolden um uut voer “wupsteert” en den wier ie razend. Maar ik hoefde niet skrewend thuus te komme, want den zeit vader: “Was ur gien brok hout? Je slaat maar weerom en niet skrewend thuus komme.”

Het had naggerus furskrillelijk regend, dat alle goten stinge vol water. Dat was altijd gróót feest, want den mochten we ut water fort vege in de putjes. Ongse Alie had son kleine kiendere bezemke. Maar Jan de Jong een gròte menske bezem van sun moeder. Dat die twie waren an ut vegen, boaiegaar in dezelfde goot, deer kwame ze mekaar teugen. “Opzij,”zeit Jan. “Nei, jij opzij,” zeit Alie. Dus ruzie. Alie gaf Jan een klap met dat kleine bezemke en sloeg Jan een gat in zun poet.

Kerstboom in de fik

Ja dur beurde wel eens wat, we hadden wellus ruzie, maar menske ut was een miserabelse leuke buurt. Buurvrouw Halfweeg was ien keer sò razend, ze zat an un krenten frangsje en doe zat ur un tangd in. Ze Zeit: “Kiek nou durus, het bakker Koorn een tangd in un frangsje bakken. Jurry was een kalme man en die zeit: “Is ie niet van jezelf ?” Nou wel hoor, het was ien van dur eigen false tangden, de bakker had gien skuld.

Bij Jannes en Sjaan raakte op un sundagochtend de kerstbòòm in de brangd, de jongens hadden de keerskes maar òk de bòòm in brangd stoken. Buurvrouw Sjaan kwam op ut geskreuw oaf, pakte de bòòm op en smeet um deur de winkeldeur op street. Nou, deer kon ie brangde. Mun moeder het ut sien, stond zeker te glauwen. Buurvrouw was net op tijd, aars had de hele boel in de hens staan.

Jannes Bosker kon sò merakels pianospeulen, hij was doe nog maar 6 jaar. Den sat ie voer dag en dauw al voer de piano. Hij kon gien nòòt lezen, hij speulde alles uut sien poet. Dik zeit den: “Ik ken fluiten, sal ik dat ur us efkes bij doen?” Jannes is niet voer niks beroepsmuzikangt worre, dat was ie al met 6 jaar.

Kikkers op de dansvloer

Ik had òk un liefhebberij, nei niet sport of sò, deer deed ik toen nag niet an, nei ik ving kikkers. Kleine en gròte in de krogt van Dekker. Ik had mun diezikke vol van mun blezerke. Riet Bruul en ik hèwwe du rus mit kermis gien peperhuus, maar sòn gròte vierkangte pepieren zak vol mit kikkers vangen en die hèwwe we bij Skeltus in de dangszaal los litten. Deer waren van die woenwagen vrouwen an ut dangse, die sprongen boven op de tafel, sò ang waren ze van die kikkers. Wij krege boiegaar un uutbrangder van Alie Skeltus en mochte niet meer in de dangszaal komme. As ik deer nog an denk. Ut kwam trouwes voer mij slecht oaf mit dat kikkers vangen, want ik ving òk poadde en die gaven gif oaf, dat mien hangden raakten ongder de uutslag en dat het puur son pooske duurd voerdat ut weer beter was.

Mit kermis sting de zweefmolen in de krogt bij Dekker achter ongs huus en de stòòmcarroesel sting dur òk. Den mocht ik een paar rondjes voer niks. Maar ut mooiste in dat huuske was ut kooike. As ur volk kwam te overnachten mocht ik in het kooike slipen. Nou ja slipen, ik lag te luusteren naar het geloab. Mun oren wijd open. As ik boven in de kooi lag, kon ik ’s maandagsevend de Harmonie horen toeteren, die waren den an het rippeteren in de herberg van Jaap Bruul. Deer sat een krogt tussen vanoaf ongs huus tot de herberg. Ik kon den ok al die wieskes.

So, dat waren wat vertelsels van vroeger uut de Poepenbuurt, weer ik nag wel uren vertelsels van hèw en weer we son mooie maar later son droevige tijd meemaakt hèwwe. Deerom hew ik alliendig ut mooie ophaald. Menske, ik skoi ur mee uut, nag een gezellige evend en tot kiek sal ik maar zège.

Auteur: Geertje van Eerden-Kroon

Wil je meer weten over de geschiedenis van Hollands Kroon? Bekijk dan de website van de Historische Vereniging Wieringen. Meer weten over leven en werken van de vroegere Wieringers: Wieringer Eilandmuseum Jan Lont.

Publicatiedatum: 18/07/2011