Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Museum Gemaal De Cruquius

Zodra in 1837 besloten was het Haarlemmermeer droog te leggen ontstond een hevige discussie of dit met windbemaling of stoombemaling gedaan moest worden. Koning Willem I beslechtte dit geschil in het voordeel van de nieuwe technieken.

Maar liefst een kwart van de toenmalige staatsbegroting was gereserveerd voor het voorbereiden en droogmaken van het Haarlemmermeer. Het ontwerp voor de drooglegging werd gemaakt door ingenieur Jan Anne Beijerinck. Eén van de drie gebouwde gemalen is De Cruquius. Het gemaal dankt zijn naam aan Nicolaus Samuelis Cruquius (1678-1754), een Nederlands waterbouwkundige die in 1742 één van de plannen voor de inpoldering van het Meer indiende. Na voltooiing van het gemaal in 1849 beschikte De Cruquius over zes stoomketels van het Cornwall-type. Een moderne ketel voor zijn tijd, maar liefst 10 meter hoog en 2,5 meter in doorsnede. Samen met de andere gemalen pompte men in ruim drie jaar het Meer leeg.

Museum Gemaal De Cruquius, exterieur.

Museum Gemaal De Cruquius, exterieur.

Uitbreiding

Hierna was de taak van het gemaal gericht op het drooghouden van de polder. Vanwege de grote hoeveelheden regen in het voorjaar kreeg het gemaal tussen 1859-1861 twee nieuwe zijvleugels waarin nog vier ketels van hetzelfde type geplaatst werden. In 1888 werden de ketels vervangen door een nieuwer model: de Lancashire-ketels. Tegelijkertijd werden echter de andere twee gemalen dusdanig gemoderniseerd dat ze samen voldoende pompvermogen hadden om de Haarlemmermeerpolder droog te houden. De Cruquius kreeg vanaf 1912 een reserverol, tot de buitengebruikstelling in 1933.

Museum Gemaal De Cruquius, interieur: pomp en balansarmen.

Museum Gemaal De Cruquius, interieur: pomp en balansarmen.

Museum

Zonder monumentenstatus leek het snel gedaan met De Cruquius. Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) zag het gemaal echter als hoogtepunt van het stoomtijdperk en nam het in 1933 over voor het symbolische bedrag van één gulden. Het KIVI had de bedoeling het gemaal in gebruik te nemen als eerste museum in Nederland gericht op de geschiedenis van de techniek. Deze droom is uitgekomen en De Cruquius geniet wereldwijd een iconische status als exponent van het stoomtijdperk. Het gemaal is Ankerpunt van de European Route of Industrial Heritage (ERIH). In 2013 is Museum De Cruquius gefuseerd met het Historisch Museum Haarlemmermeer en heet nu Haarlemmermeermuseum De Cruquius.

Bekijk hier de site

Publicatiedatum: 07/07/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.