Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Luminisme in Enkhuizen

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bezit een interessante bedrijfscollectie moderne kunst. Maar er is ook het nodige oudere werk, zoals dit schilderij van Hendrik Jan Wolter uit 1917.

Académie des Beaux-Arts, Antwerpen

Wolter werd in 1873 in Haarlem geboren. Zijn vader was ingenieur, zijn moeder, Johanna Louiza Lorié was afkomstig uit een Normandische familie. Hendrik Jan volgde de HBS en was voorbestemd voor een militaire carrière. Gesteund door zijn artistieke moeder kon hij zich echter op de kunst richten. In de jaren 1895-1899 studeerde hij aan de Académie des Beaux-Arts in Antwerpen. Wolter maakte daar kennis met het pointillisme van Seurat en Signac. Hij schilderde er schitterende doeken in de toen avant-garde stijl van het luminisme, een speciaal Belgische post-impressionistische stroming gekenmerkt door sterke lichteffecten.

H.J. Wolter, ‘Langs de vaart, Enkhuizen’ (1917). Beeld: collectie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

“Bijzonder begaafd en knap kunstenaar”

Na zijn huwelijk in 1904 vestigde Wolter zich te Laren. Hij werkte graag en vaak in de open lucht. Rond 1910 bezocht hij regelmatig Engeland en maakte er prachtige havengezichten. Kort voor het begin van de Eerste Wereldoorlog verhuisde Wolter naar Amsterdam. Reizen naar het buitenland was door de oorlog moeilijk. Daarom kwamen tijdens de oorlogsjaren 1914-1918 veel schilderijen tot stand van Amsterdam en andere havensteden. In 1924 werd Wolter hoogleraar aan de Amsterdamse Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Tijdens studiereizen in de jaren dertig raakte hij zo enthousiast over Italië dat hij zich in 1939 zelfs in Rome vestigde. Door de Tweede Wereldoorlog moest hij echter een jaar later al weer terugkeren. De invloedrijke en veelvuldig met prijzen vereerde Wolters overleed in 1952. Een mooie accolade vinden we in het standaardwerk van Pieter A. Scheen, Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars. In de korte schets van Wolters leven en werk zegt Scheen over hem in zijn typische telegramstijl: “Was een bijzonder begaafd en knap kunstenaar”.

Detail H.J. Wolter, ‘Langs de vaart, Enkhuizen’ (1917). Beeld: collectie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Noorderboerenvaart?

Water en zee trokken Wolter altijd aan. Dit schilderij op triplex (afm. 37 bij 45 cm) vormt een aardig voorbeeld van zijn werk uit de jaren 1914-1918. Het is getiteld ‘Langs de vaart, Enkhuizen’. Welk plekje Wolter in het oude Zuiderzeestadje precies schilderde, weten we (nog) niet. Het kan de Noorderboerenvaart zijn of het Handvastwater. Het schilderij heeft een typisch Hollands onderwerp: een gracht, compleet met boenstoep aan het water. Aan de overkant zien we achter de boom een uitgebouwd theehuis. Kenmerkend voor Wolters werk zijn de luchtige en met grote trefzekerheid aangebrachte heldere kleurentoetsen. Juist daardoor krijgt dit schilderij iets heel bijzonders. Het onderwerp mag dan een slaperig stadsgrachtje zijn, het schilderij ademt de veel grotere wereld van het Franse impressionisme en Belgisch luminisme. Wolters werk is nu zeer gezocht en haalt hoge prijzen. Dit schilderij komt uit de collectie van het in 2003 opgeheven Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen. Hoe en wanneer het precies in het bezit van het hoogheemraadschap kwam, is op dit moment onbekend.

Detail H.J. Wolter, ‘Langs de vaart, Enkhuizen’ (1917). Beeld: collectie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Meer informatie over het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier: www.hhnk.nl

Publicatiedatum: 10/08/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.