2 min

Schoorl was vroeger een kleine agrarische gemeenschap, waar op magere zandgrond hard moest worden gewerkt voor een karig bestaan. Al sinds medio zestiende eeuw werd graan gemalen op de plek van de huidige korenmolen. Na het beleg van Alkmaar is in 1575 door de Spanjaarden de houten molen in brand gestoken en de molenstenen (‘bilstenen’ genaamd) weggesleept.

In 1772 werd besloten een geheel nieuwe molen van steen te maken, ontworpen door meestermolenmaker Cornelis Bobeldijk, die ook de Molen van Piet in Alkmaar heeft ontworpen. De huidige molen is dus ruim 250 jaar oud.  Alleen de muren zijn nooit veranderd, terwijl de kap, roeden, zolders, molenstenen etc. in de loop der jaren moesten worden vervangen.

Harddraverij met toeschouwers op weiland bij molen De Kijkduin, 1925. Collectie Regionaal Archief Alkmaar.

Regionale functie

Inwoners van School, Camperduin en Groet brachten hun tarwe, rogge, bonen en erwten (bonen en erwten vooral als veevoer) naar korenmolen Kijkduin om te laten malen. Veel graan kwam ook uit het Oostzeegebied. Prijzen van graan en het malen waren sterk gereguleerd.

Toen in de vorige eeuw de functie van lokale graanmolen overbodig werd, was er het risico dat de molen, die veel en regelmatig onderhoud behoeft, zou worden gesloopt. Dat gebeurde gelukkig niet, de molen bleef behouden en werd geheel opgeknapt.

Restauratie van het metselwerk door J. Pereboom en W. van Veen, 1980. Fotocollectie gemeente Bergen, Regionaal Archief Alkmaar.

Immaterieel erfgoed

Tegenwoordig is de molen een instructiemolen voor de opleiding van vrijwilligers. Tientallen molenaars zijn er inmiddels opgeleid en het ambacht van molenaar is zelfs geplaatst op de UNESCO-lijst van immaterieel erfgoed. Elke zaterdag is de nog werkende molen voor publiek geopend.

Kijk voor meer informatie op www.molen-kijkduin.nl.

Molen de Kijkduin aan de Molenweg 13 in Schoorl. Fotocollectie gemeente Bergen, Regionaal Archief Alkmaar.

Tekst: Museum Het Sterkenhuis, geredigeerd door de redactie Oneindig Noord-Holland

In 2024 presenteert Oneindig Noord-Holland de rijke geschiedenis van de Herenweg tussen Castricum en Schoorl. In samenwerking met Museum Het Sterkenhuis, Huys Egmont en vier historische verenigingen is de oude weg nieuw leven ingeblazen met een tentoonstelling en fietsroute langs historische en natuurlijke plekken. Op onze themapagina Herenweg lees je de verhalen bij de plaatsen. Stap in de voetsporen van missionarissen, edelen, krijgslieden en kooplui, bollenboeren en toeristen en reis met ons mee langs deze belangrijke verbindingsweg aan de Noord-Hollandse kust.

Publicatiedatum: 18/07/2024