2 min

Van bijbels tot Bal Tabarin

Zijn vroegste werken zijn nog geheel academisch van aard. Met een monumentaal bijbels werk won Sluijters in 1904 de Prix de Rome. Als winnaar van deze prestigieuze wedstrijd kreeg hij vier jaar lang een toelage van 1200 gulden. Bovendien mocht hij diverse buitenlandse studiereizen maken. In Parijs liet hij zich inspireren door onder anderen Kees van Dongen en gaf hij zich over aan het post-modernisme en fauvisme. In felle kleuren schilderde Sluijters het grootsteedse café- en nachtleven, met als hoogtepunten ‘De Spaanse Danseres’ en ‘Bal Tabarin’.

De jury van de Prix de Rome was ontzet over het hypermoderne het werk dat Sluijters op reis maakte. De weergave van de vrouwen, de vrije schilderwijze en het kleurgebruik in ‘Les femmes qui s’embrassent’ en de andere Parijse nachtelijke scènes stuitte op felle kritiek. De jury besloot hem geen nieuwe toelage meer te verstrekken. ‘Les femmes qui s’embrassent’ werd later zelfs geweigerd op tentoonstellingen. De pers haakte hierop in en Sluijters kreeg grote naamsbekendheid.

Staand naakt tegen geel fond, 1911, 105,5 x 63 cm, particuliere collectie, Wassenaar

Luminisme

Terug in Nederland werden het landschap en het huiselijk interieur geliefde thema’s. Het landschap bood de optimale mogelijkheid om met kleur, vorm en licht te gaan experimenteren. Samen met Piet Mondriaan en Leo Gestel ontwikkelde hij het ‘luminisme’ en vestigde zich tijdelijk in Heeze en Laren. Geïnspireerd door zijn Franse collega’s en door schilders als Van Gogh, Jan Toorop en Mondriaan, schilderde Sluijters het landschap op bepaalde momenten van de dag.

Modernisme, sociale bewogen en naakt

Zoals elders in Europa raakte ook in Nederland rond 1912 het internationale modernisme van Picasso en Kandinsky algemeen bekend. Sluijters was een voorloper toen hij hiermee experimenteerde. In de periode 1912-1916 schilderde hij een aantal werken, geïnspireerd door het kubisme, futurisme en expressionisme. Tegelijk bleef Sluijters realistische portretten met een duidelijke sociale inslag maken. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbeeldde Sluijters zijn sociale bewogenheid in een serie boerentaferelen in Staphorst.

Na de ‘Staphorster periode’ nam Jan Sluijters weer thema’s op van eerdere jaren. Hij richtte zich opnieuw op het leven van de moderne tijd. Typerend zijn de weergaves van het drukke verkeer, het theaterleven met zijn danseressen, acteurs en exotische modellen zoals Tonia Stieltjes. Sluijters bleef onverminderd gefascineerd door het vrouwelijk naakt, waarbij hij bleef zoeken naar nieuwe stilistische mogelijkheden.

In deze tijd vestigde Sluijters zijn definitieve stijl: een realisme zonder opsmuk, geschilderd in een forse, expressieve techniek met een krachtig en herkenbaar kleurgebruik. Vanwege deze grote schilderkunstige kwaliteiten blijft Sluijters ons steeds boeien. En hij bood een frisse ‘no nonsens’ kijk op het leven in Nederland van de eerste helft van de twintigste eeuw.

Wil je de nalatenschap van het echtpaar Singer in het echt bekijken? Bekijk hier de openingstijden van Singer Laren en plan je bezoek.

Publicatiedatum: 01/08/2011