3 min

De Hervormde kerk van Groet staat op een verhoging. Recent archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat deze verhoging niet van natuurlijke oorsprong is, maar kunstmatig is opgebracht op een natuurlijke zandhoogte. Men weet (nog) niet in welke eeuw dit is gebeurd. Mogelijk heeft de huidige kerk twee voorgangers gehad: eerst een houten kerkje in de negende eeuw, daarna een stenen gebouw van omstreeks de twaalfde eeuw. Deze kerk was groter dan het huidige gebouw.

Rond 1572 werd de kerk vernield door de Spanjaarden of Watergeuzen. Onduidelijk is of de kerk daarna werd opgeknapt, of dat in 1575 een nieuwe kerk is gebouwd. Aan de oostkant was oorspronkelijk een koor aangebouwd, maar dat is tijdens een storm in 1830 in elkaar gestort. In 1738 is de noordzijde van de kerk vernieuwd, omdat deze door invloed van wind en regen flink was aangetast. In 1948 werd de kerk grondig gerestaureerd.

De Hervormde kerk van Groet, met het beeld ‘De Wasvrouwen’. Collectie Davidse, Regionaal Archief Alkmaar.

Burenbleekveld

In 1913 kocht men het huidige kabinetorgel. Het dateert uit 1750 toen het front en een deel van de pijpen zijn gemaakt. De andere pijpen zijn er waarschijnlijk in 1913 bijgekomen.

Aan de zuidzijde van de kerk bevindt zich het zogenaamde ‘burenbleekveld’, waar de inwoonsters van Groet vroeger de was te drogen legden. In het midden bevond zich een wel met helder duinwater, waarmee de was gespoeld werd. Op het bleekveld staat een beeld met de titel ‘De Wasvrouwen’, vervaardigd door Carla Rump in 2008.

Het oude raadhuis van Groet, met op de gevel het jaartal 1639. Collectie Regionaal Archief Alkmaar.

Armenwoningen naast het raadhuis

Tegenover de kerk staat een gebouw, dat bestaat uit de combinatie van het voormalige raadhuis van Groet, waar de zogenaamde ‘Witte Huisjes’ tegenaan zijn gebouwd. Groet was tot 1834 een zelfstandige gemeente, die na opheffing werd gevoegd bij de gemeente Schoorl. Volgens de cijfers op de gevel stamt het raadhuisje uit 1639, maar uit een oude prent blijkt dat er op de gevel 1622 zou hebben gestaan. Het gebouwtje geldt met zijn afmetingen van 6,75 m x 4,25 m als het kleinste raadhuis van Nederland. Het bevat een raadskamer, halletje en cachot. Het gebouwtje werd in 1947 gerestaureerd door Jan de Meijer.

Via een tussendeur kan vanuit het oude raadhuis de Witte Huisjes worden bereikt. Dit deel is in later tijd aangebouwd en diende als armenwoningen. Het gebouwtje was door een muur in tweeën gedeeld, bewoond door twee grote gezinnen. De huisjes waren eigendom van de burgerlijke gemeente, maar zijn door de kerk aangekocht en vervolgens opgeknapt.

De Witte Huisjes achter het raadhuis van Groet. Collectie Davidse, Regionaal Archief Alkmaar.

Tekst: Museum Het Sterkenhuis, geredigeerd door de redactie Oneindig Noord-Holland

In 2024 presenteert Oneindig Noord-Holland de rijke geschiedenis van de Herenweg tussen Castricum en Schoorl. In samenwerking met Museum Het Sterkenhuis, Huys Egmont en vier historische verenigingen is de oude weg nieuw leven ingeblazen met een tentoonstelling en fietsroute langs historische en natuurlijke plekken. Op onze themapagina Herenweg lees je de verhalen bij de plaatsen. Stap in de voetsporen van missionarissen, edelen, krijgslieden en kooplui, bollenboeren en toeristen en reis met ons mee langs deze belangrijke verbindingsweg aan de Noord-Hollandse kust.

Publicatiedatum: 01/07/2024