Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Anna Paulowna in Zaandam: afstammelinge van Czaar Peter wordt koningin van Nederland

In 1816 trouwde kroonprins Willem, de latere koning Willem II, met Anna Paulowna, de dochter van de Russische Tsaar. Ter gelegenheid van de geboorte van haar tweede kind, prins Alexander, kreeg zij het Czaar Peterhuisje in Zaandam cadeau van haar schoonvader. Koning Willem I schonk dit aan Anna Paulowna omdat zij een afstammelinge was van Czaar Peter.

Toeristische trekpleister

De Russische tsaar Peter de Grote bezocht de Zaanstreek in augustus 1697 om er het vak van scheepstimmerman te leren. Tijdens zijn verblijf in Zaandam verbleef hij een week in het eenvoudige huisje van de smid Gerrit Kist. Een eeuw later was dit huisje uitgegroeid tot een toeristische trekpleister, met name voor binnen- en buitenlandse staatshoofden. Keizer Napoleon bezocht het huisje samen met zijn echtgenote Marie Louise tijdens zijn bliksembezoek aan Zaandam op 11 oktober 1811. Napoleon was een groot bewonderaar van Peter de Grote. Op 3 juli 1814 was het de beurt aan tsaar Alexander I en zijn vrouw die samen met koning Willem I en zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen de verkrotte woning aan ’t Krimp met een bezoek vereerden.

Op 17 april 1839 ontving Anna Pauwlona van Rusland, prinses van Oranje, grootvorst Alexander II, troonopvolger van Rusland, in het Czaar Peterhuisje te Zaandam. De prinses presenteert de grootvorst een blad waarop brood (in tulbandvorm) en zout in een zou

Op 17 april 1839 ontving Anna Pauwlona van Rusland, prinses van Oranje, grootvorst Alexander II, troonopvolger van Rusland, in het Czaar Peterhuisje te Zaandam. De prinses presenteert de grootvorst een blad waarop brood (in tulbandvorm) en zout in een zou Bron: Collectie Rijksmuseum.

Op 17 april 1839 ontving Anna Pauwlona van Rusland, prinses van Oranje, grootvorst Alexander II, troonopvolger van Rusland, in het Czaar Peterhuisje te Zaandam. De prinses presenteert de grootvorst een blad waarop brood (in tulbandvorm) en zout in een zou

Huisje cadeau

In september 1818 werd het huisje koninklijk eigendom. Koning Willem I kocht het krot voor het absurde bedrag van zesduizend gulden van Jan Bulsing, eigenaar van herberg De Otter. De herbergier had het huisje aan het eind van de 18de eeuw gered van de sloop. Willem I gaf het direct cadeau aan schoondochter Anna Paulowna ter gelegenheid van de geboorte van haar tweede kind. Anna Paulowna, de dochter van de Russische grootvorst Paul en grootvorstin Maria Fjodorovna, had een bijzondere band met het huisje. Zij kwam er regelmatig, in de voetsporen tredend van haar illustere voorvader.

Het Czaar Peterhuisje in Zaandam.

Het Czaar Peterhuisje in Zaandam. Foto: Zaans Museum.

Stenen overkapping

Om het vervallen huisje van de ondergang te behouden, gaf Anna Paulowna de opdracht tot de bouw van een stenen overkapping, met sierlijke open bogen. Die ombouw werd in 1823 aangebracht. Tevens verordonneerde de kroonprinses dat alleen het deel van het huis waar haar beroemde voorvader enkele dagen had gelogeerd bewaard moest blijven. Het voorhuis achtte ze van geen waarde en diende te worden gesloopt. De huidige stenen overkapping is van later datum. In opdracht van de laatste Russische tsaar, Nicolaas II, bouwden vader en zoon Salm in 1895 een nieuwe overkapping, geïnspireerd op de bouwkunst van Russisch orthodoxe kerken.  Zowel het Czaar Peterhuisje, een van de oudste houten huisjes van Nederland, als de overkapping van Salm staan op de rijksmonumentenlijst.

Publicatiedatum: 27/11/2013

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.