In het kader van 200 jaar Noordhollandsch Kanaal schreef historicus Maarten Hell voor ons een aantal verhalen over de geschiedenis van dit bijzondere kanaal. We beginnen met dit eerste verhaal in het Amsterdam van de 19e eeuw.
>Het Noordhollandsch Kanaal, dat Amsterdam met Den Helder verbindt, bestaat in 2019 tweehonderd jaar. Het wordt een ‘vergeten waterweg’ genoemd. Dit is dus dé gelegenheid om er aandacht aan te besteden.
>
6 min
Flitsen op het radarscherm. Zwemt daar een school vissen? Of zijn het vijandelijke schepen? Welke koers? Wie het Marinemuseum in Den Helder bezoekt, kan zelf aan de knoppen draaien. Je ervaart hoe het er op spannende momenten aan toegaat op de brug van een kruiser met geleide wapens aan boord. Daal mee af in een heuse onderzeeboot.
>In Den Helder staan twee kerken uit de eerste helft van de negentiende eeuw die nogal op elkaar lijken, al is de ene protestants en de andere rooms-katholiek. Het zijn zogeheten waterstaatskerken en zij behoren tot de weinige bewaard gebleven historische bouwwerken van de stad. De protestantse kerk had korte tijd een voorganger die later een bekende dichter werd. Het heeft niet veel gescheeld of de beide gebouwen verdwenen tijdens de Tweede Wereldoorlog, zoals met een derde waterstaatskerk gebeurde.
>We herdenken de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog nog ieder jaar. Vaak doen we dat bij monumenten die kort na de oorlog zijn opgericht, maar in Den Helder hebben ze recent nog een nieuw monument geplaatst. Het monument Rijkswerf 1940-1945 herdenkt de werknemers van de voormalige Rijkswerf Willemsoord die in de oorlog om het leven kwamen.
>Anton Pieck is een Nederlandse illustrator, tekenaar, schilder en graficus. Zijn grootste werk kent iedereen: het sprookjesbos van sprookjespark ‘de Efteling’ in Kaatsheuvel. Het oeuvre van tekenaar Anton Pieck is echter vele malen groter en dat weet iedereen wel. Veel Nederlanders hebben ook ander werk van de illustrator gezien, al was het maar op een kalender of postkaart. Over het leven van Anton Pieck zelf is minder bekend, dus bij dezen het verhaal achter de ontwerper van het sprookjesbos.
>Initiatiefnemer van het Nollenproject is beeldend kunstenaar Ruud van de Wint (1942 – 2006). In 1980 trekt hij zich terug in het binnenduingebied De Nollen, toen een verwaarloosd stukje Niemandsland gelegen aan de rand van Den Helder. In 25 jaar verandert hij het onbestemde gebied in een ‘landschap van de verbeelding’.
>Meer dan honderd jaar oud is de prachtig gerestaureerde watertoren aan de Middenweg. Een herkenningspunt en baken voor Nieuwediepers, niet meer weg te denken uit het straatbeeld van Den Helder. Liefhebbers spreken nog steeds over de ‘nieuwe’ watertoren, niet te verwarren met de oude watertoren. In 1856 verwelkomde Den Helder deze als eerste watertoren van Nederland op haar grondgebied. Alleen de nieuwe toren staat nog fier overeind.
>Op 2 augustus 1858, om vier uur ‘s middags, stak een sloep van wal. Van de trap bij de Kalkmarkt aan de Binnenkant, wat nu Prins Hendrikkade heet, in Amsterdam. De sloep, met aan boord het voltallige gemeentebestuur van Ouder-Amstel, voer het IJ op. Naar een driemaster met de naam ‘Ouderkerk aan den Amstel’. Aan boord van dat schip werd het gezelschap opgewacht door de reder-eigenaar van het schip: Willem Ruijs J.Dzn.
>Echt bang waren we niet geweest bij de februaristorm van 1953. Onze zeedijk zou het wel houden. Die lag daar al een paar honderd jaar. Er was lang geleden wel eens een kleine doorbraak geweest en ook, voor het laatst in 1916, was er soms water over de dijk geslagen, maar verder niet.
>“Word maar geen schilder. Leer maar een vak.” Dat kreeg Jan de Boer als jongeling te horen van leermeester Willem Jansen. De Boer volgde die raad op. Hij werd huisschilder.
>