De defensieve waarde van HaarlemmermeerWandelen van Schiphol naar Calslagen - deel 1Schiphol door een menselijke brilZo verging het Schiphol tijdens de oorlogMaiden trip KLM van Amsterdam naar LondenOud fort bij Schips Hol werd bakermat Nederlandse luchtvaartSpeuren naar explosieven in de RingvaartSchiphol: van vliegweide tot Airport City
Je zult het nu niet snel horen zingen, maar in de zomer van 1938 klonk luid en duidelijk uit duizenden kelen: ‘Wij willen Schiphol houden!’ Marcherend, fietsend, varend, of met de auto waren duizenden demonstranten naar het vliegveld gereisd. Van Texel was men zelfs komen vliegen.
Het water vormde al in de vroege Nederlanden een belangrijke partner bij het weerstaan van vijandelijke invallen. Zo ook het Haarlemmermeer. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) vervulde het meer verschillende keren een belangrijke rol in de verdediging van steden tegen de Spanjaarden.
Soms kan je er tijdelijk niet op uit trekken om een frisse neus te halen. Ga dan in gedachten even mee op een tochtje door diverse eeuwen – een tour voor thuis. Van het weilandje bij een torenfort naar de middeleeuwse heerlijkheid Calslagen. Dat doen we in twee etappes. Vandaag is de vraag: waarom doet de vlag van een bloemendorp denken aan een aardbei?
Naast de landingsbaan van Schiphol staat een huis. Het is het woonhuis van het bejaarde echtpaar Wout en Jo de Rooij. Grote buurman Schiphol heeft langzaam alle boerderijen en dorpen in het gebied opgeslokt, maar de daglonerswoning van de familie De Rooij is blijven staan. Nu hebben de kinderen en kleinkinderen van Wout en Jo uitzicht op de vliegtuigen die opstijgen vanaf de Buitenveldertbaan: ‘Een prachtgezicht’.
Schiphol heeft flink te lijden onder de Tweede Wereldoorlog. Waar de luchthaven eind jaren dertig nog een van de modernste en drukste van Europa was, is er in 1945 helemaal niets meer van over.
“‘Onze kajuit is vol van het razend motorgeweld. Buiten valt de regen in stromen neer en slaat door de geopende vensters, al spoedig druppelt een straaltje water van boven neer. En er staat een straffe westenwind, we zullen dus voortdurend tegenwind hebben.” De eerste commerciële vlucht van de KLM van Amsterdam naar Londen verliep nogal bumpy.
Met de droogmaking van de Haarlemmermeer verviel halverwege de negentiende eeuw een belangrijke buffer in de bescherming van Amsterdam. Om een vijandelijke aanval op Amsterdam via de drooggelegde polder af te kunnen wenden, besloot het Ministerie van Oorlog om een aantal torenforten langs de Ringvaart aan te leggen. Aan de noordelijke rand, waar vroeger het waterloopje “Schips Hol” uit Amstelveen in de Haarlemmermeer uitkwam, verrees een monumentaal torenfort. Mede door de aanwezigheid van dit fort besloot datzelfde ministerie een halve eeuw later om een aantal weilandjes in deze uithoek van de Haarlemmermeer te bestemmen voor een militair vliegkamp.
Van 2011 tot 2013 wordt de Ringvaart van de Haarlemmermeer, belangrijk voor de waterhuishouding en een druk gebruikte scheepvaartroute, uitgebaggerd. Het is een werk dat behoedzaam gebeurt: vooral in de omgeving van Schiphol kunnen explosieven uit de Tweede Wereldoorlog opduiken.