3 min

Engelse piloot

Als in een droom liep de verslaggever van de Maasbode op deze stormachtige 17 mei 1920 door de aankomsthal op Croydon, de luchthaven van Londen. Onder het handjevol passagiers waren twee journalisten die met de eerste commerciële KLM-vlucht meevlogen. Een dag eerder had de Engelse piloot Jerry Shaw in de gehuurde Britse dubbeldekker Haviland DH.16 de oversteek gemaakt. Behalve passagiers vervoerde het vliegtuig als vracht: kranten, regenjassen, gist, bloembollen, fruit, schilderijen én een persoonlijk schrijven van de stad Amsterdam voor de Lord Mayor van Londen. De reis duurde bijna vier uur. Na afloop bedankten de verslaggevers piloot Shaw voor zijn kranig werk. ‘Het was wel erg ruw voor Folkestone, hè?’, sprak de piloot hen met een knipoog toe.

Britse dubbeldekker type Haviland DH.16.

Koninklijke start

Ruim een half jaar eerder, op dinsdag 7 oktober 1919, schreef Nederland een nieuw hoofdstuk in de luchtvaartgeschiedenis. Op deze dag werd de ‘Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën’ opgericht. Het startkapitaal van 1,2 miljoen gulden was bij elkaar gebracht door acht Nederlandse bedrijven. Koningin Wilhelmina verleende de maatschappij bij oprichting het predicaat koninklijk. Luitenant-vlieger Albert Plesman werd administrateur en later directeur.

Geregelde dienst

Enkele dagen vóór 17 mei 1920 had Albert Plesman de verzamelde pers in een rokerige bovenzaal van Palais Royal uitvoerig ingelicht over de aanstaande ‘geregelde dienst’. Elke dinsdag, donderdag en zaterdag vertrok een toestel om elf uur voormiddag van Schiphol om in de namiddag  twee uur plaatselijke tijd aan te komen op Croydon. De retourvluchten waren op maandag, woensdag en vrijdag, vertrek om tien uur voormiddag en aankomst op Schiphol plusminus 1.20 uur namiddag. Op 17 mei was ook de cinema aanwezig om deze gedenkwaardige dag op film vast te leggen. Te beginnen bij het vertrekpunt Amsterdam CS. Over het vervoer naar de eenvoudige landingsterreinen in de Haarlemmermeer was goed nagedacht: passagiers voor de lucht-expres Holland – Engeland konden in Amsterdam instappen in een auto die hen over de smalle weggetjes naar Schiphol bracht en vice versa.

Pepermuntjes

Helaas voor de uitverkoren journalisten begon de reis al op het Centraal Station in slecht weer. In zwiepende regen en onder grote publieke belangstelling vertrok de auto voorzien van vlag en bord: Lucht-expres Amsterdam-Londen. Tijdens de vliegreis – via de Zeeuwse eiland, de Belgische kust, de oversteek van het Kanaal naar Dover, Folkestone en ten slotte Croydon – bleef het regenen en stormen. Ook in de magen van de verslaggevers. ‘De machine zwaait als een dronken schutter, valt keer op keer, klimt weer tegen de wind op om opnieuw te worden neergesmakt’, meldde Van den Biggelaar, verslaggever van De Maasbode. Hij had een goede raad voor de aspirant-luchtreiziger: om ‘het walgelijke gevoel in je keel te neutraliseren’ beval hij het eten van een of meer pepermuntjes aan. De journalist is lyrisch in zijn verslag van deze legendarische reis: ‘We vliegen! We vieren de triumf van het menselijk kunnen, van de techniek. We rijden op de ruige wind de zwarte luchten in en jagen de wolken na!’

KLM Royal Dutch Airlines

In het eerste jaar van het bestaan van de KLM huurde de maatschappij in totaal vier Britse dubbeldekkers van het type DH.16,  inclusief vliegers van het Britse bedrijf Aircraft Transport & Travel Limited (AT&T). Binnen een jaar kocht KLM eigen vliegtuigen aan van het Nederlandse Fokker, en werd gevlogen naar steeds meer Europese bestemmingen. De KLM Royal Dutch Airlines is de oudste onder haar oorspronkelijke naam opererende luchtvaartmaatschappij ter wereld.

Auteur: Anita Blijdorp

Bronnen

• De Maasbode,  20 mei 1920.
• Koninklijke Luchtvaart Maatschappij Vlucht KL-50, Logboek van vijftig jaar vliegen, 1969 (herdenkingsboek voor het personeel).
• KLM Royal Dutch Airlines,  http://www.klm.com/travel/nl_nl/index.htm
• Wikipedia, http://nl.wikipedia.org/wiki/Klm

Met dank aan: Jan Pieter Bart (oud-medewerker KLM 1955 – 1999).

Publicatiedatum: 29/08/2012