2 min

Op het Jonas Daniël Meijerplein staat de Dokwerker, een sculptuur van Mari Andriessen ter herinnering aan de Februaristaking, onthuld door Koningin Juliana in 1952. De Februaristaking was het eerste grote protest van de Nederlandse bevolking tegen het antisemitisme en de terreur van de Duitse bezetter. De staking brak uit na de eerste razzia’s in Amsterdam op 22 en 23 februari 1941, waarbij 425 jonge joodse mannen op transport werden gezet naar het concentratiekamp Mauthausen, waar zij vrijwel allen zijn omgekomen.

22 februari 1941. 425 jonge joodse mannen worden door de nazi’s opgepakt en verzameld op het Jonas Daniel Meijerplein. Allen worden vermoord in de concentratiekampen Buchenwald en Mauthausen. Beeld: Live Electrode via Flickr.

De razzia’s waren met name de represaille voor de gebeurtenissen in ijssalon Koco van de Duits-joodse vluchtelingen Cahn en Kohn in de Van Woustraat: bij een bestorming van de zaak kreeg de Grüne Polizei ammoniak in het gezicht gespoten. Initiatiefnemer van de staking was de illegale communistische partij. Deze Communistische Partij Holland, de latere CPN, schreef het befaamde manifest ‘Staakt, staakt, staakt!!!’, dat in de vroege ochtenduren van 25 februari onder vele Amsterdamse bedrijven werd verspreid.

Stakende chauffeurs en conducteurs bij de tramhalte Roeterstraat. Beeld: Live Electrode via Flickr.

Overal in de hoofdstad legde men het werk neer: bij het openbaar vervoer, de gemeentelijke diensten, de scheepsbouw, de metaalbedrijven in Amsterdam-Noord. Ook een grootwinkelbedrijf als De Bijenkorf sloot zijn deuren. Een dag later sloeg de staking over naar omringende steden. De Duitse bezetter brak de staking met harde maatregelen. Jaarlijks herdenkt men de Februaristaking op 25 februari bij de Dokwerker.

De Dokwerker, die herinnert aan de Februaristaking van 1941. Foto: Wikimedia Commons.

Het Verzetsmuseum Amsterdam staat stil bij de Februaristaking door middel van de nieuwe tentoonstelling Wees Moedig!, die te bezoeken is zodra de culturele instellingen hun deuren weer mogen openen. Je kunt nu ook luisteren naar de gelijknamige podcast, gemaakt in samenwerking met Het Parool. Nabestaanden van stakers doen hierin hun verhaal: ‘Pas 40 jaar later begreep ik dat mijn angsten met die oorlog verbonden waren.’

Bron: Joods Cultureel Kwartier en Verzetsmuseum Amsterdam

Publicatiedatum: 25/02/2021