3 min

Koningin Wilhelmina zou de gordijnen in haar coupé even hebben open laten open schuiven om naar de menigte te wuiven. Maar de machinist reed met een aardig vaartje Uithoorn voorbij, zodat het zeer de vraag is of de mensenmassa die zich bij het stationnetje had verzameld het staatshoofd heeft kunnen zien.

Koninklijke trein

Wat de mensen die naar het station waren gestroomd ongetwijfeld wel zagen, waren de beide feestelijke standaarden die voorop de locomotief waren gezet.
Deze middag was de koningin iets na één uur met een speciale trein vertrokken van Den Haag via Gouda en Woerden richting Nieuwersluis. Daar stond een loc van de Haarlemmermeerspoorlijn al onder stoom om de twee salonwagens van de blauwe koninklijke trein aan te koppelen.

Over het lokale spoor reed het hoge gezelschap langs Vinkeveen, Wilnis en Mijdrecht. Via de spoorbrug over de Amstel was de trein in Uithoorn aan komen tuffen. Eindbestemming was Amsterdam. Daar bij het Willemsparkstation (nu Haarlemmermeerstation) werd Wilhelmina opgewacht voor de viering van haar veertigjarig jubileum.

Het treinstation van Uithoorn, ca. 1980-1985. Collectie Historisch Archief Haarlemmermeer, Noord-Hollands Archief.

Openluchtspel

Dat Wilhelmina zo snel uit zicht verdween, mocht de pret onder de achterblijvers niet drukken. Uithoorn had namelijk al een indrukwekkend koninginnefeest gevierd. Ter gelegenheid van het regeringsjubileum van de koningin was in het dorp een groot openluchtspel gehouden. Vrijwel iedereen was op de een of andere manier bij het gebeuren betrokken. De destijds bekende auteur (o.a. toneelstukken)  Constant van Wessem had in opdracht van de plaatselijke Oranjevereniging het spel ‘De Princelijke Hand’ in twee bedrijven geschreven.

Schoolhoofd Keers voerde de regie. Op aanwijzingen van Van Wessem ontwierpen en timmerden Uithoornse vrijwilligers de grote decors. Een dijk, vlakbij het station, fungeerde als tribune. De rijksveldwachter had de Vrijwillige Burgerwacht en anderen tot ‘levensechte soldaten’ geïnstrueerd. Zelfs een muziekkorps, paarden en een boot kwamen in het openluchtspel in beeld.

Voormalig treinstation Uithoorn, 2007. Foto: MartinD, via Wikimedia. Licentie: CC BY-SA 3.0.

Admiraalsruzie

Van Wessem had zijn verhaal een lokale invalshoek gegeven. Hij nam de bezoekers mee naar de 17e eeuw. De tijd (1666) dat de admiraals Cornelis Tromp en De Ruyter onenigheid kregen over een verloren zeeslag bij Duinkerken. De Ruyter, gesteund door de Staten van Holland, vond dat de Oranjegezinde Tromp zich roekeloos had gedragen.

Bij de inval van de Fransen en Britse troepen in 1672 (het ‘Rampjaar’) wisten de Hollanders de indringers tegen te houden bij de Hollandsche waterlinie. Bij de Amstel werd de opmars van de indringers gestuit. In Uithoorn had de stadhouder prins Willem III zijn troepen geconcentreerd en hier schoten de admiraals te hulp met kanonnen van hun schepen. Het Rechthuis diende tijdelijk als kazerne. Het verhaal ging dat in het Rechthuis prins Willem III de admiraals De Ruyter en Tromp wist te verzoenen: de prinselijke hand.

Dat De Ruyter in Uithoorn is geweest, is een feit. Maar de verzoening met admiraal Tromp heeft zich hier niet afgespeeld. Dat mocht natuurlijk de pret van het openluchtspel niet drukken.

Gezicht op het Rechthuis De brede rivier de Amstel was in het ‘Rampjaar’ (1672) een cruciaal onderdeel in de waterlinie. Hier bij Uithoorn werden de Fransen tot staan gebracht. Het Rechthuis (rechts) diende als kazerne. Over de Amstel lag naast het Rechthuis in vredestijd een lange brug.Deze aquarel van Joh. Schouten geeft het beeld weer van rond 1775. Collectie SOUDK.

‘Stijlvol’

Dagblad De Telegraaf roemde de opvoering van ‘De Princelijke Hand’ door de amateurs. Buitengewoon stijlvol vond de krant de boerendansen. Er waren, meldde De Telegraaf, maar liefst tweeduizend bezoekers geteld op de middag- en avondvoorstelling op Koninginnedag (31 augustus) En er stond zowaar nog een derde opvoering op het programma.

Uithoorn pakte in 1938 groot uit bij het regeringsjubileum van koningin Wilhelmina.

Publicatiedatum: 25/02/2014