Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Uit den Bosch

De buitenplaats Uit den Bosch ligt vlakbij de buitenplaats Eindenhout. De oorspronkelijke tuin is veranderd in weilanden achter het huis. Naast het huis liggen nieuwe tennisbanen. Uit den Bosch heeft geen monumentale status.

Geschiedenis

Waarschijnlijk stond in de zeventiende eeuw op de plek van het huidige landhuis de herberg Bethlehem. Voor 1655 was Pieter Jorisz. van der Vos eigenaar van deze herberg die hij Het Vosje noemde. Beide namen werden gebruikt tot ongeveer 1704. Tussen 1711 en 1722 stopte de Amsterdammer Benjamin Jansz. Dutrie, heer van Haeften, het herbergbedrijf en veranderde de herberg tot een buitenhuis, dat hij de naam Uit den Bos of Uyttenbosch gaf. Op de plek van de herberg kwam een nieuw huis met een tuin.

Mr. Matheus Brouërius van Niedek is de eigenaar vanUit den Boschtussen 1729 en 1741. Hij schreef de teksten bij de platen in het boek Het Zegenpralent Kennemerlant uit circa 1733. In dit boek werd ook zijn eigen buitenplaats Uit den Bosch afgebeeld.

De Amsterdamse familie Bronkhorst wordt in 1762 eigenaar van de buitenplaats. Zij laten voor 1817 een Engels plantsoen aanleggen met slingerpaden in een landschappelijke stijl. Daarnaast werd de oude theekoepel vervangen door een nieuwe versie. Vermoedelijk heeft Bronckhorst ook het huis opnieuw laten bouwen. In 1843 wordt een afbeelding van dit huis gepubliceerd in het boek Gesigten in de omstreken van Haarlem, door P.J. Lutgers. Het huis werd in 1862 nog uitgebreid en verbouwd, maar bleek in 1911 in zeer slechte staat. Sloop kon niet meer vermeden worden. In dat jaar kreeg architect H. Hendriks uit Hillegom de ontwerpopdracht van A.H. Baron van Harderbroek van Ammerstol.

“Uit den Bosch, de Lustplaets van Mr.Mattheus Brouërius van Niedek in haer platten gront en opstal”, 1732. Collectie Noord-Hollands Archief.

Het huis

Hendriks ontwerpt een riant landhuis op een bijna rechthoekige plattegrond. Het huis is twee bouwlagen hoog (begane grond en eerste verdieping) onder een afgeplat schilddak. De muren zijn bepleisterd en wit geschilderd.

De voorgevel is symmetrisch ingedeeld en wordt gedomineerd door een toren die midden in de gevel is geplaatst. In de toren is op de begane grond is de hoofdentree geplaatst. Daarboven liggen drie verdiepingen. De toren wordt bekroond met een tentdak. Ook de achtergevel is symmetrisch ingedeeld. Midden in de gevel is een brede erker gebouwd met daarboven een balkon. Voor de erker ligt een terras met een trap de tuin in. Tegen de rechtergevel (gezien vanaf de straat) is een serre met balkon. De oorspronkelijke tuin is bijna in zijn geheel verdwenen.

Tot 1950 werd het landhuis particulier bewoond. Daarna werd ‘Uit den Bosch’ gebruikt voor verschillende doeleinden. Sinds 2009 is de villa in gebruik door Basis Communicatie. Ondanks de functiewisselingen is het huis door haar ligging beeldbepalend in de omgeving. Met een beetje fantasie kunt u het vroegere leven op de buitenplaats voor u zien.

De buitenplaats Uit den Bosch is niet toegankelijk voor het publiek. U kunt het huis wel goed zien vanaf de straat.

Huize Uit Den Bosch, ziende naar het noordoosten aan de Spanjaardslaan te Haarlem, 1950. Collectie Noord-Hollands Archief.

Cultuurcompagnie Noord-Holland

Literatuur:

  • Bertram, Christian, Noord-Hollands Arcadia, 2005 Alphen aan de Rijn, p. 324

Publicatiedatum: 30/04/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.