2 min

Deze tankgracht – een ‘val’ voor tanks – kwam bij de Schipholbrug. Waar de provinciale weg de trekvaart oversteekt. In 1939 was deze weg tussen Diemen en Ouderkerk voltooid. Om een opmars van geallieerde troepen te stuiten, lieten de Duitsers tussen de brug en de Muiderstraatweg de tankgracht graven. De jeugd vond het prima dat er daardoor bij de Schipholbrug een strandje kwam. Geallieerde vliegtuigen bombardeerden in maart 1945 de zoeklichten die de Duitsers bij de Schipholbrug hadden staan. Het projectiel kwam echter in een vuilnisbelt terecht.

Beschieting van een trein, waarschijnlijk na-oorlogse reconstructie. Bron: Beeldbank WO2 – Collectie De Arbeiderspers / AD.

‘Dolle Dinsdag’

Duitse militairen in de buurt van de Schipholbrug hoorden en zagen hoe begin september 1944 een trein ter hoogte van De Diem door enkele Britse Spitfires onder vuur werd genomen. Ook Diemenaren waren er getuige van. Dat was pal na ‘Dolle Dinsdag’, toen het gerucht ging dat de geallieerde troepen al tot Haarlem waren opgerukt. Nog even en ze staan hier, dachten veel Duitsgezinde Nederlanders. En ze vluchtten halsoverkop naar het in hun ogen veilige Duitsland.

De trein die de bewuste middag van Amsterdam richting Duitsland vertrok, zat er vol mee. Het vuur van de Spitfires doorzeefde de locomotief. De loc leek wel een vergiet, zei een ooggetuige. Stoom spoot sissend alle kanten op. Mensen sprongen uit de brandende trein. Het was een chaos met tientallen doden tot gevolg.

Diemen in de Tweede Wereldoorlog

Op de eerste dag dat de Duitse troepen in mei 1940 ons land binnentrokken, viel in Diemen al meteen een vliegtuigbom. Het zou niet de laatste zijn. De oorlogsjaren hebben zichtbare sporen nagelaten in Diemen. Er staan enkele monumenten in Diemen en op de joodse begraafplaats ligt een bijzonder urnenveld. Maar de meeste plekken die in de jaren 1940-1945 een belangrijke rol hebben gespeeld, passeer je zonder te weten wat zich daar heeft afgespeeld.

De inwoners van Diemen hebben datelines de gevolgen ervaren van de Duitse bezetting. Verzetslieden pleegden hier aanslagen op treintransporten. Aan de Ouderkerkerlaan rolde in het grootste geheim verzetsblad Vrij Nederland van de pers. Joodse buren bleken plots vertrokken. Een hele woonbuurt moest tegen de vlakte om Duitse soldaten bij een bunkermuur op de Hartveldsebrug een ruimer schootsveld te geven. In een koude wintermaand hobbelden ernstig ondervoede kinderen ’s nachts in onverwarmde vrachtwagens naar pleeggezinnen in Friesland. Daar was meer eten dan de gaarkeuken aan de Muiderstraatweg bood.

Publicatiedatum: 26/11/2014