Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Marco Tortorelli: een Italiaan in Huizen

Dit is het verhaal van de Italiaanse immigrant Marco Tortorelli. Hij groeide op in het Zuid-Italiaanse Grassano. Als enige van het gezin maakte hij de basisschool af en volgde een jaar middelbaar onderwijs. Er viel weinig te verdienen op het Zuid-Italiaanse platteland. Samen met drie vrienden schreven ze zich in bij een arbeidsbureau. Een zonnegordijnenfabriek in Huizen vroeg jonge ongetrouwde mannen van tussen 20 en 30 jaar.

Tienduizend meter papier

Op 11 november 1960 kwamen Marco Tortorelli en zijn vrienden in Huizen aan. Ze verbleven in ‘Hotel Promenade’ aan de Lindenlaan in Huizen. In de zonnegordijnenfabriek ‘Balatum’ gaat Marco papier snijden. “Ik moest het papier op de juiste lengte snijden. Dat heb ik zes maanden gedaan. Op een dag kreeg ik te horen dat ik 10.000 meter had gesneden, zoveel had nog nooit iemand voor elkaar gekregen.” Het hotel werd na twee maanden verruild voor barakken. Hier verbleven ze met 30 Italianen, waarvan er ongeveer twintig uit het zuiden uit het zuiden kwamen. “We hadden een contract voor een jaar. Na dat jaar is meer dan de helft weggegaan, want ze konden aan de slag in Turijn, bij Fiat.”

De Italiaan Marco Tortorelli in Huizen.

Koud en vochtig

De barakken waren onverwarmd en het was erg koud en vochtig. “Op een ochtend in april of mei was alles vochtig. We hebben dat gemeld bij de directie, maar zonder resultaat. Toen hebben we gestaakt. Op maandagochtend zijn we bijna allemaal thuisgebleven, eentje is er wel gegaan maar die zei dat hij geen idee had waar de anderen waren. De directie kwam vragen wat er aan de hand was. We hebben het toen uitgelegd. De directie beloofde dat het de volgende week opgelost zou worden. ’s Middags zijn we toen weer aan het werk gegaan. We hebben wel gezegd:als het de volgende week niet in orde is, gaan we allemaal naar huis.” Het had effect, de volgende week stonden er kachels in de barakken.

Het papiersnijden bij de zongordijnenfabriek Balatum.

Weekenden

Van collega’s kregen de Italiaanse jonge mannen al snel een stel oude fietsen. Daarop reden ze in colonne naar het werk. Ook op zondag gingen ze fietsen, maar dat werd door de streng christelijke bevolking van Huizen afgekeurd. “Je zag ze gluren achter de gordijnen. De zondagen in Huizen waren heel ongezellig. Op zaterdag was het wel gezellig. De Lindenlaan, waaraan we zaten, was toen de hoofdstraat van Huizen, daar gingen de mensen op zaterdag uit. Er werd daar veel gewandeld. Het was er heel druk en ‘Promenade’ was het centrale punt van het uitgaansleven.”

Nederlands eten

Het Nederlandse eten kon Marco niet waarderen. “We hadden regelmatig een nieuwe kok, maar geen van allen kon goed koken. Op een gegeven moment kregen we rijst, een grote slijmerige bal. Het vlees dat erbij zat hebben we wel opgegeten, de rest bleef liggen. Mevrouw Rol van Hotel Promenade zag dat en vroeg: ‘jongens, wat is dat?’ We zeiden: ‘mevrouw, dit is geen eten, dit is behangplaksel’. Een van de Italianen van Balatum werd vervolgens kok bij Promenade en toen was iedereen tevreden. Hij is daar acht jaar gebleven.”

Marco Tortorelli. Toch even genieten van de Nederlandse zon.

Een baan in Italië lonkte

In Huizen ontmoette Marco ook zijn vrouw. Na een aanrijding door een brommer belandde hij in het ziekenhuis. Zij was op bezoek bij de man van een vriendin en gaf aan de mannen in de zaal wat eau de cologne. “Ik lag in mijn bed om mijn ‘mamma mia’ te roepen. Toen riep iemand tegen haar: ‘geef die verrekte Italiaan ook wat, dan is-ie stil’. Ze vond het zielig dat ik daar zo alleen lag (ze wist niet dat ’s avonds mijn Italiaanse collega’s langskwamen). Zo is het begonnen.” In Hilversum volgde Marco een lascursus. Er lonkte een baan in Italië waar hij kon meer verdienen. Zijn enkel bleef echter zeuren en zijn vrouw wilde ook liever in Nederland blijven. Tot 1980 werkte hij bij Balamundi (de latere naam van Balatum). Zijn geboorteland bezoekt hij nog sporadisch.

Het verhaal van Marco Tortorelli is opgenomen in het boek “Gevraagd en gebleven. Gastarbeid tussen Vecht en Eem 1960-1980”. Een uitgave van Tussen Vecht en Eem.

Publicatiedatum: 24/08/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.