3 min

Geschiedenis

In 1833 kocht jonkheer mr. Cornelis Backer meerdere percelen van de Laardereng om deze tot één geheel te maken. Op het hoogste punt liet hij zijn landhuis bouwen, Larenberg. Het huis werd ontworpen door architect J.D. Zocher jr., die ook de bijgebouwen en de parkaanleg ontwierp. Zo ontstond een nauwkeurig uitgedachte eenheid van vergezichten, kronkelende paden en gebouwen die perfect in het landschap pasten.

Backer liet ook een Zwitserse boerderij bouwen op zijn landgoed. De tuin werd voor een groot deel ingericht als akkerland. Na het vertrek van Cornelis Backer in 1850 naar Zwolle, waar hij Commissaris van de Koning werd, kwam de buitenplaats in verschillende handen, tot Anton Frederik Insinger de buitenplaats in 1897 op een veiling kocht. De buitenplaats is nu in bezit van zijn nazaten.

‘Exploitatie Larenberg. Paviljoen, Restaurant’, 1800. Collectie Noord-Hollands Archief.

Een beschrijving

Het landhuis Larenberg ligt haaks op de Naarderstraat. Het rechthoekige gebouw is in neoclassicistische stijl ontworpen door architect J.D. Zocher jr. Het gebouw heeft drie woonlagen, de begane grond, de eerste verdieping en een mezzanino (een verlaagde verdieping). De gevels zijn gepleisterd en geschilderd. In het pleisterwerk zijn horizontale banden aangebracht.

De voorgevel is geheel symmetrisch. De gevel is door lisenen (eenvoudige verticale band) in drie vlakken verdeeld. In het middelste vlak is de hoofdentree. Deze is pas in 1875 hier aangebracht, tijdens een grote verbouwing. De hoofdentree is omlijst door twee Korinthische zuilen en een eenvoudige kroonlijst. Boven de lijst staat de naam Larenberg.

De zijgevels zijn eenvoudig gehouden en hebben ieder meerdere ramen. De achtergevel is ook in 1875 verbouwd. Het middengedeelte in de gevel is naar voren gebouwd,een risaliet, en het halfronde balkon op zuilen is ook destijds geplaatst. Op de hoeken van deze gevel zijn Ionische pilasters gebouwd.

Tekening van Larenberg, 1870. Collectie Noord-Hollands Archief.

Landschapspark

Larenberg wordt omringd door een landschapspark, ook ontworpen door J.D. Zocher jr. De grasvelden rondom het huis waren ten tijde van Cornelis Backer akkerlanden. Het park is zo ontworpen dat vanuit het huis vrije vergezichten over de lager gelegen gebieden ontstonden, waaronder ook het dorp Laren. Verder zijn er kronkelende paden aangelegd, die langs de weilanden en tussen boomgroepen voeren. De wandelaar moest volgens het ontwerp telkens verrast worden door andere uitzichten en samenstelling van bomen, struiken en weidegrond.

Aan de noordzijde van het terrein, begrensd door de Julianalaan en de Leemzeulder, is eind negentiende eeuw een uitgediepte miniatuurvallei aangelegd. Al wandelend komt de bezoeker langs verwarmde kassen, een dienstwoning en de tuinmuur. Aan de Paviljoensweg ligt de zeer verbouwde Zwitserse Chalet, dat functioneerde als boerderij voor de buitenplaats.

Larenberg is door de combinatie een bijzonder arcadisch landgoed. Het landelijke leven op de boerderij werd gecombineerd met het luxe leven in een riant landhuis. Door de zichtassen krijgt u vanaf de straat de kans om dit idyllische landgoed te bewonderen.

Larenberg is niet vrij toegankelijk voor het publiek. Wel worden er activiteiten georganiseerd op het landgoed waar u deel aan kunt nemen. Stichting Vrienden van Larenberg organiseren enkele van deze activiteiten.

Cultuurcompagnie Noord-Holland

Literatuur:

• Smit, Jos, J.D. Zocher jr (1791-1870). Architect en tuinarchitect, Rotterdam 2008, p 94
• Stenvert, Ronald, Monumenten in Nederland. Noord-Holland, Zwolle 2006, p 415

Publicatiedatum: 30/04/2012