2 min

Agrarisch opleidingscentrum

Het Joodse Werkdorp was voor de Tweede Wereldoorlog een agrarisch opleidingscentrum voor jonge joodse vluchtelingen uit nazi-Duitsland. De jongeren bereidden er zich voor op een emigratie naar onder meer Palestina. Tegelijkertijd droegen ze bij aan de ontginning van de net drooggelegde Wieringermeer. Tijdens de Duitse bezetting van Nederland zouden de meesten echter worden weggevoerd naar de concentratiekampen. Slechts een paar bewoners van het werkdorp overleefden.

Kunstcollectie

Sindsdien zijn de zestien woonbarakken verdwenen. Alleen het hoofdgebouw uit het stichtingsjaar 1934 staat er nog. Een nieuwe bestemming, die recht doet aan het joodse verleden, bleek moeilijk te vinden. Het pand heeft dan ook jarenlang leeggestaan. Tot de voormalig directeur van Wessanen er zijn oog op liet vallen. Van Schaik wil in het voormalige werkdorp zijn grote collectie schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken, waaronder veel werk van Dirk Breed uit het nabijgelegen Kolhorn, onderbrengen.

Herbouw woonbarakken?

De komende tijd worden de mogelijkheden tot klimaatbeheersing, verbouwing en vooral financiëring onderzocht. De plannen van de econoom kosten miljoenen. Wim van Schaik zou ook graag de verdwenen woonbarakken in originele uitvoering herbouwen. Eén daarvan wil hij wijden aan de bijzondere landschapsgeschiedenis van de regio waar inpoldering centraal staat.

Joods herinneringscentrum

Daarnaast moet er onder de vlag van Kamp Westerbork een joods herinneringscentrum komen. Daarbij wordt samengewerkt met het Joods Historisch Museum. Het Joodse Werkdorp is het enige dat behouden is gebleven. De unieke plek staat symbool voor het Nederlandse vluchtelingenbeleid in de jaren dertig en van de latere vervolging door de nazi’s.

Gemeenschapsgebouw van het werkdorp Nieuwe Sluis. Foto: Rudolphous, via Wikimedia (CC BY-SA 3.0).

Razzia’s

Ook de 86-jarige Van Schaik heeft de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog van dichtbij meegemaakt. In het Noord-Hollands Dagblad vertelt hij over de onuitwisbare indruk die deze heeft achtergelaten: “Als student heb ik in Amsterdam razzia’s gezien. Joodse burgers werden zomaar opgepakt. Dat beeld vergeet ik nooit.”

Publicatiedatum: 25/05/2011