Stel, je komt uit een oud geslacht en hebt gehoord dat ooit aan een dijk tegenover een kerkje in Loosdrecht jullie kasteel heeft gestaan. Wat doe je dan? Kijken natuurlijk of daar nog iets van terug is te vinden.

In oude stukken had jonkheer Henri gelezen dat al in 1572 ene Van Sijpesteijn in Loosdrecht een boerderij met tuin had. Het raakte in andere handen, totdat een eeuw later jouw verre voorvader Cornelis Ascanius van Sypesteyn dat stuk grond weer wist te kopen. Die knapte de hofstede op, maar dan komen in het Rampjaar (1672) Fransen troepen hier huishouden. Weg kasteel.

Tekening

Maar gelukkig is er nog een afbeelding van. Jan de Beyer had namelijk in 1749 getekend hoe kasteel Sypesteyn er in de 16^e eeuw moet hebben uitgezien. Zou daar nog iets van terug te vinden zijn? Samen met een oom ging jonkheer Henri, toen 26 jaar jong, in Loosdrecht op onderzoek uit. Dat was in 1884.

Op de plek aan de dijk waar de Sypesteyns gewoond zouden hebben, stonden in 1884 boerderijen. De burgemeester van Loosdrecht, die er percelen weiland bezat, kwam aanzetten met stenen die hij hier gevonden heeft. Met erop het familiewapen van de Sypesteyns!

Henri weet dan genoeg. Hij besluit de grond terug te kopen. In 1901 heeft hij ongeveer zes hectare in bezit. Het kost hem een aardige duit overigens.

Fundamenten

In de weilanden gravend stuit hij op de fundamenten van een stenen huis. Hier heeft natuurlijk ooit het kasteel Sypesteyn gestaan, daar is de jonkheer inmiddels van overtuigd. En enthousiast begint hij met het bouwen aan zijn verleden. Op de door hem bloot gelegde fundamenten van de oude hofstede. Leidraad is de tekening van Jan de Beyer. En als een door hem ingeschakelde architect het kasteel anders ontwerpt dan Henri voor ogen heeft, dan schuift de jonkheer de architect opzij. In de loop van de jaren 1912 tot 1927 verrijst aan de Nieuw-Loosdrechtsedijk het kasteel.

De bouw wordt aangepast aan het materiaal dat de jonkheer op de kop weet te tikken. Oude kloostermoppen bij voorbeeld. Of een stoere deur van een eeuwenoud gasthuis in Middelburg dat gesloopt wordt. En intussen verzamelt hij verwoed kunst en oude voorwerpen om het kasteel mee op te luisteren.

Lynchpartij

Aan de wand hangt de jonkheer portretten van zijn voorouders en van beroemde vaderlanders die een familieband met de Sypesteyns hebben. Zoals raadpensionaris Johan de Witt. Johan en zijn broer Cornelis werden in 1672 in Den Haag door een woedende meute Oranjegezinden gelyncht. Een schilderij daarvan hangt in het kasteel-museum. Net als andere voorbeelden van vaderlandse portretkunst van enkele eeuwen geleden. Werken van beroemde schilders als Frans van Mierevelt en Nicolaas Maes zijn hier te zien.

Porselein

Ook is er een wapenkamer. In andere vertrekken staan beelden, glas- en zilverwerk, klokken, en porselein. Tot eind oktober 2019 is er in het kasteel een speciale tentoonstelling ingericht over Loosdrechts porselein onder de titel ‘Wie was De Mol?’

Een graaf was in Weesp een porseleinfabriek begonnen, maar toen de zaak daar failliet ging, besloot ds De Mol uit Loosdrecht de handel over te nemen. Misschien kon hij zo werklozen aan een inkomen helpen. Het lukte de predikant om in 1774 in Loosdrecht kwalitatief prima porselein te bakken. In Sypesteyn staat de grootste collectie Loosdrechts porselein. Helaas, tien jaar na de veelbelovende start ging, net als eerder in Weesp, ook dit project over de kop. Er was te weinig afzet.

Park

Een beetje edelman woont in een kasteel en hij heeft daar omheen een kunstig aangelegd park om zich te kunnen verpozen. En niet te vergeten om indruk te maken op zijn gasten. Zo hoorde dat.

Jonkheer Henri was zodoende meteen nadat hij de weilanden had kunnen kopen, begonnen hier een park te creëren. Met een boomgaard, exotische bomen, fraaie doorkijkjes, een doolhof en mooie waterpartijen waarin het lover zich spiegelt.

In het park staan fraaie azuurblauwe smeedijzeren hekken. Deze kleur was aan het begin van de 17^e eeuw namelijk in de mode. Deze 17^e eeuw was het uitgangspunt van jonkheer Henri bij het realiseren van ‘zijn’ Sypesteyn.

Tachtig jaar oud is hij in 1937 gestorven. De laatste jaren van zijn leven heeft hij in zijn kasteel gewoond. Met hem is het geslacht Sypesteyn uitgestorven, want een mannelijke nakomeling had hij niet. Vergeten zullen de Sypesteyns niet worden, dank zij dit charmante kasteel-museum in Loosdrecht.

Kijk voor meer informatie over openingstijden en toegangsprijzen op de website van het kasteel.

Tekst: Jan Maarten Pekelharing

Dit verhaal is onderdeel van het thema ‘Kleine musea van Noord-Holland’: verhalen over (ten onrechte) minder bekende musea. Bekijk hier alle verhalen binnen dit thema.

Publicatiedatum: 31/05/2019