Veel van de bijzondere bomen die in de tuin staan, zoals de Japanse Treurhoningboom (zie afbeelding) en de Moerascipres (een subtropische naaldboomsoort) zijn nog in zijn opdracht geplant. Ook de indeling van de tuin, met al haar zichtlijnen, is in hoofdlijnen onveranderd gebleven. De bomen zijn ondertussen wel ouder geworden en veranderd in oude krasse knarren. Dit alles wordt ons verteld door Henny van der Wilt. Zij is al tientallen jaren tuinbazin (hovenier) van Kasteel Sypesteyn.

Bouw van Sypesteyn

‘Jonkheer Henri van Sypesteyn was de laatste mannelijke telg van zijn familie. Aan het begin van de twintigste eeuw liet hij een kasteel bouwen op de plek waar waarschijnlijk eens het slot van zijn voorouders heeft gestaan. Het zou de Jonkheer zijn levenswerk worden en hij stak er zijn hele fortuin in. Voordat de Jonkheer van Sypesteyn begon aan de bouw van het kasteel, startte hij met het aanleggen van de tuin. Doorgaans werd er begonnen met de bouw van het huis maar de Jonkheer vond de tuin zo belangrijk dat hij daar gelijk mee begon.’

‘De tuin is een oud-Hollandse tuin met grachten, hagen en smeedijzeren hekken. Binnen de tuin zijn een aantal tuinafdelingen opgenomen zoals de slottuin, de boomgaard en een parkbos. Hierdoor is een tuin ontstaan die zijn voorouders waarschijnlijk ook hebben gehad. Na de tuin liet de Jonkheer het kasteel bouwen, waar hij overigens zelf nooit heeft gewoond. Het kasteel en de tuin zijn vanaf het begin als museum bedoeld en toegankelijk voor bezoekers. Voor een groot deel bestaat het kasteel-museum uit materiaal van de een afgebroken kasteel in Abcoude. De bouwmaterialen werden per trekschuit aangevoerd in de richting van Loosdrecht. Een keer is een schuit vol moppen, een soort bakstenen, omgeslagen. Hierdoor kwam de hele lading in de rivier Drecht terecht. Vrijwilligers hebben nog jaren lang op mooie zomerse dagen naar de moppen in de rivier gedoken en die een voor een naar de kelder van het kasteel gebracht. Deze kwamen later tijdens de restauratie van het kasteel weer erg goed van pas.’

Elke week anders

De tuin van Sypesteyn is volgens Henny in alle seizoenen aantrekkelijk. ‘Elke week is er wel een ander plekje wat op dat moment het mooist is. Vooral het voor- en het najaar zijn bijzonder, omdat het licht dan zo prachtig is. Eind februari bloeien alle sneeuwklokjes, hierna komen de krokussen en narcissen. Tulpen zijn er niet op Sypesteyn. Daarvoor is de grond niet geschikt. Ook rozen houden het niet goed op deze grond, er komen aaltjes (ziekte) in waardoor ze vervangen moeten worden. Alles is zoals de Jonkheer van Sypesteyn het lang gelden gedacht heeft, alleen de  invulling en beplanting van de perken zijn door de jaren veranderd.’ Henny is drie dagen per week bezig met het onderhouden van de enorme tuin van Sypesteyn. Zonder al haar werk zou de tuin er niet zo prachtig bij liggen als nu.

Bruidjes in de bloemperken

‘Kasteel-museum Sypesteyn is een huis van de gemeente waar huwelijken kunnen worden voltrokken. Er zijn dus veel romantische trouwreportages in de tuin van Sypesteyn. De pas getrouwde stellen gaan niet altijd even netjes met de bloemperken om. Soms vragen de fotografen het nog vriendelijk, maar helaas niet allemaal.’

Toekomstmuziek

‘De toekomst van kasteel-museum Sypesteyn is onzeker. Het onderhouden van een kasteel met tuin kost namelijk veel geld. De hoop is dat de erfenis van de Jonkheer toch behouden kan blijven en dat er op dezelfde voet door kan worden gegaan met het instant houden van zijn levenswerk.’

Gedicht: Jonkheer C. H. C. A. van Sypesteyn

‘Maar nog is alles niet verloren!

Nog blijft een reste van d’oude pracht;

Die slechts op kleine hulpe wacht

Om weer te schitteren als te voren.

De oude stammen zijn verdwenen;

Doch nieuwe erfden hunne kroon

En prijken eens met ’t zelfde schoon

Als de oude die wij nu bewenen.

En weer staat als een krans van groen,

De bomen in de wijde kring

Die eeuwen om de slotgracht ging;

En prijken even schoon als toen

Voor eeuwen andere geslachten,

Maar van een stam hier ommegingen.

En weer hoort men de vooglen zingen

Hun eeuwig lied van blij

Verwachten.’

 

Interview: Barbara Eelman

Meer weten?

Henny van der Wilt is tuinbazin van kasteel-museum Sypesteyn en geeft regelmatig lezingen en rondleidingen door de tuin. Rondleidingen door de tuin kunnen geboekt worden via henny@sypesteyn.nl

Website: Kasteel Museum Sypesteyn

Bronnen:

• Henny van der Wilt, Wandeling door de tuin van kasteel Sypesteyn (2010).
• drs. Marijke de Vries (red), Een droom wordt werkelijkheid. Leven en werk van jhr. C.H.C.A. van Sypesteyn (2002).

Publicatiedatum: 02/05/2012