2 min

Hoogkarspel-jong in Alkmaar

Er zijn tot nog toe maar weinig plekken waar aanwijsbare restanten van de Hoogkarspel-jonggroep zijn gevonden: Alkmaar, Den Helder en Heemskerk. Het aardewerk dat op Texel wordt aangetroffen, vindt al snel zijn weg naar het zuiden. Al in de achtste eeuw vóór de jaartelling vinden we bij Alkmaar veel aardewerk dat verwant is aan het Sleenaardewerk en zijn opvolger, het Ruinen-Wommelsaardewerk. Dit ‘Friese’ aardewerk zal in de loop van de eeuwen een steeds belangrijker plaats gaan innemen in de provincie en zal uiteindelijk het vormenrepertoire gaan overheersen.

Ruinen-Wommels I pot, gevonden te Opperdoes.

Noord-Hollands aardewerk

In Kennemerland en de veengebieden achter de kust is inmiddels een aantal potvormen ontstaan die we kunnen betitelen als (Noord-)Hollands aardewerk. Binnen het dagelijks gebruik was er klaarblijkelijk behoefte om potten niet alleen qua grootte te laten verschillen, maar ook qua vorm. Dit heeft mogelijk te maken met verscheidene taboes op het vermengen van verschillende soorten voedsel.

Friese invloeden en vormvervlakking

In de vierde eeuw zien we voor het eerst de Friese vormen doordringen tot in Zuid-Kennemerland, maar daar zien we tezelfdertijd ook invloeden die uit Zuid-Holland afkomstig zijn. Blijkbaar is er tussen de verschillende bevolkingsgroepen sprake van uitwisseling. Dit zal meest waarschijnlijk zijn geweest in de vorm van uithuwelijken van vrouwen, waardoor men zich verzekerde van enige mate van veiligheid in de vorm van bondgenootschap. Dit had wel tot gevolg dat uiteindelijk de meeste van de potvormen op elkaar gingen lijken en dat de oude herkomst steeds moeilijker herkenbaar is voor de hedendaagse archeoloog. Ook is opmerkelijk dat in deze tijd van vormvervlakking de potten steeds vaker worden versierd. Of dit ook met taboes te maken heeft is niet duidelijk, maar niet onwaarschijnlijk.

Ruinen-Wommels I pot, eveneens gevonden te Opperdoes.

Overal Friese cultuur

Als de Romeinen in Velsen komen in 15 n. Chr. treffen ze daar een bevolking aan die wel beïnvloed is door de noordelijke Friese cultuur, maar nog steeds ‘Hollands’ van karakter is. Zo worden vele potten nog steeds versierd, wat meer naar het noorden in de provincie al lang niet meer gebeurt. De aanwezigheid van de Romeinen en hun bondgenootschap met (noordelijke) Friezen zorgt er vrij snel voor dat overal in de provincie sprake is van een Friese cultuur.

Auteur: Frans Diederik

Publicatiedatum: 10/11/2011