2 min

Voor de oorlog, in 1939, kreeg het gemeentehuis een commandopost van de luchtbescherming. De uitkijkpost zat in een kerktoren. De luchtbeschermingsdienst in Diemen had eerder al een verduisteringsproef gehouden. Op een avond moesten alle ramen van de huizen zijn verduisterd. Straatverlichting bleef uit. Fietsers moesten hun lichten doven. “Uitnemend geslaagd” noemde de burgemeester deze proef. Hij wist toen niet welke duistere jaren zouden volgen.

Bevrijders passeren toenmalige raadhuis. © Historische Kring Diemen.

Slapen op raadhuis

Toen eind april 1940 de spanning bij de Duitse grens opliep, bleef burgemeester jhr. mr. De Geer van Oudegein in het raadhuis slapen. Op de eerste oorlogsdag, 10 mei 1940, hoorde hij dat in Diemen een bom was gevallen. Enkele dagen later marcheerden Duitse troepen langs. De bezetters namen de macht over. Zij droegen de burgemeester in 1942 op om de Julianastraat en de Wilhelminakade om te dopen. Namen van het koningshuis mochten niet meer. De nieuwe namen zouden Staalstraat en Venserkade zijn. De burgemeester stelde dat besluit steeds maar uit. Tot ergernis van de bezetters.

Toen hij in december 1943 niet meteen de woonbuurt bij de bunkermuur liet afbreken, kon hij vertrekken. Een tijdje kwamen speciale politietroepen (Grüne Polizei) in het raadhuis. Zij moesten voorkomen dat verzetsstrijders het bevolkingsregister meenamen. Op de dag dat de bevrijders Diemen binnentrokken, 8 mei 1945, haalden enkele mannen die in het verzet actief waren geweest met een brandweerwagen burgemeester De Geer van Oudegein feestelijk terug naar Diemen.

Diemen in de Tweede Wereldoorlog

Op de eerste dag dat de Duitse troepen in mei 1940 ons land binnentrokken, viel in Diemen al meteen een vliegtuigbom. Het zou niet de laatste zijn. De oorlogsjaren hebben zichtbare sporen nagelaten in Diemen. Er staan enkele monumenten in Diemen en op de joodse begraafplaats ligt een bijzonder urnenveld. Maar de meeste plekken die in de jaren 1940-1945 een belangrijke rol hebben gespeeld, passeer je zonder te weten wat zich daar heeft afgespeeld.

De inwoners van Diemen hebben dagelijks de gevolgen ervaren van de Duitse bezetting. Verzetslieden pleegden hier aanslagen op treintransporten. Aan de Ouderkerkerlaan rolde in het grootste geheim verzetsblad Vrij Nederland van de pers. Joodse buren bleken plots vertrokken. Een hele woonbuurt moest tegen de vlakte om Duitse soldaten bij een bunkermuur op de Hartveldsebrug een ruimer schootsveld te geven. In een koude wintermaand hobbelden ernstig ondervoede kinderen ’s nachts in onverwarmde vrachtwagens naar pleeggezinnen in Friesland. Daar was meer eten dan de gaarkeuken aan de Muiderstraatweg bood.

Publicatiedatum: 26/11/2014