Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Een vreemde kapel op ongewijde grond

De voormalige dorpskerk van Den Oever trekt meer kerkgangers dan ooit op zijn nieuwe plek in het buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum.

De voormalige kapel van Den Oever. Beeld: Collectie Zuiderzeemuseum, foto: Gerritjan Huinink.

Een oude legende

De kapel werd in de 15e eeuw gewijd aan de heilige aartsengel Michaël wiens naamdag op 29 september in de katholieke kerk gevierd wordt. Michaël zou volgens een middeleeuwse legende een tak van de verboden boom aan Seth, een zoon van Adam hebben gegeven om zijn zieke vader te genezen. Bij zijn thuiskomst was deze echter al overleden. Daarop plantte Seth de tak op Adams graf. Daaruit groeide een boom die uiteindelijk het hout leverde voor het kruis van Jezus.

Het interieur van de kapel. Beeld: Collectie Zuiderzeemuseum.

Geld voor ziekenzorg en onderhoud

Het was niet zo vreemd dat in de 16e eeuw een ziekenzaaltje aan de kapel werd gebouwd. Het verzorgen van de zieken, maar ook het onderhoud van het godshuis heeft altijd veel geld gekost. Door het verhuren van een eigen stoel aan de gelovigen probeerden de kerkvoogden wat extra geld binnen te krijgen.

Ook in onfortuinlijke situaties werd soms geld gevonden. Als er een ramp op zee gebeurde kon dat de inwoners van een dorp bij de kust profijt brengen. De goederen uit een omgeslagen of gezonken schip die nat op het strand werden gevonden konden ter droging in de kapel een plaats krijgen. Na afloop moest dan wel een percentage van de gemaakte winst aan de kerk worden afgedragen.

Steen voor steen herbouwd

Toen Den Oever na de bouw van de Afsluitdijk van karakter veranderde, raakte de kapel in verval. In 1968 werd het gebouw steen voor steen afgebroken en herbouwd op het buitenterrein van het Zuiderzeemuseum. Blikvanger is het prachtige koorhek en de kansel, allebei met het mooie houtsnijwerk dat in 1672 door de dorpstimmerman Cornelis Kistemaker was gemaakt. Veel oorspronkelijke elementen werden mee verhuisd, maar niet de oude ziekenzaal: die was in te slechte staat.

Scheepsmodel

Waar u zeker naar op zoek moet gaan is het scheepsmodel dat in de kerk hangt: de gewapende driemaster Janna. Niemand weet precies hoe oud het model is en waarom dit scheepje ooit zijn plaats kreeg in de kapel. Zeker is dat het meer dan tweehonderd jaar oud is en dat het past in de traditie rondom de voormalige Zuiderzee, waar vaker scheepsmodellen in hervormde kerken te vinden zijn.

Huwelijksdecor

De bijzondere ‘Jhesus en Maria’-klok uit 1503 luidt nog regelmatig voor trouwlustige paren die in de nostalgische omgeving van de kapel en het Zuiderzeedorp in het huwelijksbootje treden. De gasten kunnen dan plaats nemen op oorspronkelijke houten kerkstoelen die de namen dragen van de kerkgangers van lang vervlogen tijden.

Zo heeft deze fraaie kapel wederom een functie gekregen die veel lijkt op de oorspronkelijke. Een eigen dominee in het Zuiderzeemuseum zit er voorlopig echter niet in.

De kapel in het Buitenmuseum, Harderwijkerstraat.

De kapel in het Buitenmuseum, Harderwijkerstraat. Beeld: Collectie Zuiderzeemuseum, foto: Petra Stavast.

Publicatiedatum: 12/01/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.