Een helper van onderduikers

Dit verhaal gaat over Pieter Helm, een Amsterdammer die tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduikers in zijn woning verborg. Het ging om een pas getrouwd joods paar. In die tijd kon je nauwelijks een onderduikadres vinden, maar Pieter Helm stond bekend als een hele lieve man. Hij zorgde goed voor het stel en gaf hun genoeg eten. Helaas liep het niet goed af met hen.

2 min

Verraad

Het viel sommige mensen op dat Pieter te veel eten kocht, want hij woonde immers in zijn eentje. In die tijd deden mensen alles voor geld en ze hebben de man verraden aan de Duitsers. Binnen twee dagen stonden er Duitse soldaten aan zijn deur en vroegen of ze binnen mochten komen. Pieter had dit al voorzien en had het stel te voren gewaarschuwd: als dit zou gebeuren moesten zij zich snel verstoppen in zijn huis.

De Duitsers gingen de woning binnen en maakten er een troep van. Ze zochten overal naar het ondergedoken tweetal. Toen ze hen maar niet konden vinden, vroegen ze aan Pieter waar ze waren. Pieter zei dat hij niemand verborg in zijn huis, maar de soldaten geloofden hem niet. Ze wisten zeker dat hij joodse mensen in zijn huis had en daarom namen ze hem mee; het was in die tijd verboden om onderdak te bieden aan joden. De Duitsers lieten bij hun vertrek een briefje in de woning achter. Op het briefje stond: “We weten dat jullie hier zijn. We hebben Pieter Helm meegenomen. Als jullie je overgeven, wordt hij vrijgelaten. De keuze is aan jullie.”

Hoe ging het verder?

Het paar kwam een paar uur later uit de schuilplaats tevoorschijn. Ze zagen het briefje liggen en schrokken heel erg. Hadden ze dit over voor die lieve man? Hij had hun immers onderdak geboden en goed voor hen gezorgd. Hij verdiende dit lot niet. Natuurlijk wilden ze zich niet overgeven, maar ze deden het toch voor Pieter. De Duitsers namen het stel mee en Pieter bleef ongedeerd. Pieter heeft dit verhaal aan al zijn vrienden verteld. En een van zijn vrienden vertelde het aan zijn kleindochter. Pieter leeft nu niet meer. Hij is overleden op 12 augustus 2010. Om privéredenen is zijn naam veranderd.