2 min

Hoe hielp je onderduikers aan eten? Zij bestonden administratief niet en kregen dus geen distributiebonnen. Hier was in Diemen iets op gevonden. Op het gemeentehuis zorgde een betrouwbare ambtenaar ervoor dat indien iemand was overleden, dat niet in de burgerlijke stand werd genoteerd.

Hij meldde Arie Nieuwpoort, hoofd van het distributiekantoor, dat de bonnen voor de dode nu konden worden achtergehouden voor een onderduiker. Nieuwpoort verstopte deze bonnen thuis. Dat was gevaarlijk, want de bezetters hielden medewerkers van distributiekantoren scherp in de gaten.

Ouderkerkerlaan in 1965, met onder andere de openbare lagere school. © Historische Kring Diemen.

Op de trap

De dochter van Arie Nieuwpoort vertelde hoe thuis eens onder de traploper op iedere trede voor onderduikers bestemde bonkaarten waren verstopt. Uitgerekend toen kwam een Duitse soldaat op huiszoeking. Gelukkig leidde een spelend kind hem zo af, dat hij de bonnen niet vond.

Aan van alles was een tekort, niet alleen aan voedsel. Fietsbanden waren niet meer te krijgen. Je kon echter een tuinslang als band gebruiken. Tegen het eind van de oorlog reed wie nog een fiets had op de ijzeren velgen. Het duurde tot jaren na de bevrijding voordat alle distributieregelingen overbodig waren. Brood was tot najaar 1948 op de bon.

Diemen in de Tweede Wereldoorlog

Op de eerste dag dat de Duitse troepen in mei 1940 ons land binnentrokken, viel in Diemen al meteen een vliegtuigbom. Het zou niet de laatste zijn. De oorlogsjaren hebben zichtbare sporen nagelaten in Diemen. Er staan enkele monumenten in Diemen en op de joodse begraafplaats ligt een bijzonder urnenveld. Maar de meeste plekken die in de jaren 1940-1945 een belangrijke rol hebben gespeeld, passeer je zonder te weten wat zich daar heeft afgespeeld.

De inwoners van Diemen hebben dagelijks de gevolgen ervaren van de Duitse bezetting. Verzetslieden pleegden hier aanslagen op treintransporten. Aan de Ouderkerkerlaan rolde in het grootste geheim verzetsblad Vrij Nederland van de pers. Joodse buren bleken plots vertrokken. Een hele woonbuurt moest tegen de vlakte om Duitse soldaten bij een bunkermuur op de Hartveldsebrug een ruimer schootsveld te geven. In een koude wintermaand hobbelden ernstig ondervoede kinderen ’s nachts in onverwarmde vrachtwagens naar pleeggezinnen in Friesland. Daar was meer eten dan de gaarkeuken aan de Muiderstraatweg bood.

Publicatiedatum: 26/11/2014