Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De Petruskerk, eiland in de tijd

De eeuwenoude dorpskerk van Sloterdijk, die gewijd was aan Sint Pieter, is gelegen aan de oude Zuider-IJ en Zeedijk en is gebouwd rond 1450. De vroegste vermelding van de kerk dateert uit 1479, toen een nieuw doopvont in gebruik wordt genomen. Het landschap rondom dit prachtige kerkje veranderde door de tijd heen drastisch, maar tot op de dag van vandaag is dit juweeltje nog steeds in gebruik. De Petruskerk is met recht een ‘eiland in de tijd’.

Gezicht op Sloterdijk in 1736.

Links de Haarlemmerweg met tolhek in het verschiet, rechts de trekvaart. Op de achtergrond in het midden twee molens, rechts de kerk, vanuit het zuidoosten. Uit: Amstellandsche Arkadia… / D. Willink. – Amsterdam, 1737. Beeld: Beeldbank Noordhollands Archief.

Gezicht op Sloterdijk in 1736.Gezicht op Sloterdijk in 1736.

De Watergeuzen

De vijftiende-eeuwse St. Pieterskerk of Petruskerk liep in 1572 zware schade op toen de Watergeuzen, onder aanvoering van Willem van Lumey, graaf van der Marck, de kerk in brand staken. Jarenlang hebben de Sloterdijkers aan de restauratie van hun kerk gewerkt. Het nieuwe bedehuis werd in 1664 in gebruik genomen. De toren is nog het enig zichtbare overblijfsel van de oude kerk. De maten van de kerk zijn een klassieke verhouding die ook bij de Tempel van Salomo in Jeruzalem was gebruikt. Een gedenksteen in de toren met een chronogram ChrIstIano VIgILanDVM (een christen moet waakzaam zijn) doet aan deze restauratie herinneren. In 1967 verkocht de Hervormde Gemeente de Petruskerk met grond en opstallen aan de ‘Stichting tot Behoud Petruskerk en omgeving Oud-Sloterdijk’.

Sloop voorkomen

De Stichting wist door lang onderhandelen de sloop te voorkomen en in 1979 werd de Petruskerk met omliggende gebouwen op de lijst van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg geplaatst. Op 13 december 1978 verkocht de Hervormde Gemeente de Petruskerk met kerkhof, consistorie, pastorie en koster- en doodgraverwoning aan de Stichting voor het symbolische bedrag van 1 gulden.

Prent van de Petruskerk.

Beeld: Collectie Stichting Behoud Petruskerk.

Prent van de Petruskerk.Prent van de Petruskerk.

Restauratie

In 1990 is de grote restauratie van het complex begonnen. Alle gebouwen en het kerkhof zijn gerestaureerd. De kerk is sinds 1991 officieel ‘Huis der Gemeente’. Vele personen trouwen hier, zoals al meer dan driehonderd jaar gedaan wordt. Op zondag worden er weer kerkdiensten gehouden, er vinden tentoonstellingen en recepties plaats en het kerkhof wordt weer voor zijn oude bestemming gebruikt. De Stichting tot Behoud Petruskerk en omgeving Oud-Sloterdijk richt zich zoals uit de naam blijkt ook op de omgeving. Een verzoek tot plaatsing van het resterende deel van de Spaarndammerdijk op de lijst van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg is door de Stadsdeel West gehonoreerd.

De Petruskerk tijdens een trouwerij.

Beeld: Collectie Stichting Behoud Petruskerk.

De Petruskerk tijdens een trouwerij.De Petruskerk tijdens een trouwerij.

Rondje om de kerk

Als u de kerk verlaat betreedt u het Voorhof. De begraafplaats voor u heet ‘Bovenhofje’. U gaat rechts om de kerk, langs de gedenkplaat van A. Vrijman. U komt op een pad met zerken, dit deel heet ‘Noord’. Aan uw linkerhand ligt het ‘Bosje’. U ziet rechts tussen de steunberen van de kerk zeventiende-eeuwse graftomben. De grote graven links met hekwerken zijn tomben in de grond. Achteraan het pad ziet u links de consistorie, die net als de kerk verhuurd wordt voor onder andere vergaderingen. Rechts daarvan staat de pastorie. Bij de trap gaat u weer rechtsaf. Achter in de kerkmuur treft u een tombe aan van predikanten die in de Petruskerk hebben gepreekt. Recht voor u staan twee huisjes, rechts de kosterwoning en links de doodgraverwoning. Alle woningen worden privé bewoond, dus de tuinen zijn niet vrij toegankelijk. U loopt nu om het kerkhof ‘Zuid’ heen en komt wederom bij een trap uit. Zo komt u op het ‘Nieuwe Kerkhof’. Ook aan de zuidzijde zijn tomben tussen de steunberen.

Auteurs: Johan en Joke de Vries, Stichting Behoud Petruskerk.

De Petruskerk tijdens een trouwerij.

Beeld: Collectie Stichting Behoud Petruskerk.

De Petruskerk tijdens een trouwerij.De Petruskerk tijdens een trouwerij.

Bron

Website: http://www.oudsloterdijk.nl/

Publicatiedatum: 06/06/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

1 reactie
  • Karin van den Boogaard schreef:

    Mijn naam is Karin van den Boogaard en ik begreep dat de vader van mijn vader; Pieter van den Boogaard organist geweest is in deze kerk. Het bijzondere is dat mijn zoon ook een passie heeft voor orgelmuziek en organist is geworden

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.