4 min

De echtelieden, Elly en Leo Trap, kwamen uit Den Helder. Daar woonden ze samen met Leo’s familie. Uit angst voor de vele bombardementen die de marinestad troffen, vertrok het stel naar Hoorn. Het eerste oorlogsjaar verliep relatief rustig, maar in 1941 begonnen er geruchten de ronde te doen. Niet-joodse mannen die waren getrouwd met joodse vrouwen, zouden naar werkkampen moeten. De joodse Elly wilde niet dat Leo het slachtoffer zou worden van haar geloof. In maart 1942 scheidde het stel binnen 24 uur, een record. Kort daarop kwam de Sicherheitspolizei, het apparaat van de Duitse politieke recherche en de geheime inlichtingendienst, langs bij het huis van Leo en Elly. Wonder boven wonder liep dit goed af, maar de jonge joodse vrouw durfde niet langer thuis te blijven.

Elly en Leo Trap bij hun eerste huwelijk in 1940. Beeld: Familie Trap via Historische Vereniging Oud Hoorn.

Ellendige tijd tussen vier muren

Elly vertrok per trein en boot naar Friesland, waar ze bij de schoonouders van een vriendin ging wonen. Na drie maanden werd de toestand te kritiek en durfde het gezin het niet meer aan. Elly moest terug naar Hoorn. In het donker kwam ze stiekem thuis, om niet gezien te worden door de buren. Ze verschool zich op een klein kamertje in het huis, waar ze alleen uitkwam als het ’s nachts aardedonker was. Dan kon ze vermomd als man even luchten. Het opgesloten leven in huis maakte Elly niet gelukkig. Na enige tijd wist ze van ellende niet meer wat ze moest doen. Van tijd tot tijd lukte het toch om buiten de vier muren van het huis te komen. Zo fietste Elly tijdens een ijskoude oorlogswinter naar Den Haag en weer terug. Ook woonde ze drie maanden in de Wieringermeer, waar ze gelukkig vertrok voor de Duitsers het gebied lieten vollopen met water.

Veilige vermomming

Dat Elly niet ontdekt werd, ondanks dat ze zich soms buiten begaf, kwam onder andere doordat ze tijdens de oorlog haar haar blondeerde, een bril droeg en een vervalst persoonsbewijs kreeg. Zo kon ze soms toch reizen, hoewel de controles op de treinstations haar angstige momenten opleverden. Het zorgde ondanks de ernst van de situatie ook voor grappige momenten met familieleden die haar niet direct herkenden. Er waren echter ook lastige familiemomenten in de oorlog. De ouders van Leo kwamen bij het jonge stel in huis wonen. Den Helder was veranderd in een vijandelijke linie waar de gepensioneerde mensen niet konden blijven. Er was ook familie van wie Leo en Elly definitief afscheid moesten nemen in de verdrietige oorlogsjaren. Elly’s moeder, zus en zwager, broers, twee tantes en neefje stierven in de concentratiekampen

Geheimen

Na ruim drie jaar verscholen in huis te hebben gezeten, kon Elly eindelijk haar geheim delen met de buitenwereld. Het duurde trouwens wel even voordat ze weer gewend was aan haar vrijheid. De oorlog had haar erg mensenschuw gemaakt. Ook bleek dat ze niet de enige was met een geheim. Leo had vijf jaar lang ondergronds werk gedaan, waarmee hij vele levens hielp te redden. Hij was één van de verzetsmensen achter Post Poddie, een illegale telefooncentrale aan het Kleine Oost in Hoorn. Hier kwamen illegaal berichten binnen over de velden waar wapens en andere gesmokkelde artikelen werden gedropt, maar ook bevestiging van de berichten die Radio Oranje uitzond. Om het netwerk van de illegale telefooncentrale te kunnen aanleggen, fietsten de verzetsmannen achter Post Poddie wel honderd kilometer per dag en moesten ze opereren onder de neus van de bezetter.

De tweede trouwdag van Elly en Leo Trap. Beeld: Familie Trap via Historische Vereniging Oud Hoorn.

Een droom van een bruiloft

Al snel na de oorlog besloten Elly en Leo opnieuw te trouwen. Het werd voor hen een dag vol verrassingen, omdat de Binnenlandse Strijdkrachten hun de bruiloft en een feest aanboden. Op 30 mei 1945 verliet een feestelijk gekleed bruidspaar het historisch stadhuis van Hoorn. Elly maakte van de ivoorwitte zijde die ze al sinds haar eerste bruiloft bewaarde de jurk waar ze al die tijd van droomde. Bij het stadhuis werden ze verwelkomd door een erehaag van mensen die bij de Binnenlandse Strijdkrachten hoorden. Na afloop van de ceremonie speelde een orkest prachtige muziek, er was een mooie receptie en een heerlijk diner met prachtige speeches. Er werd tot vijf uur ’s morgens gedanst. Het was voor Elly een sprookje dat een koningin nog niet kon meemaken. Zo kreeg ze toch nog de trouwdag waar ze al die tijd zo op had gehoopt.

Bron: Kwartaalblad Vereniging Oud Hoorn (nummer 1, 2015). Grepen uit mijn dagboek. Elly Trap-Beek.

Publicatiedatum: 20/01/2017