De Mozes en Aäronkerk: ontstaan uit twee schuilkerken

Nadat het katholieke Amsterdam tijdens de Alteratie in 1578 uiteindelijk protestants was geworden, was het voor katholieken niet meer mogelijk hun geloof in openbare kerkgebouwen te uiten. In plaats daarvan verzamelden zij zich in schuilkerken, waar het Ons’ Lieve Heer op Solder het bekendste overgebleven voorbeeld van is. Maar ook aan de Jodenbreestraat, in het Mozes en het aangrenzende Aäron huis werd het katholieke geloof gepredikt. In 1841 verrees op deze plek, ontstaan uit de twee schuilkerken, de Mozes en Aäronkerk.

2 min

Neoclassicisme door Suys

Het neoclassicistische kerkgebouw uit 1841 werd ontworpen door T.F. Suys. Suys was één van de bekendste bouwmeesters uit het begin van de negentiende eeuw en werkte onder andere als hofarchitect aan het hof van Koning Willem I. Het Koninklijk Paleis en de Hallepoort in Brussel zijn van zijn hand. Als men door de zuilengalerij de kerk betreedt komt men in een driebeukige, door Corinthische zuilen gedragen ruimte terecht. Hier zijn het hoogaltaar, de beelden van de heilige Antonius en Fransiscus en het altaarstuk van Jacob de Wit (1695-1754) nog afkomstig van de oorspronkelijke schuilkerken.

Bouwtekening Mozes en Aäronkerk (1837) – T.F. Suys – Stadsarchief Amsterdam

Demping van grachten

Deze tekening van Springer uit 1843 toont de kerk vlak na de bouw, toen nog met water voor de deur. In 1880 werden zowel de Houtgracht als de Leprozengracht gedempt. In plaats daarvan kwam een groot marktplein, het Waterlooplein. Voor die tijd was de markt gevestigd op de Jodenbreestraat. Door de demping van de beide grachten verloor de Mozes en Aäronkerk een groot gedeelte van haar grandeur, maar toch staat de kerk vandaag de dag nog trots overeind.

De Mozes en Aäronkerk, tegenwoordig Waterlooplein 207 (voorheen 59), gezien over de Leprozengracht, Cornelis Springer, 1843. Beeld: Stadsarchief Amsterdam, Afbeeldingsbestand 010001000338

Fransiscanen in Amsterdam

Boven de ingang van de kerk staat het beeld van Fransiscus van Assisi, symbool voor fransiscanen of minderbroerders. De volgelingen van Fransiscus van Assisi – franciscanen – hadden als doel alles te schenken wat zij hadden en als bedelaars door het leven te gaan. De Amsterdamse franciscanen noemde deze kerk dan ook naar Sint Antonius van Padua, een belangrijke fransiscaan. De herinnering aan de schuilkerken was echter sterker en de namen Mozes en Aäron bleven behouden.

Waterlooplein 207, gevelsteen van Mozes en de stenen tafels aan de Mozes en Aäronkerk aan de achtergevel in de Jodenbreestraat. Foto: Han van Gool, 1993. Collectie Stadsarchief Amsterdam, Afbeeldingsbestand BMAB00012000042_008

Waterlooplein 207, Mozes en Aäronkerk, beeldje van Aäron aan de achtergevel aan de Jodenbreestraat. Foto: Han van Gool, 1993. Collectie Stadsarchief Amsterdam, Afbeeldingsbestand BMAB00012000042_009

Publicatiedatum: 17/01/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

1 reactie

Jan Broekhof schreef:

05/05/2023 om 21:38

Mijn vader was koster in de Mozes. Ik was misdienaar en acoliet. Woonde naast de pastorie op no. 63. Ik weet hoe het in die tijd ging van 1948 t/m 1966.

Beantwoorden