Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De klok die de oorlog overleefde

Diemen was in 1939 een dorp met nog geen zesduizend inwoners. De meeste woningen stonden rond de Diemerbrug. Waar nu het gemeentehuis staat, liepen koeien. Diemen stroomde in 1939 vol met Nederlandse militairen, keukenwagens, paarden en geschut. Het vaderlandse leger was paraat. Maar het kon niet op tegen de Duitse troepen. In mei 1940 reden Duitse soldaten door Diemen. Dat was het begin van vijf moeilijke jaren.

Verzetsgroep Diemen

Al in mei 1940 kwam er in Diemen een verzetsgroep. Dorpsgenoten hebben hun leven gewaagd – en soms verloren – om Nederland weer een vrij land te maken. Verzetsstrijders pleegden aanslagen op de spoorlijn. Een verzetskrant rolde van de pers. Vuurpelotons traden aan. ‘Voor hen die vielen voor onze vrijheid’ staat op de gedenkmuur bij het gemeentehuis.

Klokkenstoel. Foto: Jan Groen.

Klokkenstoel

Naast deze gedenkmuur zie je een hoge klokkenstoel. De klok is in 1753 gegoten door Ciprianus Cranz Jansz. in Amsterdam. Zijn klok heeft geklonken in verschillende kerken in het dorp, maar op 23 december 1942 veroordeelden de Duitsers de klok tot zwijgen. De klok moest uit de toren getakeld. De bezetters hadden meer aan kanonnen dan aan klokken. Ook van andere kerken moesten klokken naar de smeltovens.

Na de bevrijding dook de Diemer klok op in Groningen. Nog niet in de smeltoven verdwenen. Weldra luidde hij weer in de kerk aan de Ouderkerkerlaan. Tot de kerk werd gesloopt. En nu hangt hij in de door Dick Hart ontworpen klokkenstoel. Bij dit monument vindt ieder jaar op 4 mei om acht uur ’s avonds de dodenherdenking plaats. De klok luidt en vervolgens legt de burgemeester een krans bij de gedenkmuur. Alleen dan laat de eeuwenoude klok nog van zich horen.

Diemen in de Tweede Wereldoorlog

Op de eerste dag dat de Duitse troepen in mei 1940 ons land binnentrokken, viel in Diemen al meteen een vliegtuigbom. Het zou niet de laatste zijn. De oorlogsjaren hebben zichtbare sporen nagelaten in Diemen. Er staan enkele monumenten in Diemen en op de joodse begraafplaats ligt een bijzonder urnenveld. Maar de meeste plekken die in de jaren 1940-1945 een belangrijke rol hebben gespeeld, passeer je zonder te weten wat zich daar heeft afgespeeld.

De inwoners van Diemen hebben dagelijks de gevolgen ervaren van de Duitse bezetting. Verzetslieden pleegden hier aanslagen op treintransporten. Aan de Ouderkerkerlaan rolde in het grootste geheim verzetsblad Vrij Nederland van de pers. Joodse buren bleken plots vertrokken. Een hele woonbuurt moest tegen de vlakte om Duitse soldaten bij een bunkermuur op de Hartveldsebrug een ruimer schootsveld te geven. In een koude wintermaand hobbelden ernstig ondervoede kinderen ’s nachts in onverwarmde vrachtwagens naar pleeggezinnen in Friesland. Daar was meer eten dan de gaarkeuken aan de Muiderstraatweg bood.

Publicatiedatum: 26/11/2014

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.