2 min

Houthandel

De handel in hout is altijd erg belangrijk geweest voor de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van Amsterdam. Het hout komt uit Afrika en Azië, en uit Scandinavië en Rusland. Vaak zijn het hele boomstammen en brengen grote stoomschepen die vrachten hout naar Amsterdam. Daar worden de stammen soms in het water van de haven gegooid en drijven ze naar de plek van eindbestemming. Als halffabrikaten en eindproducten verlaat het hout de haven weer: over water of over land. Er ontstaat echter een groot tekort aan ruimte voor de houtopslag en de handelaren eisen meer ruimte. De gemeente legt daarom speciaal voor de opslag van hout nieuwe havens aan.

Houthaven, Amsterdam.

De eerste houthaven

De eerste haven wordt in 1876 gegraven, gelijk met de aanleg van het Noordzeekanaal en daarmee is zij de eerste gegraven haven van Amsterdam. Het Noordzeekanaal biedt een directe en korte verbinding van de Amsterdamse haven naar de zee. Rond 1880 is het graafwerk voor de haven voltooid. Deze haven ligt op de plek waar nu de Van Diemenkade is en heet de Oude Houthaven. Nog steeds is er niet genoeg ruimte en er komt nog een houthaven bij: de Nieuwe Houthaven. Gezamenlijk heten deze havens de Houthavens.

Gezicht op de achterzijde van de pakhuizen aan de Van Diemenstraat en de Oude Houthaven, gezien vanaf het terrein van de Graansilo, Westerdoksdijk 51. Collectie Stadsarchief Amsterdam.

Houthavens in overgangsfase

Deels is de bedrijvigheid van de Houthavens nog aanwezig. De hout- en bouwsector, nautische dienstverleners en aannemers hebben de havens gevonden en er nog jarenlang gewerkt. Nog steeds bevinden er zich productie-, opslag-, en bouw- en transportbedrijfjes. De overslag van hout vindt echter steeds dichter bij zee plaats, richting IJmuiden. Dat betekent dat er bij het begin van de eenentwintigste eeuw een oud havengebied ligt met een ruw karakter dat deels onontgonnen gebied is.

Het sluizencomplex van IJmuiden.

Wooncontainers en kantoren

In de Nieuwe Houthaven worden tijdelijke containers geplaatst waar 700 studenten kunnen wonen. Daarnaast ligt er een oud cruiseschip in de haven en ook daar wonen tijdelijk studenten in. Het havengebied zal steeds verder transformeren, de havenactiviteiten zullen nog verder afnemen en nieuwe bedrijfsgebouwen zullen het gebied een nieuw gezicht geven. Omstreeks 2010 is de herontwikkeling van het gebied al deels zichtbaar. Houthavens moet een goed functionerend werk- en woongebied worden en een aangenaam verblijfsgebied voor zowel de werknemers als de toekomstige bewoners. Er wordt bovendien veel aandacht besteed aan de duurzaamheid en het ‘groene’ karakter van de te realiseren gebouwen. Daarnaast wil men het industriële karakter van de havens gedeeltelijk behouden. Gedempte insteekhavens worden weer open gegraven.

Ontwerp Houthavens circa 2010.

Publicatiedatum: 28/06/2011