2 min

Voor  1970 zag de aardappelwereld er totaal anders uit dan tegenwoordig. Behalve de bekende Malta’s  was Nederland voor consumptieaardappelen afhankelijk van de binnenlandse voorraden.

De aanvoer op de veilingen  van de eerste vroege aardappelen was dan ook het afsluiten  van het aardappelseizoen en het begin van een nieuw seizoen. Voor de handelaars was dit een belangrijk moment. Degene die voorkennis had van de naderende aanvoer van de nieuwe oogst ruimde zo snel mogelijk zijn oude voorraad. Die werd toch alleen maar goedkoper.

Broek op Langedijk was traditioneel koploper met de aanvoer van de allereerste nieuwe oogst. De akkers van het nabij de veiling gelegen Oosterdelgebied  waren bij uitstek geschikt voor de teelt van vroege aardappelen. Van alle vroege soorten is alleen de Eersteling overgebleven voor de primeurteelt.

Vervoer van jonge aardappelen per boot.

Voor de tuinders uit Broek op Langedijk was het een sport om als eerste de vroege aardappelen aan te voeren. Niet alleen voor de eer maar ook werd er grof geld betaald door de handelaar die de eerste kist afmijnde. De spelregels waren eenvoudig. De aanvoer moest tenminste 50 kg zijn. Afkomstig van de koude grond en als er meer aanvoerders tegelijk aan de veiling kwamen, werd er geloot voor de eerste plaats.

Degenen die de primeurteelt beoefenden, hielden elkaar goed in de gaten. Bijvoorbeeld waar en wanneer ging je concurrent zijn land bewerken en hoe bewaarde hij zijn pootgoed. Zo gebeurde het op een koude dag in februari dat één van die tuinders zich melde bij de fustloods van de veiling en 20 kleine aardappelkistjes bestelde. Hij deponeerde de kistjes boven op de beun van zijn schuit en voer vervolgens naar huis. Het gerucht ging snel door het dorp. Cor Smit heeft al kistjes gehaald. Die is aan rooien toe. Zijn concurrenten vertrouwden het niet. Zo vroeg kon je toch geen aardappelen telen? Maar je weet maar nooit. De volgende morgen kreeg fustmeester Bak een tiental tuinders aan de loswal die niet onder wilden doen voor hun concurrent en voor alle zekerheid elk een voorraadje aardappelkistjes inlaadden.

Tekst: Bram Leegwater

Publicatiedatum: 31/05/2013