De Dood en het meisje

Een schokkend bericht in Schuitemakers Purmerender Courant van 28 december 1887:

'Woensdagmiddag [21 December] liet de vrouw van C. Hoek, wonende in een watermolen bij RUSTENBURG hare beide kinderen eenigen tijd alleen te huis, daar zij boodschappen moest doen. Toen zij terug kwam, vond zij het oudste, een meisje van 4 jaar, verkoold in haar stoeltje zitten. Het arme kind was levend verbrand.'

3 min

Bidprentje uit 1941

Het gezin Hoek was katholiek. Dit bidprentje werd in 1941 gemaakt naar aanleiding van het overlijden van een 9 jarig katholiek meisje.Deze prentjes werden in het kerkboek bewaard,in de hoop dat de overledene in gebed herdacht zou worden.

Bidprentje uit 1941

Zo eindigt het korte leven van Maria Hoek, die op 20 januari 1884 in Harenkarspel geboren wordt als dochter van Cornelis Hoek en Aafje de Groot. Op 11 mei 1884 verhuist het gezin naar strijkmolen K bij Rustenburg. Eind van dat jaar wordt haar zusje Elisabeth geboren. Beide meisjes zijn alleen in de molen, wanneer het ongeluk gebeurt. Misschien heeft het vuur in de haardstee gevonkt, waardoor de wollen kleding van het kind is gaan smeulen. Dat kan verklaren waarom Maria verbrand is, maar het vuur zich niet verder in de molen verspreid heeft.

Moleninterieur met haardstee en bedstede In de Museummolen is deze kamer heel romantisch. De werkelijkheid was grimmiger. Het haardvuur in de huiskamer en de kleine bedompte bedsteden vormden een ongezonde omgeving.

Veel kinderen overlijden jong

De dood van Maria is een bizar ongeluk. De kindersterfte is groot in die tijd. Voor zover na te gaan is, verliest Pieter Molenaar die op strijkmolen I woont, twee kinderen. Cornelis Koning op strijkmolen L heeft meer geluk: zijn gezin telt elf kinderen, waarvan alleen de jongste kort na de geboorte overlijdt. Op strijkmolen H wonen Pieter Kwast en zijn vrouw. Dit echtpaar is kinderloos. Zijn opvolger echter, Georgius Josephus van der Heijden, krijgt negen kinderen, waarvan er maar drie volwassen worden. Maar ook Cornelis Hoek en zijn vrouw blijft meer leed niet bespaard.

Strijkmolen K krijgt een nieuwe brug In samenwerking met Landschap Noord-Holland wordt gepoogd in dit gebied de oude situatie te herstellen. In dat kader wordt bij strijkmolen K in 2011 een nieuwe brug geplaatst.

Buren als getuigen

Het zijn meestal de buren die als getuigen optreden. Wanneer Cornelis Hoek aangifte doet van de dood van zijn dochtertje Maria neemt hij als getuige Pieter Molenaar mee. Een half jaar later wordt in strijkmolen K een jongetje ( Jan), geboren, dat vijfmaanden later overlijdt. Dit keer gaat Cornelis Koning mee als getuige. Ook een inmiddels geboren vierde kind, overlijdt wanneer het anderhalf jaar oud is. Weer is Pieter Molenaar getuige. Een zoon en een dochter, die opnieuw Jan (geb. 21 jan. 1890) en Maria (geb. 27 juni 1892) genoemd worden, bereiken de volwassen leeftijd. Een zevende kind uit dit huwelijk overlijdt veertien dagen na de geboorte. Ook nu is Pieter Molenaar getuige.

Kinderen gaan al vroeg de deur uit om te werken. Jan en Maria Hoek vertrekken op hun 16de naar Oudorp. Elisabeth vertrekt in 1903 naar Alkmaar. Jan overlijdt als hij bijna 25 jaar oud is thuis op strijkmolen K. Een nieuwe generatie molenaars doet aangifte van dit overlijden: Frederik van Leijen en IJzak van Leijen.

Cornelis Hoek en zijn vrouw blijven tot 1923 op de molen wonen. Cornelis is dan 70 jaar oud. Er is inmiddels een bescheiden pensioenvoorziening. Op 15 september 1923 wordt hem eervol ontslag verleend, waarbij hij een gratificatie ontvangt van vijftig gulden. Hij verlaat de molen en vertrekt met zijn vrouw naar Akersloot.