2 min

Het eerste deel ‘Uit het leven van Dik Trom’ uit 1891, werd het beroemdste jeugdboek van de twintigste eeuw binnen de Nederlandse literatuur. Dik Trom was ondeugend, een durfal, die graag mensen voor de gek hield. Maar hij was ook behulpzaam en goudeerlijk. Hij kwam op voor de zwakkeren in de samenleving; een voorbeeld voor de jonge lezers zonder het opgeheven vingertje van de oudere jeugdliteratuur.

C. Joh. Kieviet. Foto: Website Uitgeverij Kluitman.

Omstreden boek

Johannes Kieviet bracht zijn jeugd door in Hoofddorp en het is dan ook niet te verwonderen dat in de Dik Trom boeken figuren en situaties voorkomen die daar zeer herkenbaar zijn. Ze staan model voor het leven op het platteland rond 1900 en spreken mede daardoor een groot publiek aan. Kieviet schreef het eerste Dik Trom boek in het zolderkamertje van de onderwijzerswoning bij het schooltje in Etersheim. Hij liet de leerlingen uit zijn schoolschriftjes de verhalen in de klas voorlezen en verwerkte daarin hun reacties. Vanwege het ondeugende karakter van Dik Trom was het eerste boek lange tijd omstreden en moeilijk verkoopbaar. De tekeningen van Johan Braakensiek maakten het verschil bij de tweede druk, acht jaar na de eerste druk. Ook veranderde de tijdgeest en pasten de boeken van Kieviet uitstekend in de onderwijsvernieuwing van de jaren twintig en de golf van nieuwe jeugdboeken. De streken die Dik Trom en zijn vrienden uithaalden zijn van alle tijden en spreken, in door de uitgever gemoderniseerd Nederlands, ook de kinderen van nu nog aan.

Zes Dik Trom boeken

C. Joh. Kieviet schreef zes Dik Trom boeken. Daarnaast publiceerde hij een reeks historische boeken voor jonge lezers en zelfs enkele detectives voor volwassenen. In totaal zo’n vijftig titels. Het bekendste historische boek was ‘Fulco de minstreel’ (1892). Successen van Kieviet zijn ook ‘Wilde Bob’ (1900) en ‘De Club Van zessen klaar’ (1898).

Als hoofd van de openbare lagere school in Zaandam schreef hij ‘De zoon van Dik Trom’ (1907) en ‘Toen Dik Trom een jongen was’ (1912). De laatste drie delen van de Dik Trom-serie schreef Kieviet in Wassenaar na zijn vervroegde pensionering in verband met zijn gezondheid. De titels zijn ‘Dik Trom en zijn dorpsgenoten’ (1920), ‘Het tweede boek van Dik Trom en zijn dorpsgenoten’ (1923) en ‘Avonturen van Dik Trom’ (1931).

Auteur: Stichting Het Schooltje van Dik Trom (Peter Fiedeldij Dop)

Publicatiedatum: 08/06/2011