Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Buitenplaats Land en Bosch te ‘s-Graveland

Aan de Leeuwenlaan 40 staat een chaletachtig landhuis uit het begin van de twintigste eeuw, met rechts daarvan een achttiende-eeuwse tuinkoepel. In de achterliggende tuin van Land en Bosch zijn verschillende fases herkenbaar, met een formele lindenlaan, een landschappelijke aanleg en een terrassentuin uit 1920. Land en Bosch behoort tot de kleinere buitenplaatsen in ‘s-Graveland en ligt haaks op de grote buitenplaatsen aan de ‘s-Gravelandse Vaart. De buitenplaats ligt binnen het beschermd dorpsgezicht van ’s-Graveland en de achttiende-eeuwse theekoepel is een rijksmonument. Op de buitenplaats is de biologische tuinderij Land & Boschzicht gevestigd waarvan de bijbehorende landwinkel en het restaurant dinsdag t/m zaterdag zijn geopend. Het parkbos achter het huis is opengesteld voor wandelaars.

Land en Boschzicht

Tot ongeveer 1720 hoorde het terrein van het latere Land en Boschzicht tot de naastgelegen buitenplaats Spiegelrust, er stond toen al een huis of boerderij op een door bomen omzoomd perceel. De naam Land- en Boschzicht komt voor het eerst voor in 1782, toen het terrein eigendom werd van Lodewijk Hovy de Jonge, een Amsterdamse regent, bankier en handelaar. In 1788 verkocht hij de buitenplaats aan de Franse hugenoot Louis Samuel Meynet. Eén van de heren liet waarschijnlijk een bestaand huis verbouwen of vervangen door het bescheiden lage herenhuis dat er tot begin twintigste eeuw stond.

De tuin ten zuiden en westen van het huis was rechtlijnig aangelegd, met een noord-zuid as die uitkwam bij de koepel. Voor het huis lag een bescheiden landschappelijke tuin. A.J. van der Aa noemde in zijn beschrijving uit 1846 grote kweek- en moestuinen, rijke boomgaarden, bevallig aangelegde plantsoenen, lanen met extra zware opgaande bomen, bossen, vijvers, wei- en hooilanden en een boerderij. En dat alles op terrein van 12 bunder groot.

Huis Land en Bosch: achterzijde voor verbouwing Jagtlust, winter 1899/1900, Collectie Six, ‘s-Graveland. Via Wikimedia.

De houten koepel

Op een kaart uit 1769 lijkt de koepel al te zijn aangegeven en in de verkoopakte van 1788 wordt hij genoemd. De vormentaal van de houten koepel lijkt deels uit het begin van de achttiende eeuw te dateren, zoals de rusticabanden op de pilaters, de afgesneden hoeken en de dakvorm. Het snijraam, de betimmering en het stucwerk in de koepel zijn echter laat achttiende-eeuws. Waarschijnlijk heeft Hovy de Jonge of Meynet een bestaande koepel vernieuwd. Door plaatsing half in het water langs de weg kon de bakstenen onderbouw als botenhuis functioneren. De sterk vervallen theekoepel is in 1958 in opdracht van de gemeente gerestaureerd door architect J. Bordewijk.

Koepel van Land en Bosch. Via Wikimedia.

Six en Boot

In de negentiende eeuw kwam Land en Bosch in bezit van de familie Six, die de buitenplaats verhuurde. In 1899 werd houthandelaar Boot de nieuwe huurder en na enige jaren kocht hij de kern van de buitenplaats. Hij liet het grootste gedeelte van het huis afbreken en bouwde in een aantal fases het landhuis met de huidige, veel grotere vorm.

In 1947 kocht de Christengemeenschap Land en Bosch. Zij gebruikte het als conferentieoord. Vanuit de moestuin van de Christengemeenschap ontstond de biologische tuinderij Bosch & Landzicht, met een landwinkel en sinds 2004 restaurant De Serre.

In 2007 kwam de buitenplaats onder beheer van de Vereniging Natuurmonumenten. Eind 2011 werd het parkbos hersteld en een wandelroute aangelegd, verbonden met de wandelroutes over de aangrenzende buitenplaatsen Jagtlust en Schoonoord.

Landschap Noord-Holland / Cultuur Compagnie

Literatuur:

  • Berg, Bart O. van den, Evert Boeve, Dedalo Carasso en Carla S. Oldenburger.
  • Theekoepels en tuinhuizen in de Vechtstreek en ’s-Graveland. [s.l.]: Stichting Commissie voor de Vecht en het Oostelijk en Westelijk Plassengebied, 1980, 155-157.
  • Tromp, H.J.M, R.H.M. van Immerzeel en K.D. Aschman. ’s-Graveland en zijn buitenplaatsen. Met tekeningen van Chris Schut. Alphen aan den Rijn: Canaletto, 2009, 34-36.

Publicatiedatum: 30/04/2012

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.